Skuteczne nawożenie kukurydzy azotem - komentarze ekspertów [SEZON 2024]

Źródło: Canva

Azot w uprawie kukurydzy, jak podkreślają eksperci, stanowi podstawowy składniki wpływającym na plon, a dokładniej na jego jakość i wielkość.  - To właśnie on jest budulcem białek, kwasów nukleinowych, chlorofilu, itp. - wylicza Artur Wieczorek, dyrektor Działu Nawozowego Agrii Polska. - W początkowej fazie rozwoju kukurydzy azot wpływa na odpowiedni rozwój liści, łodyg i kolb. W okresie kwitnienia dostępność azotu decyduje o ostatecznej ilości ziarniaków, a w okresie dojrzewania (nalewania ziarna) o ich masie i wielkości - tłumaczy natomiast Krzysztof Czarnocki, główny technolog ds. kukurydzy i rzepaku w firmie Elvita. 

Ile azotu pod kukurydzę zastosować?

Przed przystąpieniem do nawożenia kukurydzy, należy wziąć pod uwagę m.in.: zawartość azotu mineralnego w glebie, w tym celu należy wykonać badanie z oznaczeniem właśnie tego pierwiastka. - Warto również pamiętać, iż na glebach żyznych, bogatych w azot organiczny (jak i nawożonych obornikiem, gnojowicą) dostępność tego składnika (w wyniku mineralizacji) w okresie największego zapotrzebowania, tj. od czerwca do sierpnia, będzie wyższa - uczula Krzysztof Czarnocki. 

Piotr Kotowski, Country Product Manager Timac Agro Polska sp. z o.o., zwraca uwagę na to, iż zakłada się, że na 1 t ziarna kukurydza potrzebuje pobrać 25-30 kg N, a przy kiszonkowej 2,5 kg/t zielonej masy. - Jeżeli więc uwzględnimy wszystkie ustalone w powyżej informacje i zastosujemy przeliczniki wykorzystania azotu, otrzymamy odpowiedź na postawione pytanie i będzie ona różna zależnie od sytuacji w gospodarstwie. Z reguły jednak są to wartości ok. 200 kg i powyżej - mówi Piotr Kotowski.   

Agnieszka Krawczyk i Monika Tabak z Grupy Azoty S.A. na pytanie, ile azotu pod kukurydzę zastosować, odpowiadają następująco: - Aby ustalić dawkę azotu, od zapotrzebowania roślin (ustalonego dla danego prognozowanego plonu) odejmuje się ilość azotu, którą rośliny mogą pobrać z zasobów glebowych. Oczywiście, jeśli planowane jest na przykład nawożenie naturalne, organiczne (na które kukurydza dobrze reaguje), ilość azotu wykorzystaną z takich nawozów również należy odjąć od potrzeb roślin. Pozostałą, brakującą pulę azotu, wprowadza się z nawożeniem mineralnym - tłumaczą ekspertki. Zaznaczają przy tym, że zazwyczaj całkowita dawka azotu pod kukurydzę uprawianą na ziarno (przy zakładanym plonie 9-10 t/ha) wynosi 160-180 kg N/ha, a pod kukurydzę uprawianą na zielonkę (przy plonie 50-60 t/ha) jest to 140-170 kg N/ha. - Jeśli zaplanowano nawożenie naturalne, od podanych dawek należy odjąć wprowadzoną z nim ilość azotu, który będzie dostępny dla roślin (np.: z dawką 20 t/ha obornika bydlęcego wprowadza się ok. 30 kg azotu działającego) i dopiero pozostałą ilość zastosować w formie nawozu mineralnego - wyjaśnianią specjalistki.

Jaki azot pod kukurydzę zastosować?

