Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
      • Żywiec wieprzowy
      • Żywiec wołowy
      • Zboża
      • Pasze
      • Owoce
      • Warzywa
      • Mleko i przetwory
      • Drób i jaja
      • Analizy rynkowe
      Ceny jaj. Zapowiadają się solidne zmiany?
      Takiego rekordu w imporcie nawozów jeszcze nie było. Dominują zakupy azotu z Rosji
      Bronisze - kolejne korekty w cenach ziemniaków. Co się dzieje?
      Rekordowe ceny bydła! Ile płacą w skupach?
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Za kilka dni złóż wniosek. Możesz dostać zwrot aż 70% kosztów
      5 tys. zł do jednego zwierzęcia. ARiMR zachęca do składania wniosków
      Szykują się ważne zmiany dla hodowców zwierząt
      Nowy program z dotacjami z ARiMR ruszy już we wrześniu. Max to 100 tys. zł
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Padła konkretna kwota pomocy dla producentów zbóż. Ile wynosi propozycja?
      Cukrownie za chwilę wystartują. Co działo się w nich przez ostatnie miesiące?
      Produkcja spirytusu uratuje sektor zbóż? Zamiast dla rolników - dopłaty do gorzelni?
      Najlepszy rolnik w regionie. Sieje odmiany, które się opłacają [VIDEO]
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Artykuł promocyjny Kubota M7004 z systemem TIM: Nowa era automatyzacji w rolnictwie
      Materiał partnera Czy słońce zasili gospodarstwa rolne? Finansowa analiza agroPV w rolnictwie
      Ten rolnik ma jeden z największych kombajnów w Polsce. Skosił 10 ha w godzinę
      Kiedy można używać drona do oprysków? Co mówią przepisy?
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      42 tys. wnioskujących otrzymało wsparcie. ARiMR przelała ogromną kwotę
      Jeśli tego nie zrobisz, nie otrzymasz zwrotu za paliwo rolnicze. Zostało kilka dni
      To świadczenie należy się też rolnikom. Przysługuje aż 1500 zł miesięcznie
      Minister Stefan Krajewski zapowiada wsparcie dla rolników. Zobacz szczegóły
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Świetny sposób na darmowe sadzonki pelargonii. Ale musisz działać już teraz
      Bardzo popularna w polskich ogrodach. Przyrodnicy ostrzegają przed ryzykiem
      Nadchodzi zmiana pogody. Raz upał, raz burze z gradem. Gdzie będzie najgorzej?
      Jakie kwiaty można jeszcze zasadzić w sierpniu? Te będą kwitły najdłużej
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Trzy duże nabory ARiMR jeszcze w tym roku. Wsparcie od 200 tys. do 1,5 mln zł
      Od tego zależy, ile można zarobić na biogazowni rolniczej
      Czy agrowoltaika może zagwarantować plony i przychody rolnika?
      Duże zmiany dla właścicieli fotowoltaiki. Będzie bez koncesji i bez pozwolenia?
  • Wieści Rolnicze
  • Uprawa słonecznika - najważniejsze informacje

Uprawa słonecznika - najważniejsze informacje

Uprawy - Inne uprawy 20 marca 2024 07:00 Marianna Kula
Uprawa słonecznika - najważniejsze informacje
Źródło: Pixaby
Na jakich glebach uprawiać słonecznik? Jaką odmianę wybrać? Kiedy siać? Jak odchwaszczać plantacje?
Spis treści:

    Słonecznik to roślina, która cieszy się coraz większą popularnością w naszym kraju. W 2020 r., według danych z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa, był on uprawiany na powierzchni 8,3 tys ha. Rok później tą rośliną obsianych zostało natomiast przeszło 20 tys ha. W 2022 r. przekroczono 54 tys ha, z kolei w sezonie 2023 powierzchnia zasiewów słonecznika wyniosła ponad 64 tys ha. Wzrost jest zatem znaczący. Nie sposób jednak odnotować wyraźnego wyhamowania areału w ubiegłym sezonie. Mimo wszystko słonecznik należy do roślin o bardzo wysokiej dynamice wzrostu w Polsce. - Większa popularność uprawy wynika zapewne z możliwości wielostronnego wykorzystania nasion m.in. jako surowca do produkcji oleju, na pasze oraz do bezpośredniego spożycia - wylicza Jacek Broniarz z Centralnego Ośrodka Badania Odmian Roślin Uprawnych w Słupi Wielkiej. - Słonecznik może być uprawiany również w mieszankach pastewnych z innymi roślinami, np. zbożowymi, strączkowymi, facelią itp., a zebrana masa roślin przeznaczona do skarmiania lub na kiszonkę - tłumaczy specjalista. Zwraca jednocześnie uwagę na to, że rośliny słonecznika lubią ciepło i dobrze wytrzymują okresy posuchy, a takie warunki coraz częściej występują w okresie wegetacji. - Uprawa słonecznika może być dobrym elementem rolnictwa zrównoważonego, które będzie premiowane finansowo różnymi dopłatami - zaznacza ekspert. Wspomina też o tym, że koszty uprawy słonecznika są relatywnie nieduże - wyraźnie mniejsze niż np. rzepaku. - Słonecznik ma mniejsze wymagania pokarmowe, a tym samym nawozowe. W efekcie dochodowość uprawy jest lepsza - stwierdza Jacek Broniarz.  

    Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

    Jaką odmianę słonecznika wybrać? 

    Specjalista z COBORU podkreśla, że jednym z podstawowych czynników, wpływających na zwiększenie areału uprawy słonecznika w naszym kraju, jest dostępność nowych, różnorakich odmian, cechujących się dużą plennością, krótszym okresem wegetacji, równomiernością dojrzewania, a także odpornością na niektóre, ważne gospodarczo choroby. Obecnie w Krajowym Rejestrze nie ma jednak wpisanej żadnej odmiany słonecznika. -  Te znajdujące się w obrocie nasiennych pochodzą głównie z Katalogu wspólnego CCA, a to oznacza że zostały zarejestrowane w innym kraju UE - tłumaczy ekspert. Mówi także o tym, jak należy dobierać odmiany słonecznika. - W zależności od sposobu użytkowania, wyróżnia się różne formy uprawne słonecznika m.in. oleiste, jadalne, pastewne i ozdobne. Trzeba więc najpierw zdecydować o tym, jaki słonecznik chcemy uprawiać - wskazuje specjalista. Podkreśla, że podstawowe znaczenie gospodarcze ma słonecznik oleisty, z którego nasion otrzymuje się bardzo wartościowy olej. - Rośliny odmian słonecznika oleistego mają przeważnie wysokość 1,5-2,0 m, a kwiatostany (koszyczki) o średnicy 15-25 cm. Koszyczki wypełnione niełupkami w okresie dojrzewania są przeważnie wypukłe i wyraźnie pochylone. Niełupki są stosunkowo drobne, o cienkiej i gładkiej okrywie owocowej. Nasienie całkowicie wypełnia wnętrze niełupki, a udział okrywy nasiennej stanowi około 20-25% masy niełupki - opisuje nasz rozmówca. Przyznaje jednak, że większego znaczenia nabiera także uprawa słonecznika przeznaczonego na cele jadalne, tzw. gryzowe. - Rośliny tej formy są przeważnie wyższe (2-2,5 m), mają grubszą łodygę oraz duży koszyczek o średnicy 25-45 cm. Niełupki są duże, z grubą, kanciastą i żeberkowaną okrywą owocową. Nasienie tylko częściowo wypełnia wnętrze niełupki, a to ułatwia jego wyłuskiwanie, przy czym udział łuski okrywowej w masie niełupki jest duży i wynosi ponad 50%. Spożywane na surowo są cennym źródłem białka, nienasyconych kwasów tłuszczowych, witamin (głównie E oraz A, D i B) oraz mikro i makro elementów - opisuje Jacek Broniarz. Wspomina przy tym, że okres wegetacji tych odmian jest średni do długiego. - Natomiast odmiany pastewne słonecznika uprawiane są w siewie czystym lub częściej w mieszankach z roślinami zbożowymi i strączkowymi lub innymi np. facelią błękitną, z przeznaczeniem na zielonkę albo kiszonkę - wyjaśnia ekspert. 

    Do uprawy przemysłowej słonecznika z przeznaczeniem na olej, w naszych warunkach klimatycznych, najbardziej nadają się odmiany bardzo wczesne, wczesne i średnio wczesne, o 120-135 dniach wegetacji. - Takie odmiany zakwitają w lipcu, a dojrzałość techniczną osiągają przeważnie w końcu sierpnia lub w pierwszej połowie września - tłumaczy specjalista. 

    Odmiany słonecznika o krótszym okresie wegetacji wytwarzają niższy plon od odmian o dłuższym okresie wegetacji. Te późniejsze jednak często nie dojrzewają u nas w dostatecznym stopniu i dlatego trudno jest je zebrać. - Odmiany bardzo wczesne, wczesne i średnio wczesne słonecznika można z powodzeniem uprawiać na terenie prawie całego kraju, natomiast odmiany później dojrzewające nadają się do uprawy głównie w rejonie południowym i częściowo w centralnym Polski - mówi Jacek Broniarz. 

