Dopłaty unijne dla dzierżawców ziemi i ewidencja umów ustnych? Są plany ustawy
Przypomnijmy: plany stworzenia nowej ustawy o dzierżawie rolniczej były jednymi z pierwszych zapowiadanych przez resort rolnictwa - po wyborach parlamentarnych i utworzeniu nowego rządu. Pisaliśmy o tym m.in. na początku tego roku.
Nowa ustawa o dzierżawie rolniczej. Kiedy konsultacje? Kiedy może wejść w życie?
Sprawa wraca co jakiś czas na forum publiczne podczas kolejnych spotkań czy dyskusji.
Według założeń nowe przepisy mają uregulować kwestię umów dzierżawy, które dziś często zawierane są w formie ustnej, bez rejestracji, co uniemożliwia rolnikom uprawiającym dzierżawioną ziemię starania o dopłaty.
Przypomnijmy: obecne szacunki ARiMR wskazują, że w Polsce jest ok. 1,2 mln producentów rolnych. Ich faktyczna liczba może być jednak znacznie mniejsza.
– Rośnie liczba gospodarstw, które wydzierżawiają znaczne obszary ziemi od rolników, szczególnie tych, którzy mają produkcję w mniejszej skali, nie są zainteresowani jej rozwojem, często nie mają ku temu warunków. Stąd wydzierżawiają ziemię tym rolnikom, którzy stawiają na rozwój produkcji rolniczej – mówi agencji Newseria Biznes minister rolnictwa i rozwoju wsi Czesław Siekierski.
Ministerstwo zapewnia, że na zmianach skorzystają obie strony, a jak zapowiada obecnie sam minister rolnictwa, projekt ustawy jest już praktycznie gotowy.
Do końca roku ma trafić do konsultacji z organizacjami rolniczymi. A nowe przepisy mogłyby wejść w życie w 2026 roku.
Nowa ustawa o dzierżawie rolniczej. Dzierżawcy z dostępem do unijnych dopłat i kwestia umów ustnych
Co konkretnie zakłada nowa ustawa o dzierżawie rolniczej? W planie jest m.in. zmiana obecnej sytuacji, gdy właściciele ziemi pobierają dopłaty w ramach Wspólnej Polityki Rolnej, choć de facto nie zajmują się jej uprawą.
– Chcemy to trochę uporządkować, na czym skorzystałyby obie strony, bo rolnik, który będzie tę ziemię uprawiał, będzie mógł korzystać z niektórych dopłat ze środków unijnych jako dzierżawca, jako ten, który pracuje na tej ziemi. Ale także ten rolnik, który tę ziemię przekazuje w dzierżawę, będzie mógł korzystać ze świadczeń społecznych, jak np. KRUS. System uporządkowania w ramach tej ustawy o dzierżawie da więc korzyści obu stronom, co myślę, że będzie pozytywnie przyjęte przez jednych i drugich. Umowy ustne są formą dopuszczalną, ale chcielibyśmy, żeby one mogły być zewidencjonowane, jeśli chodzi o Agencję Restrukturyzacji, żeby było wiadomo, że dana ziemia jest związana z gospodarstwem – ocenia minister rolnictwa.
Ewidencjonowanie umów dzierżawy w ARiMR
Według zapowiedzi resortu nowe przepisy mają zachęcić do zawierania umów długoterminowych w dzierżawie i wzmocnić stabilność produkcji gospodarstw rolnych.
Same umowy miałyby też być ewidencjonowane w ARiMR, co pozwoliłoby określić, komu faktycznie przysługują dopłaty. Minister podkreśla, że beneficjentem wsparcia krajowego i unijnego powinna być osoba, która faktycznie prowadzi produkcję rolną, nie sam właściciel ziemi.
– Także rolnicy często się tego dopominają, szczególnie ci, którzy pracują na tej ziemi, uprawiają ją, bo chcą korzystać ze wsparcia w ramach środków unijnych. To oczywiście budzi pewne obawy, ale chcemy przeprowadzić zmiany w formie uzgodnień, wcześniejszego dialogu, żeby nie było to zaskoczeniem dla tych, którzy będą brali udział w porozumieniu – wskazuje Czesław Siekierski.
Zachęty do długoterminowej dzierżawy ziemi rolniczej
Nowe przepisy miałyby też uregulować kwestie długości dzierżawy. Bez długoletniej perspektywy rolnikowi trudno podejmować decyzje o dalszych inwestycjach. Minister zwraca uwagę, że istotne jest stworzenie mechanizmu zachęt, które sprawią, że umowy dzierżawy będą stabilne dla dzierżawców, a jednocześnie zabezpieczą interesy właścicieli oddających grunt w dzierżawę.
– Oczywiście obie strony ustalą w czynszu dzierżawnym, że te korzyści, które będzie miał rolnik uprawiający ziemię z tytułu większych płatności, jakie otrzyma także z agencji i z Unii, będą wpływały na wielkość czynszu. Ale to już jest do ustalenia między stronami, którzy ustalają tę dzierżawę między sobą – zapowiada minister rolnictwa i rozwoju wsi.
W pracach nad ustawą resort korzysta z doświadczeń innych krajów.
– W ciągu najbliższych tygodni prześlemy projekt do dyskusji z rolnikami, z organizacjami rolniczymi. Ustawa jest dosyć specyficzna, pewnie przyjdzie nam popracować nad nią pewien czas. Sądzimy jednak, że od stycznia 2026 powinna ona wejść w życie – zapowiada Czesław Siekierski.
CZYTAJ TAKŻE: Wprowadzenie obowiązkowego rejestru dzierżaw gruntów rolniczych? Jest odpowiedź