Monika Figlewska, ekspert marketingu Działu Biostymulatorów, Biokontroli, Nawozów Dolistnych i Adiuwantów w PUH „Chemirol” sp. z o.o. przypomina o tym, że poszukując najlepszych form nawozów azotowych do nawożenia przedsiewnego kukurydzy, trzeba wiedzieć, że nie jest ona zbyt wymagająca. - Wszystkie formy posiadają zalety i wady. Głównym kryterium doboru powinna być cena i skład - uważa Monika Figlewksa.  Uczula jednocześnie na to, by na krótko przed siewem nie stosować wysokich dawek form amonowych i amidowych, ponieważ mogłoby to się wiązać ze znacznymi stratami, a nawet zakłócić wschody. - Jedną z kwestii, którą warto poruszyć, jest siew rzędowy formy amonowej z fosforem. Wykorzystując synergizm pobierania obu składników, aplikacja ta będzie sprzyjać pobieraniu fosforu, który, jak wiadomo, jest mało mobilny, a jego pobieranie w niskich temperaturach znacznie ograniczone. Zważywszy na fakt, iż zapotrzebowanie kukurydzy na azot intensywnie wzrasta od fazy 8 liścia i trwa do końca wegetacji, to ważniejszą kwestią niż forma azotu przedsiewnego jest podział zaplanowanej dawki oraz wybór optymalnego rozwiązania do nawożenia pogłównego - podkreśla Monika Figlewska. Zwraca przy tym także uwagę na następującą rzecz: - Pojawiające się w okresie letnim bardzo wysokie temperatury wraz z suszą sprawiają, że efektywność drugiej dawki azotu jest bardzo niska. Brak odpowiedniego uwilgotnienia gleby, czy opadów uniemożliwia przemieszczenie nawozu w głąb gleby. Rozwiązaniem tego problemu jest innowacyjna technologia dostarczania azotu przez liście, dzięki wykorzystaniu wyspecjalizowanych mikroorganizmów wiążących azot z powietrza. Chodzi o unikatowy szczep Methylobacterium symbioticum SB0023/3 T w preparacie BlueN, który w odróżnieniu od pozostałych bakterii wiążących azot w glebie, zasiedla część nadziemną roślin. - Wytwarzana w ten sposób amonowa forma azotu, jest uwalniana bezpośrednio w liściach, bez względu na stan wysycenia gleby wodą, aż do końca wegetacji - tłumaczy specjalistka.   W ten sposób, przy ograniczonej dawce azotu, możemy liczyć na dostarczenie średnio 76 kg N na 1 hektar.  - Zabieg ten wykonuje się w fazie 5-6 liścia, w dawce 0,333 kg/ha,  łącznie z  kofaktorem żelazowo-molibdenowym (dla sprawniejszej transformacji N) - wyjaśnia Monika Figlewska.  Podkreśla jednocześnie, że przy klasycznym podziale nawożenia, w którym druga dawka stanowi 30-40 % ogółu azotu, technologia z użyciem BlueN może ją skutecznie zastąpić, uzupełniając tradycyjne nawożenie. Zabieg ten, nie tylko ograniczy straty azotu i nakłady finansowe z tym związane, ale jak dowodzą wieloletnie wyniki badań, przyniesie wymie. 

Jakie są niedobory azotu w kukurydzy?

Objawami niedoboru azotu w kukurydzy, o czym przypomina Artur Wieczorek, są m.in. wybarwienie liści, które zmieniają kolor na bladozielony, przewężenie blaszki liściowej, a także chloroza i zasychanie starszych liści. - Kolejnym symptomem są też nie w pełni zaziarnione kolby, czego powodem może nie być niedobór azotu, ale także brak wody w okresie kwitnienia - wskazuje dyrektor Działu Nawozowego Agrii Polska. Krzysztof Czarnocki z kolei zaznacza, że rośliny, cierpiące na niedobory azotu, są słabo rozwinięte, niskie i posiadają słaby system korzeniowy.

EKSPERCI RADZĄ

Jakie czynniki uwzględnić przed przystąpieniem do nawożenia kukurydzy? 

Monika Figlewska, ekspert marketingu Działu Biostymulatorów, Biokontroli, Nawozów Dolistnych i Adiuwantów w PUH „Chemirol” sp. z o.o.

Przed przystąpieniem do nawożenia, przeanalizujmy kilka podstawowych kwestii:
⦁    wysokość planowanego plonu,
⦁    aktualną zasobność  i potencjał gleby (oprócz standardowej analizy gleby, zachęcam do oznaczenia Nmin),
⦁    formę nawożenia pogłównego (popularne w tej fazie mocznik czy RSM są nieefektywne ze względu na ryzyko suszy),
⦁    zmianowanie,
⦁    zastosowanie nawozów organicznych.

Warto wziąć  także pod uwagę rodzaj i odczyn gleby, ponieważ będą one w dużym stopniu decydowały o potencjale plonowania oraz możliwościach uwalniania azotu z mineralizacji.

Oczywiście nawożenie azotem powinno być ściśle zbilansowane z pozostałymi makro- i mikroskładnikami.

Kukurydza - jaki nawóz azotowy zastosować?