    Koszyczki odmian przeznaczonych do pozyskiwania nasion na olej - z reguły - pochylają się podczas dojrzewania, a ich dna kwiatostanowe są cienkie i dość szybko wysychające. - Uprawiane u nas odmiany dają przeważnie plon niełupek wielkości 2,5-3,5 t z ha, a w optymalnych warunkach uprawy większy - opisuje nasz rozmówca.

    W celu doboru odmian słonecznika, zdaniem specjalisty z COBORU, warto kontaktować się z doradcami z firm nasiennych. - Odmiany pochodzące z różnych firm hodowlanych, znajdujące się w obrocie nasiennym różnią się między sobą wielkością plonowania, długością okresu wegetacji, tj. wczesnością dojrzewania, wysokością roślin, podatnością na wyleganie oraz odpornością na porażenie przez ważne gospodarczo choroby, takie jak zgnilizna twardzikowa, szara pleśń, różne rasy mączniaka oraz czarna plamistość łodyg słonecznika i rdza słonecznika - wskazuje ekspert. Na naszym rynku znajdują się również odmiany o zmienionym składzie kwasów tłuszczowych. - Dostępne są odmiany o zwiększonej zawartości kwasu oleinowego (high oleic) oraz odmiany o podwyższonej zawartości kwasu alfa-linolenowego (omega-3), należącego do grupy wielonienasyconych kwasów tłuszczowych, który ma szereg właściwości prozdrowotnych - wymienia Jacek Broniarz. 

    Materiał siewny słonecznika

    Wysiew kwalifikowanych nasion odmian słonecznika, według eksperta z COBORU, jest jednym z czynników warunkujących uzyskanie wysokich plonów o odpowiedniej jakości. - Firmy oferujące materiał siewny odmian słonecznika sprzedają nasiona w postaci tzw. jednostek siewnych. Taka jednostka powinna zawierać określoną liczbę nasion kiełkujących na przyjętej stałej powierzchni - tłumaczy specjalista. Zaznacza, że w uprawie na nasiona przyjmuje się powierzchnię 2 ha, dla której przewiduje się najczęściej wysiew 150 tys. nasion odmian, tj. 75 tys. nasion na 1 hektarze. - Przy takiej ilości wysiewu, w zależności od warunków glebowo-wilgotnościowych, uzyskuje się obsadę roślin, wynoszącą od 55 do 65 tys. roślin na hektarze - mówi ekspert. Dodaje, że na opakowaniu zamieszczane są niezbędne informacje, takie jak: roślina uprawna, nazwa odmiany, parametry wartości siewnej nasion, liczba nasion, wielkość powierzchni do zasiewu, itp. - Nasiona kategorii kwalifikowane powinny mieć minimalną zdolność kiełkowania 85% - uczula nasz rozmówca. 

    Jaka gleba jest najlepsza dla słoneczników?

    Słonecznik, jak podkreśla Jacek Broniarz, wymaga do uprawy gleb dobrych i średnich, w dobrej kulturze, przy czym wyższe plony uzyskuje się głównie na glebach kompleksów pszennych (bardzo dobrego i dobrego) oraz żytniego bardzo dobrego. - Najlepiej wysiewać go na gruntach klas 1-4b. Ze względu na dobrze rozwinięty system korzeniowy, rośliny słonecznika dobrze radzą sobie również na słabszych glebach. Ogólnie słonecznik jest gatunkiem, który dobrze adaptuje się do różnych warunków glebowych - tłumaczy ekspert.  Ważny jest też odczyn gleby, który powinien być obojętny lub słabo zasadowy (pH 6,5-7,2). - Nie nadają się pod uprawę słonecznika gleby kwaśne, piaszczyste i suche, ale także gleby bardzo ciężkie np. ciężkie gliny i iły, zlewne łatwo się zaskorupiające - wylicza specjalista. Uczula również na to, że rośliny słonecznika wrażliwe są zwłaszcza na nadmierne zagęszczenie gleby oraz podeszwę płużną. 

    Kiedy siać słonecznik?

    Słonecznik, jak już wcześniej wspomniano, należy do roślin ciepłolubnych. Z tego też względu ważny jest termin siewu. - Słonecznik wymaga gleby ogrzanej, w związku z czym siew powinno się rozpocząć wtedy, gdy temperatura gleby osiągnie 8-10 oC. W praktyce termin siewu przypada między 15 a 25 kwietnia i zbiega się z terminem siewu buraka cukrowego, niekiedy kukurydzy - informuje specjalista. Zaznacza, że w przypadku prognozowanych przymrozków zaleca się opóźnienie rozpoczęcia siewów. - Siew w zbyt zimną glebę znacznie wydłuża wschody - wyjaśnia nasz rozmówca. Dobra wiadomość jest jednak taka, że mimo dużych wymagań cieplnych, słonecznik wytrzymuje krótkotrwałe przymrozki - do -4 oC i jest w tym względzie mniej wrażliwy od kukurydzy. - Jednak dłużej trwające tak niskie temperatury mogą powodować trwałe uszkodzenia roślin. Natomiast chłody w okresie wschodów, powodują zakłócenia w produkcji chlorofilu, co objawia się żółknięciem roślin - mówi ekspert. Przypomina jednocześnie o tym, że nasiona słonecznika potrzebują do skiełkowania także odpowiednio uwilgotnionej gleby. - Przesuszona gleba również znacząco wydłuża wschody roślina, a to powoduje gorszy początkowy wzrost i rozwój - tłumaczy Jacek Broniarz. -  Słonecznik ma umiarkowane potrzeby wodne i w dużym stopniu uzależnione od fazy rozwoju. Najwięcej wody wymaga w fazie pąkowania, kwitnienia, zawiązywania i wzrostu niełupek - dopowiada. 

