Ekoschematy obszarowe z limitem 300 ha. Skąd wziął się ten pomysł?
Zmiany w ekoschamatach 2025
Uchwały wprowadzające zmiany w ekoschematach zostały podjęte podczas III posiedzenia Komitetu Monitorującego Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027, które odbyło się w 30.10.2024 r. Komitet pełni rolę opiniodawczo-doradczą. Jak czytamy w uzasadnieniach do uchwał, niektóre korekty to efekt sygnałów płynących od rolników, inne to kwestia zobowiązań podjętych przez Polskę w ramach unijnej WPR, jeszcze inne – analizy tego, jakim zainteresowaniem do tej pory cieszyły się poszczególne ekoschematy i do kogo trafiały środki wypłacane w ramach tego narzędzia. Przeanalizowano też, ile pieniędzy już wydano w dostępnej puli i jakich wydatków należy się spodziewać w przyszłości.
Czytaj również: Zmiany w ekoschematach w 2025 r.: limity, katalogi, nowe płatności
Ekoschematy obszarowe z limitem do 300 hektarów – jak ma to wyglądać w praktyce?
Jedna z najistotniejszych zmian zaplanowanych na 2025 r. dotyczy maksymalnej powierzchni, na jaką będzie można uzyskać środki w ramach ekoschematów obszarowych. „Łączny limit powierzchni, do którego będą przyznawane płatności za ekoschematy obszarowe, ma wynieść 300 ha i będzie tu uwzględniana suma wszystkich realizowanych ekoschematów obszarowych, praktyk lub wariantów, przy czym limit ten nie będzie dotyczył ekoschematu Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych” – czytamy w uzasadnieniu do jednej z uchwał.
Dlaczego w ekoschematach obszarowych ma się pojawić limit 300 hektarów?
Autorzy zmian uzasadniają, że limit powierzchni w ekoschamatach obszarowych został wprowadzony w reakcji na dużo większe niż przewidywano zainteresowanie rolników tą formą wsparcia. W efekcie już w tej chwili został przekroczony budżet przewidziany na ten cel. „(…) dodatkowo sytuację tę utrudnia finansowanie z tego źródła nowych instrumentów, które będą wprowadzone od 2025 r.” - czytamy.
Wprowadzenie limitu ma sprawić, że wsparcie w większym niż dotychczas stopniu trafi do mniejszych gospodarstw i obejmie większą powierzchnię rzeczywistą w skali kraju.
Więcej: Nie tylko dopłaty. Co jeszcze zmieni się dla rolników w 2025?
Do tej pory największymi beneficjentami ekoschematów obszarowych są największe gospodarstwa. To one wykazują największy udział powierzchni rzeczywistej objętej ekoschematami. Mają też najwyższy udział powierzchni objętych więcej niż jednym ekoschematem. „Należy zauważyć, że większe gospodarstwa skuteczniej maksymalizują wykorzystanie ekoschematów w gospodarstwie, co powoduje, że w sytuacji przekroczenia dostępnego budżetu i redukcji stawek istotnie utrudniony zostaje dostęp do tej formy wsparcia dla małych gospodarstw. Ponadto, proponowana zmiana ograniczy w przyszłości skalę redukcji stawek ekoschematów, co zapewni większą przewidywalność tego systemu wsparcia dla wnioskodawców” – czytamy w uzasadnieniu do jednej z uchwał.
Czym jest Komitet Monitorujący PS WPR 2023-2027?
Komitet Monitorujący Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (KM PS WPR 20-23-2027) to ciało powołane pod koniec 2022 r. przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi. Zasiadają w nim m.in. przedstawiciele ministerstwa, Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, organizacji samorządowych, urzędów marszałkowskich oraz organizacji zrzeszających rolników. Zgodnie z zapisami PS WPR, Komitet powinien składać się w równych częściach z przedstawicieli strony rządowej (jedna trzecia członków), samorządowej i środowisk naukowych (jedna trzecia członków) oraz społecznej (również jedna trzecia). Komitet jest ciałem opiniodawczo-doradczym dla tzw. Instytucji Zarządzającej PS WPR na lata 2023-2027. Rolę tej instytucji pełni Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi.
