Rolnik aktywny zawodowo a dopłaty. Szykują się zmiany
Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi wydało komunikat, zgodnie z którym ruszyły konsultacje w zakresie zmiany definicji rolnika aktywnego zawodowo. Jest to odpowiedź resortu na liczne postulaty i wnioski zarówno indywidualnych rolników, jak i izb rolniczych oraz organizacji rolniczych.
- Celem tych prac jest wypracowanie takich rozwiązań, które w wystarczającym stopniu będą ukierunkowywać wsparcie na osoby faktycznie wykonujące działalność rolniczą, a jednocześnie będą jak najmniej uciążliwe dla rolników – podaje MRIRW.
Katalog rolników aktywnych
W pierwszej kolejności, jak podaje ministerstwo rolnictwa, ustanowiony ma być katalog rolników, których działalność pozwala automatycznie uznać ich za rolników aktywnych - np. rolnicy posiadający zwierzęta lub otrzymujący płatności związane z produkcją. A co z pozostałymi? W stosunku do nich konieczne będzie opracowanie sposobu postępowania w celu udokumentowania działalności rolniczej (np. na podstawie ponoszonych kosztów lub osiąganych przychodów).
Konsultacje w sprawie rolnika aktywnego zawodowo
Dlaczego definicja rolnika aktywnego zawodowo jest tak istotna? Od niej ma zależeć to, kto otrzyma dopłaty unijne. W związku z tym przewidziane są szerokie konsultacje.
- Z uwagi, że zmiana definicji rolnika aktywnego zawodowo będzie istotną zmianą warunków przyznawania wsparcia bezpośredniego, niezbędne jest przeprowadzenie szerokich konsultacji w tym zakresie. Już w styczniu 2025 r. planowany jest cykl spotkań z udziałem różnych środowisk poświęcony tej tematyce – podaje resort rolnictwa.
Kim jest dziś rolnik aktywny zawodowo?
O potrzebie wprowadzenia zmian w definicji rolnika aktywnego zawodowo branża mówi od kilku dobrych lat. Spora dyskusja na ten temat toczyła się dwa lata temu, tuż przed wejściem w życie nowej perspektywy unijnej. Wiele osób miało wówczas nadzieję, że nowe regulacje spowodują, iż dopłaty unijne będą trafiać na konta tych, którzy ziemię uprawiają. Wprowadzono jednak definicję, zgodnie z którą, za aktywnego rolnika zawodowo uznaje się tych, którzy za poprzedni rok otrzymali płatności bezpośrednie w kwocie nieprzekraczającej 5 tys. euro. Oznaczało to, że żaden właściciel gospodarstwa do około 20 hektarów użytków rolnych nie musiał specjalnie wykazywać czy ziemię osobiście użytkuje czy też nie. Według szacunków, może to dotyczyć aż 86,8% wszystkich gospodarstw powyżej 1 ha, które użytkują 43,3% użytków rolnych w kraju. Co to oznacza? O dopłaty nadal z powodzeniem mogą występować ci, którzy rolnictwem dawno już się nie zajmują, a grunty oddają w bezumowne dzierżawy innym.
Pobierają dopłaty, a gruntów absolutnie nie użytkują
Jak przekonywał jeszcze 2 lata temu Stanisław Ciesielski, przewodniczący Rady Powiatowej Wielkopolskiej Izby Rolniczej w Lesznie, samorząd rolniczy, w rozmowach z resortem rolnictwa, wielokrotnie wskazywał potrzebę doprecyzowania definicji rolnika aktywnego zawodowo.
- W tej puli do 5 tys. euro są wszyscy rolnicy, którzy pobierają dopłaty, a gruntów absolutnie nie użytkują. Czyli wszyscy, którzy mają po 5, 10 czy nawet do 20 ha, wszyscy, którzy wydzierżawiają grunty na tzw. gębę, oni się też łapią w tym, że są rolnikami czynnymi zawodowo, natomiast nie mają nic wspólnego z rolnictwem w tej chwili. I takich właścicieli gruntów jest sporo. Stają się oni rolnikami aktywnymi zawodowo, według ministra rolnictwa, co nie jest prawdą - mówił Stanisław Ciesielski
Nie tylko środowisko rolnicze wskazywało ministerstwu rolnictwa potrzebę zmiany definicji rolnika aktywnego zawodowo. Takie wnioski kierowano także ze świata nauki. Prof. Walenty Poczta, przewodniczący Rady Naukowej Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – PIB oraz kierownik Katedry Ekonomii i Polityki Gospodarczej w Agrobiznesie UP w Poznaniu przekonywał, że definicja w tym kształcie będzie pogłębiać szarą strefę dzierżaw umownych - ustnych i nierejestrowanych.
Harmonogram konsultacji:
8 stycznia 2025 r. – spotkanie z przedstawicielami samorządu rolniczego, związków i organizacji rolniczych,
13 stycznia 2025 r. – spotkanie z przedstawicielami jednostek doradczych i naukowych,
15 stycznia 2025 r. – spotkanie w Centrum Dialogu Społecznego z uczestnikami spotkań z dnia 29 lutego i 9 marca br.
Aby nowa definicja rolnika aktywnego zawodowo mogła zacząć obowiązywać trzeba będzie wprowadzić zmiany w Planie Strategicznym Wspólnej Polityki Rolnej, które następnie zostaną przedstawione Komisji Europejskiej do akceptacji.
Dotacje dla rolników. Jakie programy zostaną ogłoszone w ARIMR w 2025 roku?
