Choroby racic - wszystko co musi wiedzieć hodowca [ZDJĘCIA]
Oborowy problem
Wrzód podeszwowy Rusterholza, czyli wrzód podeszwy rogowej, nazwano potocznie „chorobą oborową” nie pojawia się bez przyczyny. Zaobserwowano bowiem wzrost częstotliwości jej występowania wraz z wprowadzeniem utrzymania bezściółkowego. Natomiast u zwierząt przebywających na pastwiskach, rzadko obserwuje się to schorzenie. Najczęściej spotykane jest u jałówek i krów dobrze odżywianych (ciężkich!) w okresie okołoporodowym i w czasie wysokiej laktacji (maksymalnie 2 miesiące po porodzie), buhajów rozpłodowych oraz bydła opasowego. Na sześć przypadków wrzodu około pięć dotyczy kończyn miednicznych, a jeden piersiowych. Do czynników predysponujących do jego wystąpienia zaliczyć można w szczególności: zwiększone obciążenie tylnego odcinka racicy (przerost racicy związany bezpośrednio z brakiem pielęgnacji), nieodpowiednie warunki utrzymania (twarde, nierówne, wilgotne podłogi; niewłaściwe legowiska, które prowadzą do utrzymywania przez krowę przez większość czasu pozycji stojącej) oraz błędy żywieniowe (dawki powodujące kwasicę). Początkowo zmieniony zapalnie obszar chroniony jest przez róg przed bezpośrednimi wpływami środowiska. Można wtedy zaobserwować kulawiznę, która zmniejsza się na miękkim podłożu np. przy wyprowadzeniu na pastwisko. Gdy wrzód jest już widoczny, zwierzę przenosi ciężar na przednią część racicy (zauważmy, iż jest to całkiem odmienna postawa niż przy ochwacie). Ponadto w pozycji stojącej zwierzę ma zgięty grzbiet, przystępuje z nogi na nogę, a w zaawansowanym stadium choroby leży przez dłuższy czas.
Higiena, higiena…
Przy jej braku zakaźne zapalenie szpary międzyracicowej (potocznie zanokcica) oraz ropowica tkanek międzypalcowych mogą dotykać nawet 100 procent osobników w stadzie. W jej powstawaniu biorą udział patogenne drobnoustroje - przede wszystkim Dichelobacter (Bacterioides) nodosus, Fusobacterium necrophorum.
Fusobacterium necrophorum zaliczana jest do fizjologicznej mikroflory jelitowej bydła. Wydalana jest więc z kałem. W środowisku zewnętrznym żyje krótko. Nie stanowiłaby w związku z tym zagrożenia, gdyby nie fakt, iż w wilgotnym podłożu może utrzymywać się dłuższy czas (a nawet rozmnażać).
Dichelobacter nodosus odpowiedzialne jest natomiast za niszczenie warstwy rogowej racicy. Wraz z innymi zmianami szpary międzyracicowej (np. w następstwie BVD-MD, choroby pęcherzykowej, choroby niebieskiego języka czy pryszczycy) stanowi bramę wejścia dla patogennych drobnoustrojów.
Początkowo można zaobserwować odciążanie chorej kończyny oraz kulawiznę różnego stopnia. Szpara od czerwonej i napiętej może przechodzić w szorstką z żółto-brązowymi nalotami. Z czasem dochodzi do odwarstwiania rogu. Zapach typowy dla zmian bakteryjnych jest słodkawy, odrażający. We wczesnym stadium choroby stan ogólny pozostaje niezmieniony. Jednak z czasem w wyniku min. posocznicy może dochodzić do zalegania, zaniku mięśni oraz odleżyn.