    Technologie odchwaszczania dla wybranych odmian słonecznika 

    Wśród uprawianych odmian słonecznika są takie, które cechują się tolerancją na niektóre substancje czynne herbicydów, np. tribenuron metylowy i imazamoks (obie substancje należą do pochodnych sulfonylomocznika). - Dla odmian tolerancyjnych na ww. substancje czynne zostały opracowane technologie uprawy „Express Sun” oraz „Clearfield” i „Clearfield Plus” - informuje ekspert.  Polegają one na zastosowaniu w uprawie dwóch produktów: herbicydu zawierającego wymienione substancje czynne oraz odpowiednie odmiany słonecznika cechującej się tolerancją (odpornością) na te substancje. - Obie technologie umożliwiają zwalczanie wielu chwastów dwuliściennych w uprawie słonecznika powschodowo - wyjaśnia specjalista. 

    ZOBACZ TAKŻE:

    Postawili na słonecznik [VIDEO]

    • Tagi:
    • COBORU
    • materiał siewny
    • Jacek Broniarz
    • uprawa
    • słonecznik
    • odchwaszczanie
    • odmiana
    Marianna Kula
    Marianna Kula - redaktor działu "Uprawy" ogólnopolskiego miesięcznika "Wieści Rolnicze", portalu wiescirolnicze.pl i wiodącego kanału YT pod tą samą nazwą. Z redakcją związana od ponad 10 lat. Uczestniczy w konferencjach naukowych i śledzi innowacje w firmach związanych z rolnictwem.
    Zobacz wszystkie wpisy autora
    Podobne artykuły
    Zboża

    Najlepszy rolnik w regionie. Sieje odmiany, które się opłacają [VIDEO]

    24 sierpnia 2025
    Zboża

    Dopłata do uprawy na minimum 0,1 ha. ARiMR wydała komunikat

    12 sierpnia 2025
    Uprawy

    Rolnikom są potrzebne nowe odmiany. Czy materiał siewny będzie droższy? [WYWIAD]

    1 sierpnia 2025
    Owoce i warzywa

    Truskawki wymagają teraz tych zabiegów. Odwdzięczą się bogatym plonem za rok

    25 lipca 2025
    Uprawy

    Już od jutra zmiany w sprowadzaniu do Polski tych produktów rolnych z Ukrainy

    9 lipca 2025
    Pomoc unijna

    Zostało dosłownie kilka dni naboru. Przysługuje nawet 400 zł do hektara

    7 lipca 2025
    Owoce i warzywa

    Pamiętaj o tym w lipcu. Zapewnisz sobie bogate zbiory truskawek za rok

    2 lipca 2025
    Uprawy

    O te dopłaty można się jeszcze starać w ARiMR. Nawet kilkaset zł do hektara

    23 czerwca 2025
    Warto wiedzieć
    Inne uprawy
    Szansa dla plantatorów rzepaku
    26 sierpnia 2025
    Zboża
    Padła konkretna kwota pomocy dla producentów zbóż. Ile wynosi propozycja?
    26 sierpnia 2025
    Newsy
    Kolejne stado świń do utylizacji
    26 sierpnia 2025
    Najnowsze
    Zboża
    Padła konkretna kwota pomocy dla producentów zbóż. Ile wynosi propozycja?
    26 sierpnia 2025
    Inne uprawy
    Szansa dla plantatorów rzepaku
    26 sierpnia 2025
    Inne uprawy
    Cukrownie za chwilę wystartują. Co działo się w nich przez ostatnie miesiące?
    25 sierpnia 2025
    Zboża
    Produkcja spirytusu uratuje sektor zbóż? Zamiast dla rolników - dopłaty do gorzelni?
    25 sierpnia 2025
    Zboża
    Najlepszy rolnik w regionie. Sieje odmiany, które się opłacają [VIDEO]
    24 sierpnia 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy
    • Deklaracja dostępności