Choroby zawodowe rolników. Kiedy przysługuje odszkodowanie lub renta z KRUS?
Praca fizyczna w gospodarstwie, kontakt ze zwierzętami, środkami ochrony roślin, pyłem i innymi czynnikami, z którymi na co dzień mają do czynienia rolnicy może przyczyniać się do powstawania różnych chorób. Część z nich zalicza się do rolniczych chorób zawodowych, za które przysługuje odszkodowanie lub renta z KRUS.
Co się zalicza do rolniczych chorób zawodowych?
Zgodnie z ustawą o ubezpieczeniu społecznym rolników, "za rolniczą chorobę zawodową uważa się chorobę, która powstała w związku z pracą w gospodarstwie rolnym, jeżeli choroba ta jest objęta wykazem chorób zawodowych określonych w przepisach wydanych na podstawie Kodeksu pracy".
Choroba wymieniona w wykazie spełnia przesłanki choroby zawodowej, jeżeli na podstawie oceny warunków pracy można stwierdzić bezspornie lub z wysokim prawdopodobieństwem, że została spowodowana przez szkodliwe dla zdrowia czynniki występujące w środowisku pracy.
Lista tych chorób jest długa. Najczęściej występującymi wśród rolników chorobami zawodowymi są choroby zakaźne i pasożytnicze. Większość zgłaszanych przypadków dotyczy przenoszonej przez kleszcze boreliozy. W ostatnich latach wśród rolników stwierdzane były również inne zakaźne choroby zawodowe, powodujące uszczerbek na zdrowiu, takie jak: odkleszczowe zapalenie mózgu, toksoplazmoza, bąblowica wątroby, toksokaroza i asperilioza, różyca, promienica jamy ustnej i bruceloza.
Innymi najczęściej stwierdzanymi wśród rolników chorobami zawodowymi są:
- pylica płuc,
- astma oskrzelowa,
- ostre reakcje alergiczne,
- alergiczny nieżyt nosa,
- choroby układu ruchu oraz układu nerwowego
- choroby skóry
Czytaj też: Premie dla młodych rolników 2025. Nawet 200 tys. zł wsparcia
Jak ubiegać się stwierdzenie rolniczej choroby zawodowej?
Podejrzenie choroby zawodowej należy zgłosić właściwemu ze względu na miejsce wykonywania pracy państwowemu inspektorowi sanitarnemu oraz inspektorowi pracy. Takiego zgłoszenia może dokonać:
- lekarz lub lekarz dentysta, który podczas wykonywania zawodu powziął takie podejrzenie u pacjenta,
- ubezpieczony, który podejrzewa, że występujące u niego objawy mogą wskazywać na taką chorobę
Państwowy powiatowy inspektor sanitarny po otrzymaniu zgłoszenia wszczyna postępowanie i kieruje rolnika do jednostki orzeczniczej na badanie w celu wydania orzeczenia lekarskiego o rozpoznaniu choroby zawodowej. Na tej podstawie oraz po ocenie narażenia zawodowego rolnika, wydaje decyzję o stwierdzeniu choroby zawodowej lub jej braku.
Jak ubiegać się o odszkodowanie lub rentę rolniczą?
Decyzja o stwierdzeniu choroby zawodowej stanowi podstawę od ubiegania się o świadczenia z ubezpieczenia społecznego rolników. Jednorazowe odszkodowanie z KRUS przysługuje ubezpieczonemu rolnikowi, który doznał stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wskutek wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej. Natomiast warunkiem uzyskania renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy jest uznanie ubezpieczonego za całkowicie niezdolnego do pracy w gospodarstwie rolnym.
Orzeczenia dotyczące trwałej i okresowej całkowitej niezdolności do pracy w gospodarstwie rolnym lub stałego i długotrwałego uszczerbku na zdrowiu wydają lekarze rzeczoznawcy KRUS. Na ich podstawie wydawana jest decyzja w sprawie przyznania jednorazowego odszkodowania lub renty rolniczej.
Czytaj też: Zmiany w szacowaniu szkód łowieckich? Rolnicy zgłosili postulaty
Ile wynosi jednorazowe odszkodowanie i zasiłek chorobowy z KRUS w 2025 roku?
Jednorazowe odszkodowanie z tytułu wypadku przy pracy rolniczej lub rolniczej choroby zawodowej od początku 2025 roku wynosi 1431 zł za każdy procent stałego lub długotrwałego uszczerbku na zdrowiu. W przypadku, gdy rolnik z powodu choroby przebywa na zwolnieniu lekarskim, przysługuje mu 25 zł zasiłku chorobowego za każdy dzień czasowej niezdolności do pracy trwającej nieprzerwanie przez co najmniej przez 30 dni.
Czytaj też: Zasiłek chorobowy z KRUS. Ile wynosi? Jak długo można go pobierać?
Na co najczęściej chorowali rolnicy w 2024 roku?
KRUS podał niedawno, jakie były najczęstsze choroby zawodowe wśród rolników w 2024 roku. Łącznie zgłoszono 283 przypadki takich chorób, w 228 przypadkach KRUS przyznał jednorazowe odszkodowanie z tytułu uszczerbku na zdrowiu lub śmierci wskutek choroby zawodowej. Najwięcej było chorób zakaźnych lub pasożytniczych – 194 przypadki, wśród nich głównie borelioza.
Stwierdzono także 18 przypadków chorób układu oddechowego, 12 przypadków chorób obwodowego układu nerwowego oraz układu ruchu wywołanego sposobem wykonywania pracy, trzy przypadki chorób skóry i jeden nowotwór złośliwy, do którego przyczynił się czynniki występujące w środowisku pracy, uznane za rakotwórcze. Dwa przypadki chorób zawodowych zakończyły się śmiercią.
Czytaj też: KRUS podał liczbę wypadków w rolnictwie w 2024. Jakich zdarzeń było najwięcej?
