Sianokiszonka - kluczowe zasady, które zwiększą jej wartość pokarmową
Jak przygotować sianokiszonkę w balotach?
Sianokiszonkę w balotach można sporządzać zarówno z traw (np. życica trwała, tymotka łąkowa), jak i z roślin motylkowatych (np. lucerna, koniczyna czerwona). Kluczowe jest ich zebranie w odpowiedniej fazie rozwojowej – najlepiej we wczesnym kwitnieniu. Wówczas zawartość suchej masy wynosi około 30–40%.
Koszenie powinno odbywać się w suchy dzień, najlepiej rano – po opadnięciu rosy. Zalecana wysokość cięcia to 5–7 cm, co minimalizuje ryzyko zanieczyszczeń ziemią i jednocześnie stymuluje odrost runi łąkowej.
Suszenie i wilgotność – fundamenty dobrej fermentacji
Po skoszeniu zielonka wymaga krótkiego, intensywnego podsuszenia – od 4 do 8 godzin. Optymalna zawartość suchej masy to 35–45%. Zbyt mokra sianokiszonka (ponad 50% wody) sprzyja niepożądanej fernabtacji, której produktem jest kwas masłowy, co znacząco obniża jakość paszy. Z kolei zbyt sucha (poniżej 40% wody) będzie trudna do skutecznego ubicia. Zalecana gęstość ubicia w balotach wynosi 150–180 kg suchej masy na metr sześcienny.
Belowanie i owijanie – czas ma znaczenie
Belowanie należy zakończyć w ciągu maksymalnie 2 godzin od momentu podsuszenia. Dlaczego tak szybko? Ponieważ trzeba ograniczać straty cukrów, które są niezbędne w procesie fermentacji.
Po sprasowaniu bele powinny być natychmiast zabezpieczone sznurkiem lub siatką, a następnie owinięte kilkuwarstwową folią o wysokiej jakości. Dodatkowym atutem może być zastosowanie inokulantów – dodatków mikrobiologicznych (głównie bakterii kwasu mlekowego), które przyspieszają i stabilizują fermentację.
Fermentacja pod kontrolą – co monitorować?
Proces fermentacji sianokiszonki trwa zwykle od 4 do 6 tygodni, jeśli temperatura otoczenia utrzymuje się w granicach 15–25°C. Po tym okresie pH powinno spaść do poziomu około 4,5 – to znak, że pasza została prawidłowo zakonserwowana.
Warto również wykonać analizę laboratoryjną wartości pokarmowej. Dzięki temu hodowca zyskuje wiedzę o jakości partii sianokiszonki, co jest szczególnie ważne, gdy pochodzi ona z kilku stanowisk.
Dlaczego analiza składu jest ważna?
Podczas fermentacji możliwe są ubytki suchej masy – nawet do 8%, w zależności od szczelności owijania balotów. Kluczowe parametry, które warto zbadać to:
- Sucha masa – umożliwia ocenę strat,
- Zawartość białka ogólnego – zwykle w zakresie 14–18%.
Białko zawarte w sianokiszonce stanowi istotny udział w dawkach żywieniowych dla przeżuwaczy. Precyzyjna analiza pozwala odpowiednio zbilansować inne składniki paszy.
