Szanowna Internautko, Internauto

 POW_logo


Na naszych stronach używamy technologii takich jak pliki cookie, do zbierania i przetwarzania danych osobowych w celu personalizowania treści i reklam oraz analizowania ruchu na stronach i w Internecie. Podmioty trzecie na mocy odrębnych porozumień mogą używać mechanizmu cookie na stronach portali Południowej Oficyny Wydawniczej oraz nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą serwować reklamy jak najlepiej dopasowane do Twoich preferencji. Pragniemy zapoznać Cię ze szczegółami stosowanych przez nas technologii oraz z przepisami, które niebawem wejdą w życie, tak aby dać Ci pełną wiedzę i komfort w korzystaniu z naszych serwisów internetowych. Zapoznaj się z poniższymi informacjami przed przejściem do serwisu.

Klikając przycisk „Akceptuję” lub zamykając to okno zgadzasz się na postanowienia zawarte poniżej.


RODO

Z dniem 25 maja 2018 r. rozpoczyna obowiązywanie Rozporządzenie Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2016/679 z dnia 27 kwietnia 2016 r. w sprawie ochrony osób fizycznych w związku z przetwarzaniem danych osobowych i w sprawie swobodnego przepływu takich danych oraz uchylenia dyrektywy 95/46/WE (określane popularnie jako „RODO”). RODO obowiązywać będzie w identycznym zakresie we wszystkich krajach Unii Europejskiej, a więc także w Polsce i wprowadza szereg zmian w zasadach regulujących przetwarzanie danych osobowych, które będą miały wpływ na wiele dziedzin życia, w tym na korzystanie z usług internetowych, takich jak między innymi usługi portali jarocinska.pl, gostynska.pl, krotoszynska.pl, rawicz24.pl, zpleszewa.pl, zwielkopolski24.pl, wiescirolnicze.pl. W tej informacji przedstawiamy skrót najważniejszych zagadnień dotyczących przetwarzania Twoich danych osobowych, jakie może mieć miejsce po 25 maja 2018 r. w związku z korzystaniem z naszych usług. Prosimy Cię o jej przeczytanie, nie zajmie to więcej niż kilka minut.


Czym są dane osobowe

Dane osobowe to, zgodnie z RODO, informacje o zidentyfikowanej lub możliwej do zidentyfikowania osobie fizycznej. W przypadku korzystania z naszych serwisów takimi danymi są np. adres e-mail, nazwa/nick, adres IP, imię i nazwisko, numer konta w naszym sklepie internetowym lub w innej usłudze oferowanej przez POW. Dane osobowe mogą być zapisywane w plikach cookies lub podobnych technologiach (np. local storage) instalowanych przez nas lub naszych Zaufanych Partnerów na naszych stronach i urządzeniach, których używasz podczas korzystania z naszych usług.


Podstawa i cel przetwarzania

Przetwarzanie danych osobowych wymaga podstawy prawnej. RODO przewiduje kilka rodzajów takich podstaw prawnych dla przetwarzania danych, a w przypadkach korzystania z naszych usług wystąpią, co do zasady trzy z nich:


1) Niezbędność przetwarzania do zawarcia lub wykonania umowy, której jesteś stroną. Umowa to, w naszym przypadku, regulamin danej usługi. Jeśli zatem zawieramy z Tobą umowę o realizację danej usługi (np. usługi dodania ogłoszenia w oparciu o treść regulaminu), to możemy przetwarzać Twoje dane w zakresie niezbędnym do realizacji tej umowy.


2) Niezbędność przetwarzania do celów wynikających z prawnie uzasadnionych interesów realizowanych przez administratora lub przez stronę trzecią. Ta podstawa przetwarzania danych dotyczy przypadków, gdy ich przetwarzanie jest uzasadnione z uwagi na nasze usprawiedliwione potrzeby, co obejmuje między innymi konieczność zapewnienia bezpieczeństwa usługi (np. sprawdzenie, czy do Twojego konta nie loguje się nieuprawniona osoba), dokonanie pomiarów statystycznych, ulepszania naszych usług i dopasowania ich do potrzeb i wygody użytkowników (np. personalizowanie treści w usługach) jak również prowadzenie marketingu i promocji własnych usług administratora w ramach portali POW.


