Nadszedł czas bocianich sejmików. Jesień tuż-tuż

Źródło: Joachim Siekiera

W czasie, gdy nasi parlamentarzyści mają wakacje, bociany się spotykają, łączą w większe grupy nazywane sejmikami. W tym roku bocianie spotkanie przed odlotem do Afryki odbywają się nieco później niż zwykle. 

Sejmiki bocianie to fenomen od wieków znany nie tylko specjalistom, ale i zupełnie amatorskim miłośnikom przyrody, jednak to o tym jak wygląda jesienna struktura bocianich stad, gdzie żerują, czy kiedy podejmują decyzje o wspólnym odlocie wiemy stosunkowo niewiele. Z problemem tym postanowili się zmierzyć wspólnie ornitolodzy amatorzy z Grupy Badawczej Silesiana oraz ornitolodzy - zawodowcy z Instytutu Ochrony Przyrody PAN w Krakowie, Uniwersytetu Szczecińskiego i Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu, a ich wspólna praca właśnie ukazała się w angielskim specjalistycznym czasopiśmie naukowym Bird Study.

Bocianie sejmiki z lotu ptaka

- Grupom bocianów przyglądaliśmy się z lotu ptaka i to niemal dosłownie - wyjaśnia Joachim Siekiera z Grupy Silesiana, pierwszy autor opublikowanej pracy. 

- Wykorzystaliśmy mały samolot Cirrus, oblatując nim całą Opolszczyznę, notując informacje o widzianych z góry bocianach. Następnie przekazywaliśmy informacje naziemnym współpracownikom, tak by ci mogli podjechać do stad bliżej i pozyskać stosowne dane. Z góry żerujące bociany to tylko biało - czarne punkty, natomiast z ziemi, przez lunetę, możemy nie tylko je dokładniej policzyć, ale i starać się wykryć osobniki z obrączkami”. „Właśnie na odczytach zaobrączkowanych ptaków najbardziej nam zależało, to bowiem pewna informacja o wieku i pochodzeniu ptaka - podkreśla prof. Łukasz Jankowiak z Uniwersytetu Szczecińskiego.

Bocianie sejmiki. Większe szanse na przeżycie wyprawy do Afryki 

- Od razu powiedzmy jednak nie tylko hobbystyczna zabawa miłośników bocianów, a próba zmierzenia się z bardzo poważnym problemem ochrony przyrody - zauważa prof. Piotr Tryjanowski z Uniwersytetu Przyrodniczego w Poznaniu. 

- Jesienna wędrówka to nie lada wyzwanie, zwłaszcza dla młodych, tegorocznych młodych, „przedyskutowanie” problemu ze starszymi osobnikami, naśladownictwo ich zachowań to spore zwiększenie szans na przeżycie trudów długiej wyprawy do Afryki - dodaje.

Bocianie sejmiki najczęciej na polach

W trakcie kilku sezonów badań zlokalizowano niemal 5700 bocianów, w stadach liczących od 2 do 200 ptaków. Ptaki namierzano najczęściej na polach ornych, nieco rzadziej na łąkach, a sporadycznie we wsiach czy na drzewach.

W stadach przeważały osobniki dorosłe, które stanowiły 56% wszystkich obserwowanych ptaków, natomiast pozostałą część stanowiły tegoroczne młode. W sumie odczytano aż 533 numery obrączek, co pozwoliło ustalić, że średnia odległość z której przylatują ptaki na sejmiki jesienne położone na Opolszczyźnie to 277 km, a w stadach dominowały osobniki pochodzące ze Śląska i wschodnich landów Niemiec. Stwierdzano jednak nawet ptaki pochodzące ze Szwecji, gdzie w ostatnim ćwierćwieczu podjęto się skutecznej reintrodukcji tego gatunku. Po wymarciu lokalnej populacji w 1955 r., w celu przywrócenia bocianów do szwedzkiego krajobrazu, wykorzystano m.in. polskie ptaki i jak widać dalej wybierają one i ich potomstwo wędrówkę przez naszą ojczyznę.

Bocianie sejmiki. Jaką trasą ptaki podróżują do Afryki? 

Wyniki badań kolejny raz pokazały jak ważna jest jakość siedlisk dla wędrujących bocianów. Tutaj uzupełniają zapasy energetyczne niezbędne do rozpoczęcia i kontynuacji wędrówki. Żerowiska te ważne są nie tylko dla lokalnej populacji, ale i dla ptaków pochodzących z odległych terenów, w przypadku badanego terenu, osobników dołączających z zachodu i północy. Następnie ptaki te kontynuują już wspólną migrację tak zwanym wschodnim szlakiem migracyjnym, omijając Tatry i inne wyższe partie Karpat, przelatując przez Bałkany i Izrael, do środkowej Afryki. 

- Nasze badania to kolejny przykład współpracy zawodowych ornitologów z amatorami. Właściwie w przypadku bociana białego, bo gatunek ten niemal od zawsze stanowił obiekt tzw. nauki obywatelskiej. W przypadku, tej konkretne pracy mamy do czynienia z połączeniem klasycznych i bardzo zaawansowanych technologii, tak pozyskiwania materiału badawczego, jak i analizy danych. Bardzo lubimy taką współpracę

- zgodnie podkreślają wszyscy współautorzy pracy. Kolejne wspólne działania już się rozpoczęły.

ZOBACZ TAKŻE: Żniwa 2021. Zbiory rzepaku - wstępne podsumowanie [KOMENTARZ]