Zakaz orki i norma GAEC 2. Nie wszyscy rolnicy będą podlegać kontroli i sankcjom

Źródło: Canva

Od 15 marca - czyli od dnia rozpoczęcia naboru wniosków o płatności w ramach nowej kampanii - zaczęła obowiązywać nowa norma - GAEC 2.

W dużym skrócie: chodzi o ochronę gleb bogatych w węgiel oraz terenów podmokłych.

O sprawie piszemy od dawna na naszych łamach.

Czytaj też:
Idą duże zmiany dla rolników. Na 400 tys. ha orka i budowa rowów będzie zakazana

Nowa norma GAEC 2. Są duże kontrowersje

Przypomnijmy: sprawa wywołuje ogromne kontrowersje wśród rolników, którzy już wcześniej alarmowali, że wprowadzenie wspomnianej normy - w takim kształcie - jest niedopuszczalne. W sprawie interweniowała m.in. Krajowa Rada Izb Rolniczych.

Czytaj też:
Nowe prawo dla rolników budzi kontrowersje. "Nie wiadomo o jakie grunty chodzi"

Ministerstwo odpowiada w sprawie GAEC 2. Nie każdy będzie podlegać sankcjom

Wspomniane alarmujące głosy nie pozostały bez echa. Ministerstwo rolnictwa opublikowało informacje, w których odnosi się m.in. do części poruszanych wcześniej przez rolników kwestii.

Przede wszystkim resort przypomina, że GAEC 2 - to obowiązek, który wprost wynika z przepisów unijnych.

- Jako państwo członkowskie Unii Europejskiej od 2025 r. jesteśmy zobowiązani do stosowania normy GAEC 2, czyli do ochrony torfowisk i obszarów podmokłych - zaznacza na wstępie ministerstwo rolnictwa.

Ponadto resort zaznacza, że zdecydowana większość rolników - nie będzie podlegać sankcjom wynikającym z braku stosowania normy.

- Przypominamy, że gospodarstwa o wielkości do 10 ha użytków rolnych (czyli 73 proc. gospodarstw kraju) nie podlegają kontroli i sankcjom związanym z realizacji warunkowości - zaznaczają przedstawiciele ministerstwa rolnictwa.

Obszary objęte normą GAEC 2. Dlaczego jest ich niemal 400 tys. ha?

Warto zaznaczyć, że rolnicy wyrażali wcześniej duże zaniepokojenie faktem, że obszar obowiązywania normy GAEC 2 zwiększył się - dość niespodziewanie - z 146 tys. ha aż do 400 tys. ha.

Co na to resort rolnictwa? Jak opowiadają urzędnicy - de facto wspomniany obszar miał być... jeszcze większy. A wspomniane 400 tys. ha to i tak mniej niż początkowo zakładała Komisja Europejska.

- Dzięki negocjacjom MRiRW z Komisją Europejską (KE) udało się ustalić kryterium zawartości materii organicznej, definiujące obszar objęty normą GAEC 2, na poziomie co najmniej 40 proc., zamiast początkowo zakładanych 30 proc. Powierzchnia obszarów użytkowanych rolniczo do objęcia normą GAEC 2 w skali kraju zmniejszyła się o ok. 178 tys. ha w stosunku do powierzchni przyjętej w PS WPR w 2022 r. - opisuje ministerstwo rolnictwa.

Obecnie powierzchnia obowiązywania normy GAEC 2 wynosi wspomniane 399,9 tys. ha, na które składają się:

• grunty orne – 9,58 proc., tj. ok. 38,3 tys. ha;
• trwałe użytki zielone – ok. 90,42 proc., tj. ok. 361,6 tys.

- Znaczna część tych obszarów pokrywa się z obszarami chronionymi w ramach NATURA 2000, co oznacza, że już obecnie podlegają one ochronie - twierdzi resort rolnictwa.

Mapa GAEC 2

Przypomnijmy: wizualizacja obowiązywania normy GAEC 2 została wcześniej przedstawiona na specjalnej stronie. Pisaliśmy o tym:

Czytaj też:
Opublikowano ważną mapę dla rolników. W tych miejscach nie będzie już orki

- Rolnicy, wypełniając wniosek o przyznanie płatności, będą mieli możliwość zobaczenia szczegółowych zasięgów występowania gruntów objętych normą GAEC 2 w swoim gospodarstwie w aplikacji eWniosekPlus - informuje resort rolnictwa.

GAEC 2. Możliwość ubiegania się o płatności bezpośrednie

Rolnicy, którzy mają w swoich gospodarstwach obszary podlegające ochronie w ramach normy GAEC 2, jeśli spełniają warunki i kryteria dostępu, mogą ubiegać się o wsparcie na tych obszarach w ramach płatności bezpośrednich, w tym m.in. o:

• ekoschemat: Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych;
• praktykę: Ekstensywne użytkowanie trwałych użytków zielonych z obsadą zwierząt w ramach ekoschematu: Rolnictwo węglowe i zarządzanie składnikami odżywczymi;
• płatności rolno-środowiskowo-klimatyczne;
• płatności dla ONW.

GAEC 2. Jak rolnik może się odwołać?

Jak informuje ministerstwo, jeżeli rolnik nie zgadza się z wyznaczonymi obszarami objętymi normą GAEC 2, może:

• do Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR) zgłosić rozbieżność na etapie składania wniosku poprzez aplikację eWniosekPlus lub;
• złożyć odwołanie od decyzji w sprawie przyznawanej pomocy lub;
• wystąpić do Instytutu Uprawy Nawożenia i Gleboznawstwa – Państwowego Instytutu Badawczego (IUNG-PIB) o weryfikację wyznaczonych obszarów objętych normą GAEC 2.

- ARiMR będzie weryfikować wniosek rolnika na podstawie opinii uzyskanej z IUNG-PIB - odpowiada resort rolnictwa.

Czytaj też:
Potrójna przebitka w dopłatach za ekoschematy. Budzi podziw