3) Twoja dobrowolna zgoda. Jest potrzebna głównie w przypadku, gdy usługi marketingowe dostarczają Ci podmioty trzecie (czyli Zaufani Partnerzy, o których mowa poniżej) oraz gdy to my świadczymy takie usługi dla podmiotów trzecich. Aby móc pokazać interesujące Cię reklamy (np. produktu, którego możesz potrzebować), reklamodawcy i ich przedstawiciele muszą mieć możliwość przetwarzania Twoich danych. Udzielenie takiej zgody jest całkowicie dobrowolne, i jeśli nie chcesz, nie musisz jej udzielać. Dzięki naszemu rozwiązaniu masz również możliwość ograniczenia zakresu lub zmiany zgody w dowolnym momencie. Twoje pozostałe uprawnienia wynikające z udzielenia zgody są opisane poniżej.


Twoje dane, w ramach naszych usług, przetwarzane będą wyłącznie w przypadku posiadania przez nas lub inny podmiot przetwarzający dane jednej z dopuszczonych przez RODO podstaw prawnych i wyłącznie w celu dostosowanym do danej podstawy, zgodnie z opisem powyżej. Twoje dane przetwarzane będą do czasu istnienia podstawy do ich przetwarzania – czyli w przypadku udzielenia zgody do momentu jej cofnięcia, ograniczenia lub innych działań z Twojej strony ograniczających tę zgodę, w przypadku niezbędności danych do wykonania umowy – przez czas jej wykonywania, a w przypadku, gdy podstawą przetwarzania danych jest uzasadniony interes administratora – do czasu istnienia tego uzasadnionego interesu.


Administratorzy

Administratorem Twoich danych osobowych jest Południowa Oficyna Wydawnicza Sp. z o.o., ul. Kasprzaka 1a, 63-200 Jarocin, logo podmiotu, na którego stronę wszedłeś możesz zobaczyć na planszy zawierającej niniejszą informację, a także nasi Zaufani Partnerzy, czyli firmy i inne podmioty, z którymi współpracujemy głównie w zakresie marketingowym. Listę Zaufanych Partnerów możesz sprawdzić w każdym momencie na stronie naszej polityki prywatności.


Przekazywanie danych

Twoje dane będzie przetwarzać POW i Zaufani Partnerzy, jeśli wyrazisz na to zgodę, ale mogą być one również powierzone do przetwarzania innym podmiotom. W każdym takim przypadku przekazanie danych nie uprawnia ich odbiorcy do dowolnego korzystania z nich, a jedynie do korzystania w celach wyraźnie wskazanych przez POW lub Zaufanego Partnera. Przekazywanie danych ma miejsce na ogół w przypadku współpracy z podwykonawcą (np. agencją marketingową) lub usługodawcą (np. dostawcą usług przechowywania danych). Dzięki temu możemy np. lepiej dobrać najciekawsze lub najtańsze oferty dopasowane dla Ciebie. W każdym przypadku przekazanie danych nie zwalnia przekazującego z odpowiedzialności za ich przetwarzanie. Dane mogą być też przekazywane organom publicznym, o ile upoważniają ich do tego obowiązujące przepisy i przedstawią odpowiednie żądanie, jednak nigdy w innym przypadku.


Cookies

Na naszych stronach internetowych i w aplikacjach używamy technologii, takich jak pliki cookie, local storage i podobnych służących do zbierania i przetwarzania danych osobowych oraz danych eksploatacyjnych w celu personalizowania udostępnianych treści i reklam oraz analizowania ruchu na naszych stronach. W ten sposób technologię tę wykorzystują również nasi Zaufani Partnerzy, którzy także chcą serwować reklamy jak najlepiej dopasowane do Twoich preferencji. Cookies to dane informatyczne zapisywane w plikach i przechowywane na Twoim urządzeniu końcowym (tj. Twój komputer, tablet, smartphone itp.), które przeglądarka wysyła do serwera przy każdorazowym wejściu na stronę z tego urządzenia, podczas gdy odwiedzasz różne strony w Internecie. Szczegółową informację na temat plików cookie i ich funkcjonowania znajdziesz pod tym linkiem. Znajdziesz tam także informację o tym jak zmienić ustawienia przeglądarki, by ograniczyć lub wyłączyć funkcjonowanie plików cookies itp. oraz jak usunąć takie pliki z Twojego urządzenia.


