Te czynniki będą miały główny wpływ na przyszłość branży cukrowniczej
Przypomnijmy: o tym, że miniony rok dla branży cukrowniczej był rekordowy, pisaliśmy już na naszych łamach.
Podsumowanie niezwykle udanej kampanii cukrowniczej 2024/2025 oraz analiza kluczowych wyzwań, jakie stoją przed sektorem - odbyły się podczas tegorocznej edycji Forum Branży Cukrowniczej.
Wydarzenie, organizowane przez Związek Producentów Cukru w Polsce, zgromadziło przedstawicieli największych producentów, ekspertów oraz plantatorów buraków cukrowych.
Dyskusje koncentrowały się na rekordowych wynikach produkcji, rosnącej roli nowych technologii oraz wpływie regulacji na konkurencyjność branży. Nie zabrakło także rozmów na temat zrównoważonego rozwoju i przyszłości rynku biogazu w Polsce.
Rekordowa kampania cukrownicza 2024/2025.
Jak przypominano: ostatnia kampania cukrownicza przyniosła rekordowe wyniki produkcji cukru w Polsce. Łączna produkcja wyniosła 2 577 822 ton, co stanowi absolutny rekord w historii krajowego przemysłu cukrowniczego.
Skup buraków cukrowych osiągnął poziom 18 430 271 ton, a średnie plony z hektara wzrosły o 5% w porównaniu do poprzedniego sezonu, osiągając 67,19 ton.
Średnia długość kampanii we wszystkich zakładach wyniosła 135 dni, co świadczy o wysokiej efektywności procesów produkcyjnych.
Wyzwania produkcyjne dla branży cukrowniczej
Jak jednak przy tym wszystkim zaznaczano, pomimo imponujących wyników sektor nadal stoi przed wyzwaniami, którym musi sprostać, aby utrzymać konkurencyjność na rynku europejskim.
Straty fabryczne pozostają na poziomie 2%, a średnia polaryzacja buraków wynosi 16%, co jest wartością względnie niską. Ponadto plony cukru z hektara w Polsce wciąż są niższe niż w innych krajach unijnych, co stawia przed producentami konieczność dalszych inwestycji w innowacje i modernizację technologii upraw.
- Rekordowe wyniki polskiej kampanii cukrowniczej pokazują, że sektor działa sprawnie i efektywnie, jednak nie możemy poprzestać na dotychczasowych sukcesach. Aby utrzymać konkurencyjność polskiego cukru na unijnym rynku, konieczna jest dalsza optymalizacja procesów technologicznych, poprawa jakości surowca oraz zwiększenie efektywności upraw. Kluczowe znaczenie ma także modernizacja systemów zarządzania produkcją oraz wdrażanie nowoczesnych, precyzyjnych narzędzi rolniczych, które pozwolą zwiększyć plony i poprawić opłacalność całej branży” – stwierdzał Michał Gawryszczak, dyrektor biura Związku Producentów Cukru w Polsce.
Jednym z kluczowych kierunków rozwoju powinno być wdrażanie inteligentnych technologii rolniczych, które pozwolą na lepszą kontrolę nad jakością surowca i wydajnością produkcji.
Precyzyjne rolnictwo, wykorzystujące automatyzację i zaawansowane analizy danych, może pomóc w optymalizacji zużycia wody, nawożenia oraz przewidywania plonów, co w dłuższej perspektywie przełoży się na większą konkurencyjność polskiego cukru na rynkach zagranicznych.
Sztuczna inteligencja i automatyzacja – klucz do przyszłości rolnictwa
Dynamiczny rozwój sektora cukrowniczego wymaga nowoczesnych narzędzi, które zwiększą efektywność produkcji i pozwolą ograniczyć straty. Kluczową rolę w tym procesie mogą odegrać sztuczna inteligencja oraz automatyzacja.
Według prognoz rynek AI w rolnictwie wzrośnie z 1,7 miliarda dolarów w 2023 r. do 4,7 miliarda dolarów w 2028 r. Precyzyjne rolnictwo, wykorzystujące analizę danych pogodowych, monitorowanie gleby i optymalizację zużycia wody, może znaczenie poprawić jakość i ilość zbiorów. Systemy AI analizują warunki atmosferyczne i wspierają podejmowanie decyzji rolniczych.
