Nie wszyscy właściciele muszą płacić podatek rolny. Kto jest zwolniony?

Źródło: wiescirolnicze.pl

Według Ustawy z dnia 15 listopada 1984 roku o podatku rolnym opodatkowaniu podatkiem rolnym podlegają grunty sklasyfikowane w ewidencji gruntów i budynków jako użytki rolne, z wyjątkiem gruntów zajętych na prowadzenie działalności gospodarczej innej niż działalność rolnicza. Podatnikami podatku rolnego są natomiast osoby fizyczne, prawne, jednostki organizacyjne (w tym spółki) nieposiadające osobowości prawnej – które są właścicielami gruntów, posiadaczami samoistnymi gruntów, ich użytkownikami wieczystymi lub posiadaczami gruntów stanowiących własność Skarbu Państwa lub jednostki samorządu terytorialnego. Istnieje jednak katalog zwolnień od tego podatku. Kto nie musi go płacić? 

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Czytaj też: Ponad 6500 zł co miesiąc. To świadczenie także dla rolników. Decyduje wiek

Ile wynosi podatek rolny i co stanowi jego podstawę? 

Przypomnijmy, że podatek rolny za rok podatkowy wynosi od 1 hektara przeliczeniowego gruntów określonych w art. 4 ust. 1 pkt 1 ustawy o podatku rolnym równowartość pieniężną 2,5 kwintala żyta. Natomiast od 1 hektara gruntów określonych w art. 4 ust. 1 pkt 2 – równowartość pieniężną 5 kwintali żyta. Równowartość ta jest obliczana według średniej ceny skupu żyta za 11 kwartałów poprzedzających kwartał poprzedzający rok podatkowy. 

Podstawę opodatkowania podatkiem rolnym dla gruntów gospodarstw rolnych stanowi liczba hektarów  przeliczeniowych ustalana na podstawie powierzchni, rodzajów i klas użytków rolnych wynikających z ewidencji gruntów i budynków oraz zaliczenia do okręgu podatkowego. Z kolei w przypadku pozostałych gruntów jest to liczba hektarów wynikająca z ewidencji gruntów i budynków. 

Czytaj też:
Nowy dodatek to ponad 2600 zł miesięcznie. Tej grupie KRUS wypłaca z urzędu

Zwolnienie od podatku rolnego. Kiedy przysługuje? 

Ustawa określa również, kiedy ma miejsce zwolnienie od podatku rolnego. Zwalnia się: 

• użytki rolne klasy V, VI i VIz oraz grunty zadrzewione i zakrzewione ustanowione na użytkach rolnych;
• grunty położone w pasie drogi granicznej;
• grunty orne, łąki i pastwiska objęte melioracją – w roku, w którym uprawy zostały zniszczone wskutek robót drenarskich;
• grunty przeznaczone na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 hektarów, będące przedmiotem prawa własności lub prawa użytkowania wieczystego, nabyte w drodze umowy sprzedaży, będące przedmiotem umowy o oddanie gruntów w użytkowanie wieczyste oraz wchodzące w skład Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa, objęte w trwałe zagospodarowanie;
• grunty gospodarstw rolnych powstałe z zagospodarowania nieużytków – na okres pięciu lat, licząc od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania;
• grunty gospodarstw rolnych otrzymane w drodze wymiany lub scalenia – na jeden rok następujący po roku, w którym dokonano wymiany lub scalenia gruntów;
• grunty gospodarstw rolnych, na których zaprzestano produkcji rolnej, z tym że zwolnienie może dotyczyć nie więcej niż 20 proc. powierzchni użytków rolnych gospodarstwa rolnego, ale nie więcej niż 10 hektarów – na okres nie dłuższy niż trzy lata, w stosunku do tych samych gruntów;
• użytki ekologiczne;
• grunty zajęte przez zbiorniki wody służące do zaopatrzenia ludności w wodę;
• grunty pod wałami przeciwpowodziowymi i grunty położone w międzywałach;
• grunty wpisane do rejestru zabytków, pod warunkiem ich zagospodarowania i utrzymania zgodnie z przepisami o ochronie zabytków i opiece nad zabytkami;
• grunty stanowiące działki przyzagrodowe członków rolniczych spółdzielni produkcyjnych, którzy osiągnęli wiek emerytalny, są inwalidami zaliczonymi do I albo II grupy, są niepełnosprawnymi o znacznym lub umiarkowanym stopniu niepełnosprawności lub osobami całkowicie niezdolnymi do pracy w gospodarstwie rolnym albo niezdolnymi do samodzielnej egzystencji;
• grunty położone na terenie rodzinnego ogrodu działkowego, z wyjątkiem będących w posiadaniu podmiotów innych niż działkowcy lub stowarzyszenia ogrodowe.  