Twoje uprawnienia

Zgodnie z RODO przysługują Ci następujące uprawnienia wobec Twoich danych i ich przetwarzania przez nas i Zaufanych Partnerów.


Jeśli udzieliłeś zgody na przetwarzanie danych możesz ją w każdej chwili wycofać.

Masz również prawo żądania dostępu do Twoich danych osobowych, ich sprostowania, usunięcia lub ograniczenia przetwarzania, prawo do przeniesienia danych, wyrażenia sprzeciwu wobec przetwarzania danych oraz prawo do wniesienia skargi do organu nadzorczego – GIODO. Uprawnienia powyższe przysługują także w przypadku prawidłowego przetwarzania danych przez administratora. Pod tym adresem znajdziesz dodatkowe informacje dotyczące przetwarzania danych i Twoich uprawnień.


Zgoda

Jeśli chcesz zgodzić się na przetwarzanie przez POW i Zaufanych Partnerów Twoich danych osobowych zebranych w związku z korzystaniem przez Ciebie ze stron i aplikacji internetowych dostarczanych przez POW w celach marketingowych (obejmujących niezbędne działania analityczne i zestawianie w profile marketingowe na podstawie Twojej aktywności na stronach internetowych) w tym ich przetwarzanie w plikach cookies itp. instalowanych na Twoich urządzeniach i odczytywanych z tych plików przez POW i Zaufanych Partnerów możesz w łatwy sposób wyrazić tę zgodę, klikając w przycisk „Akceptuję” lub zamykając to okno.

Jeśli nie chcesz wyrazić opisanej wyżej zgody prosimy o opuszczenie strony. Wyrażenie zgody jest dobrowolne. Powyższa zgoda dotyczy przetwarzania w celach marketingowych innych niż własne cele POW.

Informujemy jednocześnie, iż POW w ramach udostępnianych przez siebie usług internetowych przetwarzać będą Twoje dane we własnych celach marketingowych opisanych szczegółowo powyżej w oparciu o ich prawnie uzasadniony interes, jako administratora.


Pokaż listę Zaufanych Partnerów
  • Zaloguj się/Zarejestruj się
Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
    • Ceny żywca wieprzowego
    • Ceny żywca wołowego
    • Ceny zbóż
    • Ceny pasz
    • Ceny owoców
    • Ceny warzyw
    • Ceny mleka i przetworów
    • Ceny drobiu i jaj
    • Analizy rynkowe
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      ASF od 10 lat wyrządza spore straty w gospodarce w Europie
      OSM Czarnków będzie przejęta przez Mlekovitę
      Jak zmniejszyć koszty w produkcji świń? Obniżać FCR
      Ekoschemat Dobrostan zwierząt. Musi być zdjęcie ściółki?
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Blisko 1300 sztuk bydła. Kukurydza głównym filarem pasz [VIDEO]
      “Chemrol” zaprasza na warsztaty polowe
      Pola Klasy S 2023 firmy Syngenta
      Dzień Pola z Hodowlą Roślin Smolice
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      TOP 10 marek ciągników używanych w 2023 roku
      Nowe modele ciągników Deutz-Fahr serii 5
      Pogłębia się kryzys na rynku przyczep rolniczych 
      PICHON zmienia barwy
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      Podajemy przykłady, w jaki sposób łączyć ekoschematy, aby zyskać więcej
      Ceny świń. Niemcy podnoszą stawki. Co dzieje się w Polsce?
      Premia dla młodego rolnika. Termin naboru przesunięty!
      Dopłaty do zbóż i oleistych. Nabór wniosków ruszy 1 czerwca
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Jak przygotować ziemię ogrodową do sadzenia roślin?
      Szybka sałatka wiosenna
      Krem marchewkowy
      Najbardziej potrzebne narzędzia w ogrodzie
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Zielony Wulkan. Produkcja i zbiór ziół połączone z edukacją [VIDEO]
      720 ha. Biostymulacja zbóż od kilkunastu lat [VIDEO]
      Uprawia rzepak na 40 ha. Ceni współpracę z pszczelarzami  [VIDEO]
      Ekologiczne gospodarstwo Tomasza Obszańskiego [VIDEO]
  • Wieści Rolnicze
  • Technika
  • Ciągniki
  • Eksploatacja maszyn rolniczych

