Potas ważny dla roślin
Niedobór potasu w glebie źle wpływa na rozwój m.in.: pomidora, papryki, zbóż, buraków, ziemniaków, rzepaku, grochu, bobiku, fasoli, kapusty i kalafiora. Jest on jednym z najważniejszych składników pokarmowych roślin, który decyduje o ich plonie i jakości.
Okazuje się, że w Polsce nawożenie potasem jest niewystarczające, a przecież ma on bardzo ważną rolę do spełnienia. - Stanowi on bowiem 42% wszystkich minerałów, jakie zawiera popiół roślinny. Całkowita zawartość potasu w glebach waha się od 0,8 do 2,5% i zależy od ilości części pylistych i składu mineralnego. Przeważająca ilość tego pierwiastka w glebie występuje w postaci glinokrzemianu i krzemianu, lecz forma ta nie jest bezpośrednio dostępna dla roślin – mówi Dorota Piękna-Paterczyk, główny specjalista ds. ogrodnictwa Wielkopolskiego Ośrodka Doradztwa Rolniczego w Poznaniu. Największe ilości tego pierwiastka występują na glebach ciężkich w 4 formach, jako: aktywny, wymienny, silnie związany oraz potas w sieci krystalicznej. Rośliny pobierają potas w postaci jonu K+ występującego jedynie pod postacią aktywną.
Specjalistka podkreśla, że bardzo ważne jest zbilansowane nawożenie potasem. Na glebach lżejszych pierwiastek łatwo ulega wymywaniu.
- Przy niedoborze wzrost roślin zostaje zahamowany, przyrosty są cienkie a międzywęźla skrócone. Na liściach pojawiają się nekrotyczne plamy między nerwami, które wyglądają różnie u różnych roślin np. sadowniczych. Początkowo liście stają się ciemne i matowe, żółkną na wierzchołkach i brzegach starych, dolnych liści. Blaszki liściowe fałdują się, od brzegów zwijają, pękają, a później brunatnieją – wymienia Dorota Piękna-Paterczyk.
Podkreśla, że objawy braku potasu w roślinie łatwo poznać po charakterystycznych nekrozach brzegów liści. Na niedobór potasu szczególnie wrażliwe są: pomidory, papryka, zboża, buraki, ziemniaki, rzepak, groch, bobik, fasola, kapusty, kalafior, por, cebula, sałata, drzewa i krzewy owocowe oraz rośliny jagodowe.
Nadmierne nawożenie potasem może także powodować pogorszenie jakości plonu np. gorzką plamistość podskórną jabłek lub suchą zgniliznę pomidorów względem zasolenia podłoża. Przenawożenie jest bardzo niebezpieczne dla sadów i plantacji roślin jagodowych, gdyż stymuluje występowanie niedoboru magnezu, boru i wapnia. - Zbyt wysokie zastosowanie tego pierwiastka prowadzi do występowania charakterystycznych objawów braku magnezu na liściach. Natomiast przenawożone potasem owoce są kwaśne. Zbyt duże dawki powodują nadmierne jego gromadzenie się w roślinie, głównie w części zielonej i korzeniach (oprócz nasion). Wpływa to w dużym stopniu na pogorszenie wartości technologicznej, biologicznej i przechowalniczej plonu – wyjaśnia specjalistka.
Potas jest antagonistą w stosunku do magnezu, dlatego też blokuje pobieranie magnezu oraz jego przemieszczanie w roślinie. Aby uniknąć kłopotów z magnezem w sadzie czy na plantacji roślin jagodowych (porzeczki, truskawki), nie należy nawozić potasem bez potrzeby. Dlatego opłaca się robić analizy chemiczne gleby, aby uniknąć takich pułapek.
- Warto też pamiętać o zasadzie, że dobre zaopatrzenie roślin w potas zwiększa reakcję na nawożenie azotem, a dobre zaopatrzenie roślin w azot zwiększa efektywność nawożenia potasem – podkreśla Dorota Piękna-Paterczyk.