Piotr Kotowski
Country Product Manager
Timac Agro Polska sp. z o.o

Najlepiej zrobić to, stosując mieszaninę nawozów azotowych. Pod korzeń powinno się podać do 70% całkowitej dawki azotu, dobrze gdybyśmy 30% z tego podali w formie saletry czy saletrzaku. Pozostałą część dawki podajemy w formie, której dostępność rozłoży się w czasie - czyli amidowej. Bardzo dobrym rozwiązaniem jest Sulffammo 30 N-Process, które zapewnia ochronę tego składnika poprzez kompleks N-Process. Eliminujemy straty azotu, a jego działanie wpływa na rośliny i glebę, zwiększając pobranie i efektywność odżywienia uprawy. Robimy to kompleksowo dostarczając jednocześnie S, Mg i Ca, niezwykle istotnych dla efektywnego wykorzystania azotu. Drugą dawkę podajemy maksymalnie do 6 liścia najrozsądniej w postaci mocznika z inhibitorem lub RSM-u doglebowo. Bardzo istotne jest, aby kukurydza w okresie kwitnienia i nalewania ziarna miała zapewniony dostęp do azotu. Warto zastosować nawóz biostymulujący InFolen, opracowany specjalnie aby zwiększyć efektywność odżywienia azotem. Stosujemy go w kukurydzy w formie oprysku w fazie 6-8 liści dając roślinom N, S i Mg oraz bardzo silny sygnał biostymulujący do ciągłego pobierania azotu zapewniając go w kluczowym momencie.

Krzysztof Czarnocki
główny technolog ds. kukurydzy i rzepaku w firmie Elvita

Dostępność azotu w formie zarówno azotanowo-amonowej, jak amidowej będzie dla kukurydzy odpowiednia. Biorąc pod uwagę jednak okres, w którym kukurydza ma największe zapotrzebowanie na ten składnik, uzasadnione ekonomicznie byłoby zastosowanie przedsiewne formy mocznikowej. Pamiętajmy: aby nawożenie azotowe było efektywniejsze, powinniśmy dostarczyć przedsiewnie odpowiednią ilość siarki (o której w tej uprawie czasami zapominamy), na przykład w nawozie potasowo-siarkowym Elplon Sprint.  

Artur Wieczorek
dyrektor Działu Nawozowego Agrii Polska

W uprawie kukurydzy najbardziej powszechnie stosowane są nawozy azotowe w formie amidowej. Uważam, że jest to optymalny wybór, szczególnie biorąc pod uwagę rozkład intensywności pobiera azotu w okresie wegetacji. Jak wiadomo, 50-60% azotu kukurydza pobieranie w okresie od kwitnienia (a nawet przed nim), aż do pełnej dojrzałości. W tym okresie nie mamy technicznej możliwości aplikacji nawozu i dlatego najlepiej sprawdza się azot amidowy stabilizowany (np. Super N46). Jego naturalny sposób uwalniania azotu gwarantuje kukurydzy dostępność tego pierwiastka w tym krytycznym okresie.

Agnieszka Krawczyk, Monika Tabak 
Grupa Azoty S.A. 

W uprawie kukurydzy azot stosuje się zazwyczaj w dwóch dawkach: 70% dawki całkowitej jest aplikowane przedsiewnie, a 30% pogłównie (najpóźniej do fazy 4-8 liści kukurydzy). W praktyce często stosuje się tylko zabieg przedsiewny, wprowadzając całą zaplanowaną dawkę azotu.

Niezależnie od przyjętej strategii (dzielenie dawki całkowitej lub nie), w nawożeniu przedsiewnym dobrze sprawdzą się nawozy stałe na bazie mocznika czy roztwór saletrzano-mocznikowy (zawarty w nich azot amonowy i amidowy odpowiadają za długotrwałe działanie nawozu). W ofercie Grupy Azoty są to Pulrea +INu (czyli mocznik z inhibitorem ureazy), nawozy z linii Pulgran (zawierające oprócz mocznika także siarkę w formie siarczanu amonu) oraz nawozy płynne RSM i RSM S. Nawozy na bazie mocznika powinny być stosowane około 2 tygodnie przed siewem roślin – jeśli czas od nawożenia do siewu będzie zbyt krótki, wysokie dawki azotu amonowego mogą zakłócić wschody roślin.

Czytaj także:

Nawożenie rzepaku mikroelementami wiosną - jak zrobić to dobrze?