Eksploatacja maszyn rolniczych

Ciągniki April 14, 2015, 5:28 a.m. Wojciech Rębiasz Aktualizacja: Oct. 22, 2015, 12:41 p.m.
Źródło: Wojciech Rębiasz
Niezawodność i długowieczność maszyn zależy od warunków eksploatacji, a więc od właściwego użytkowania, przechowywania i obsługi technicznej.
Spis treści:

    Niezawodność i długowieczność maszyn zależy od warunków eksploatacji, a więc od właściwego użytkowania, przechowywania i obsługi technicznej.

    Mogłoby się wydawać, że technologia przewidziała wszelkim zagrożeniom, na jakie narażona jest maszyna przeznaczona do prac w rolnictwie, jednak niezależnie od stopnia zautomatyzowania sprzęt wymaga bardzo dokładnej znajomości jego budowy, regulacji oraz zastosowania. W każdym procesie eksploatacji maszyn i urządzeń mamy do czynienia z kilkoma etapami. Pierwszy to zawsze okres docierania.

    Pomimo że wielu producentów próbuje skrócić ten okres (stosując wstępne docieranie na etapie montażu fabrycznego), to każda maszyna po zakupie musi być przygotowana do ekstremalnie trudnych warunków, jakie może napotkać w trakcie użytkowania. To od pierwszych godzin pracy zależy normalna eksploatacja (okres bezawaryjnej pracy przy maksymalnym wykorzystaniu możliwości danego urządzenia). W praktyce mamy do czynienia z dwoma rodzajami zużycia maszyn. Pierwszy z nich charakteryzuje się stopniowym ubytkiem materiału z powierzchni współpracujących elementów (występuje z reguły przy tarciu ślizgowym), drugi - uwidacznia się brakiem istotnych objawów, po czym wskutek zmiennych naprężeń następuje stan zmęczenia materiału i bardzo szybki jego ubytek (zużycie dynamiczne).

    Zużycie prowadzi do zmiany wymiarów i jakości powierzchni części maszyn, w wyniku tych procesów następuje wzrost luzów (prowadzi to do obniżenia sprawności, wzrostu temperatury pracy, pogorszenia smarowania). Efektem tego jest stan zużycia granicznego, po którym zespoły maszyn przestają prawidłowo funkcjonować. W okresie docierania mogą ulec uszkodzeniu elementy o niskiej niezawodności (ujawniają się wady materiałowe ukryte, błędy konstrukcyjne, montażowe, oraz niedopatrzenia kontroli), natomiast po tym czasie występują głównie uszkodzenia spowodowane przez czynniki losowe, np. nagłe przeciążenie. Uszkodzenia takie minimalizujemy przez branie pod uwagę w obliczeniach i projektowaniu granicznie ciężkich warunków eksploatacji, prowadzi to jednak do zbyt dużych ciężarów własnych maszyn.

