Młody rolnik a podatek VAT - czy warto zostać czynnym podatnikiem VAT?

Źródło: Canva

- Prowadzenie gospodarstwa rolnego jest formą działalności gospodarczej w myśl ustawy o podatku od towarów i usług. To oznacza, że każdego rolnika obowiązują przepisy tej ustawy. Rolnicy prowadzący gospodarstwa rolne, którzy nie uzyskują przychodów z innych źródeł, mają możliwość skorzystania ze zwolnienia przedmiotowego od podatku VAT - mówi Martyna Pawlak, księgowa Agraves.

Rolnik ryczałtowy może jednak dobrowolnie zrezygnować z tego zwolnienia i przejść na zasady ogólne rozliczania podatku VAT. Aby to zrobić, musi zarejestrować się na formularzu VAT-R. – Rolnicy muszą jednak pamiętać, że uzyskanie statusu czynnego podatnika VAT niesie za sobą szereg następstw – informuje Martyna Pawlak.

Rolnik ryczałtowany czy przejście na VAT - co jest lepsze?

Zanim rolnik podejmie decyzję o rezygnacji ze statusu rolnika ryczałtowego, powinien dobrze przemyśleć ten krok.

- Warto ocenić opłacalność takiego rozwiązania. Każdy podatnik powinien indywidualnie wybrać optymalny sposób rozliczania podatku VAT, który będzie odpowiadał specyfice prowadzonej przez niego działalności rolniczej.  Będąc czynnym podatnikiem VAT, rolnik ma możliwość odliczania podatku od zakupionych towarów oraz usług wykorzystywanych w gospodarstwie rolnym. Korzyści rozliczania podatku VAT na zasadach ogólnych wynikają z różnych stawek podatku. Zakup maszyn i urządzeń z reguły opodatkowany jest stawką podstawową, czyli 23%, natomiast sprzedaż produktów rolnych stawką obniżoną 5% lub 8% - wyjaśnia Martyna Pawlak. Ponadto, dodaje: - Jednak z drugiej strony rolnik jest zobowiązany do odprowadzania podatku VAT należnego wynikającego ze sprzedaży produktów rolnych wyprodukowanych w gospodarstwie.

Oprócz tego, decydując się na przejście na podatek VAT, rolnicy powinni zdawać sobie sprawę, że w takiej sytuacji będą musieli pozostać płatnikami VAT przez okres co najmniej 3 lat od daty rezygnacji ze zwolnienia ze statusu rolnika ryczałtowego.

W takim razie, czy warto przechodzić na podatek VAT?

- System zryczałtowanego opodatkowania jest korzystny dla rolników osiągających niskie przychody lub posiadających niewielką powierzchnię gospodarstwa, ponieważ zwalnia ich z obowiązków ewidencyjnych oraz deklaracyjnych związanych z rozliczaniem podatku VAT - mówi Martyna Pawlak. I dodaje: - Rezygnacja ze zwolnienia i osiągnięcie statusu czynnego podatnika przez rolników jest opłacalne dla podmiotów rozwijających się, dokonujących zakupów inwestycyjnych. 

Młody rolnik a przejście na VAT 

Przed dylematem opłacalności zgłoszenia się jako czynny podatnik VAT stają w szczególności osoby korzystające z Premii dla Młodego Rolnika. Co ważne, po podpisaniu umowy rolnik, który korzysta z premii, zobowiązany jest do korzystania z narzędzia do oceny ekonomicznej gospodarstwa, w ramach którego ewidencjonowane są przychody i koszty. 

-Brak spełnienia tego warunku może skutkować sankcjami karnymi. Będąc czynnym podatnikiem VAT, rolnik prowadzi szczegółową ewidencję na potrzeby podatkowe, którą w każdej chwili może się okazać - opowiada Martyna Pawlak.

Ponadto, ze względu na to, że dofinansowanie w ramach Premii dla Młodego Rolnika rozliczane jest w kwotach netto, zasadne jest przemyślenie kwestii rozliczania podatku VAT. 

- Przy zakupie środków inwestycyjnych opodatkowanych stawką 23% nabywca może ubiegać się o zwrot podatku naliczonego - tłumaczy Martyna Pawlak.

Rolnik musi również mieć świadomość, że jeżeli w okresie prowadzenia opodatkowanej działalności rolniczej, zakupi wspomniane wyżej składniki majątkowe i odliczy podatek VAT naliczony, to w sytuacji powrotu do zwolnienia po upływie lat 3, będzie musiał w deklaracji za ostatni okres rozliczeniowy „oddać” część podatku VAT, stosownie do proporcji okresu użytkowania tych składników majątkowych w działalności opodatkowanej i pozostałego okresu korekty (5-letniego lub 10-letniego w przypadku nieruchomości i praw wieczystego użytkowania gruntów).

Przeczytaj także: Będzie dyrektywa o ochronie rolników przed nadużyciami dużych firm skupowych?