Czytaj też: To nowy trend w rolnictwie. Niemieccy rolnicy jednak narzekają

Ponadto od podatku rolnego zwolnione/zwolnieni są też: 

• uczelnie (zwolnienie nie dotyczy gruntów przekazanych w posiadanie podmiotom innym niż uczelnie);
• federacje podmiotów systemu szkolnictwa wyższego i nauki (zwolnienie nie dotyczy gruntów przekazanych w posiadanie podmiotom innym niż te federacje);
• publiczne i niepubliczne jednostki organizacyjne objęte systemem oświaty oraz prowadzące je organy, w zakresie gruntów zajętych na działalność oświatową; instytuty naukowe i pomocnicze jednostki naukowe Polskiej Akademii Nauk, w odniesieniu do gruntów, które są niezbędne do realizacji zadań, o których mowa w ustawie o Polskiej Akademii Nauk;
• podmioty prowadzące zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych, lub zakłady aktywności zawodowej – w zakresie gruntów zgłoszonych wojewodzie, jeżeli zgłoszenie zostało potwierdzone decyzją w sprawie przyznania statusu zakładu pracy chronionej lub zakładu aktywności zawodowej albo zaświadczeniem – zajętych na prowadzenie tego zakładu, z wyjątkiem gruntów znajdujących się w posiadaniu zależnym podmiotów niebędących prowadzącymi zakłady pracy chronionej spełniające warunek, o którym mowa w art. 28 ust. 1 pkt 1 lit. b ustawy o rehabilitacji zawodowej i społecznej oraz zatrudnianiu osób niepełnosprawnych lub zakłady aktywności zawodowej;
• instytuty badawcze;
• przedsiębiorcy o statusie centrum badawczo-rozwojowego uzyskanym na zasadach określonych w przepisach o niektórych formach wspierania działalności innowacyjnej, w odniesieniu do przedmiotów opodatkowania zajętych na cele prowadzonych badań i prac rozwojowych;
• Krajowy Zasób Nieruchomości, w zakresie nieruchomości wchodzących w skład Zasobu Nieruchomości;
• Centrum Łukasiewicz i instytuty działające w ramach Sieci Badawczej Łukasiewicz.

Czytaj też:
Wzrost płacy minimalnej od 1 stycznia 2026. Co to oznacza dla rolników?

Okres zwolnienia od podatku rolnego

W przypadku gruntów przeznaczonych na utworzenie nowego gospodarstwa rolnego lub powiększenie już istniejącego do powierzchni nieprzekraczającej 100 hektarów okres zwolnienia wynosi pięć lat, licząc od pierwszego dnia miesiąca następującego po miesiącu, w którym zawarto umowę sprzedaży gruntów lub prawa wieczystego użytkowania, ustanowiono prawo wieczystego użytkowania gruntów lub objęto grunty w trwałe zagospodarowanie w drodze umowy.

Jeśli natomiast podatnik nabywa lub obejmuje grunty o powierzchni mniejszej niż 100 hektarów, powyższe zwolnienie dotyczy gruntów kolejno nabywanych lub obejmowanych w trwałe zagospodarowanie do powierzchni łącznie nieprzekraczającej 100 hektarów.

Po upływie okresu powyższego zwolnienia oraz zwolnienia gruntów gospodarstw rolnych powstałych z zagospodarowania nieużytków (pięć lat od roku następnego po zakończeniu zagospodarowania) i w drodze wymiany lub scalenia (na rok następujący po roku, w którym tego dokonano) stosuje się ulgę w podatku rolnym, która polega na obniżeniu podatku w pierwszym roku o 75 proc. i w drugim roku o 50 proc.