- Sztuczna inteligencja i cyfryzacja to przyszłość rolnictwa. Inteligentne systemy analizujące dane o glebie i pogodzie mogą nie tylko zwiększyć plony, ale także pomóc rolnikom w redukcji kosztów oraz bardziej efektywnym zarządzaniu uprawami" – mówił podczas Forum Branży Cukrowniczej prof. UŁ dr hab. Artur Modliński, kierownik Centrum Badań nad Sztuczną Inteligencją i Cyberkomunikacją.
Eksperci podkreślają, że do 2050 roku światowa produkcja żywności będzie musiała wzrosnąć o 60%, aby sprostać rosnącemu zapotrzebowaniu.
Tymczasem szkodniki niszczą obecnie około 40% globalnych plonów, co kosztuje co najmniej 70 miliardów dolarów rocznie. Dlatego tak ważne jest inwestowanie w innowacyjne technologie, które pozwolą na precyzyjne monitorowanie upraw i szybsze reagowanie na zmiany w środowisku.
Wpływ zmian legislacyjnych na przyszłość sektora cukrowniczego.
Podczas Forum analizowano kluczowe zmiany legislacyjne mogące wpłynąć na przyszłość sektora cukrowniczego.
Jednym z najważniejszych tematów była nowelizacja ustawy o odnawialnych źródłach energii, wprowadzająca system aukcyjny dla biometanu z instalacji powyżej 1 MW. Nowe przepisy mogą stać się szansą dla branży cukrowniczej, umożliwiając wykorzystanie odpadów z produkcji cukru do wytwarzania biogazu i biometanu.
"Wprowadzenie gwarantowanych cen dla biogazu rolniczego i innego niż rolniczy to kluczowy krok w zwiększaniu konkurencyjności biometanu"
To rozwiązanie nie tylko obniży koszty energetyczne, ale także wesprze dekarbonizację sektora, dając przewagę konkurencyjną firmom stosującym zasady gospodarki obiegu zamkniętego.
- Wprowadzenie gwarantowanych cen dla biogazu rolniczego i innego niż rolniczy to kluczowy krok w zwiększaniu konkurencyjności biometanu. Stabilność finansowa wynikająca z tych regulacji przyciągnie inwestorów i pozwoli lepiej wykorzystać potencjał surowcowy w Polsce. Stawki na poziomie 545 PLN/MWh dla biogazu rolniczego oraz 538 PLN/MWh dla biogazu innego niż rolniczy zwiększą przewidywalność inwestycji, wspierając rozwój rynku biogazu jako alternatywnego źródła energii dla sektora cukrowniczego ” – zaznaczył na wydarzeniu Michał Tarka, założyciel, Dyrektor Generalny i Członek Zarządu Polskiej Organizacji Biometanu.
Nowe mechanizmy wsparcia dla biometanu mogą znacząco wpłynąć na branżę cukrowniczą, przyspieszając rozwój rynku biogazu i zapewniając tańsze, stabilne źródło energii.
Innym istotnym zagadnieniem była nowelizacja systemu kaucyjnego, który wejdzie w życie w 2025 roku. Nowe przepisy rozszerzają odpowiedzialność producentów za recykling opakowań, co wpłynie na reorganizację łańcucha dostaw i wzrost kosztów operacyjnych.
- Zmiany, takie jak system kaucyjny i rozszerzona odpowiedzialność producentów, będą miały istotny wpływ na branżę spożywczą. Dostosowanie opakowań do nowych wymogów wiąże się z dodatkowymi kosztami, ale jednocześnie może poprawić wizerunek firm w oczach konsumentów, którzy coraz bardziej cenią zrównoważony rozwój” – komentował Andrzej Gantner, wiceprezes Polskiej Federacji Producentów Żywności.
Eksperci wskazywali również na potrzebę eliminacji barier prawnych i technicznych, takich jak dostosowanie biometanu do wymogów sieci gazowych oraz uproszczenie procedur administracyjnych. Wyzwania te dotkną także sektor cukrowniczy, który będzie musiał dostosować swoje procesy produkcyjne do nowych wymogów technologicznych związanych z OZE.
Tegoroczne Forum Branży Cukrowniczej pokazało, że sektor rozwija się dynamicznie, ale stoi także przed wieloma wyzwaniami.
W nadchodzących latach rozwój rynku biogazu, inwestycje w AI i cyfryzację oraz strategia ochrony rynku krajowego będą miały decydujący wpływ na przyszłość polskiego sektora cukrowniczego. W szczególności branża powinna rozważyć inwestycje w biogaz i biometan jako kluczowy element dekarbonizacji, co w dłuższej perspektywie zwiększy konkurencyjność w obliczu rosnącej presji na zrównoważony rozwój.