     

    Zwiększenie intensywności uszkodzeń spowodowane jest procesami zużyciowo-starzeniowymi (których nie da się zatrzymać, można tylko zminimalizować ich skutki). W elementach maszyn i urządzeń długo eksploatowanych zachodzą nieodwracalne zmiany fizyczne i chemiczne, zmniejszające ich wytrzymałość, na skutek zużycia warstwy wierzchniej elementów współpracujących powiększają się luzy, a osłabione części ulegają deformacjom. Jeżeli obciążenia przekroczą wartości dopuszczalne, mogą spowodować uszkodzenie maszyny. Przyczyną uszkodzenia może być również starzenie lub zmęczenie materiału, wytworzone elementy mogą mieć pewne usterki i obniżoną wytrzymałość (na skutek wad materiałowych, błędów pracowniczych, niedopracowania konstrukcji, niewłaściwej technologii, przeoczeń kontroli), niestety większość usterek spowodowanych wymienionymi czynnikami może się ujawnić dopiero w złożonych warunkach eksploatacyjnych, w krytycznej kombinacji czynników obciążających.

    W czasie normalnego użytkowania elementy maszyn ulegają zużyciu i starzeniu, konieczna jest okresowa wymiana płynów eksploatacyjnych, zabezpieczenie powłok ochronnych, wszystkie te czynności określamy jako obsługę techniczną (której podstawowym zadaniem jest zapobieganie pogarszaniu się właściwości użytkowych maszyn, urządzeń i ciągników oraz przygotowanie ich do bezawaryjnej pracy). Rolnictwo charakteryzuje się dużą sezonowością wykorzystywania poszczególnych maszyn i urządzeń, dlatego w praktyce użytkowania stosuje się obsługę codzienną (czyszczenie, mycie, smarowanie i uzupełnianie materiałów eksploatacyjnych oraz wykonanie czynności regulacyjnych i sprawdzających układy mające bezpośredni wpływ na bezpieczeństwo operatora i otoczenia).

    Po okresowym przechowywaniu maszyny należy przygotować do pracy w określonym terminie agrotechnicznym przez usunięcie środków ochrony czasowej, do punktów smarowniczych należy wprowadzić smary, zakładamy paski klinowe, montujemy akumulatory, zakładamy listwy nożowe oraz pozostałe wyposażenie. Po wykonaniu tych czynności przeprowadzamy próbę pracy maszyny! Wymienione czynności noszą nazwę obsługi przedkampanijnej. W przypadku maszyn pracujących sezonowo stan techniczny oraz gotowość do pracy tego sprzętu uzależniona jest w dużym stopniu od jakości przeprowadzonej obsługi pokompanijnej oraz sposobu przechowywania.

     

    Po zakończonej kampanii maszyna musi być dobrze oczyszczona i umyta (trzeba pamiętać, że większość maszyn pracuje w środowisku aktywnym chemicznie gdzie elementy robocze narażone są na intensywne zużycie ścierne części roboczych na skutek ich tarcia o glebę i na oddziaływanie korozyjne środowiska aktywnego chemicznie oraz przedostawanie się cząstek gleby między połączenia elementów i uderzanie części roboczych o kamienie).

    Po umyciu uzupełniamy wszystkie ubytki powierzchni lakierniczych (pomimo stosowania najnowocześniejszych technologii przygotowania i nakładania powłok malarskich dochodzi do ich uszkodzenia w czasie eksploatacji), na powierzchnie robocze (szczególnie elementy pracujące w glebie) nakładamy środki ochrony czasowej (nie wykorzystujemy do tego celu przepalonych olejów silnikowych lub przekładniowych!), wymieniamy też oleje i smary. Maszyny z kołami ogumionymi powinny być umieszczane na podporach (w oponach należy zmniejszyć ciśnienie o 30 - 50%), niektóre elementy maszyn (listwy nożowe, pasy napędowe oraz części wrażliwe na warunki atmosferyczne powinny być przechowywane w magazynie).

    Maszyny o najbardziej zaawansowanych konstrukcjach powinny być przechowywane w zamkniętych garażach, w przypadku ich braku sprzęt najwartościowszy gromadzimy na utwardzonym podłożu, pod zadaszonymi wiatami. Dobrym zwyczajem jest przechowywanie danej maszyny zawsze w tym samym miejscu, co pomaga w wykrywaniu przecieków płynów eksploatacyjnych. W niektórych gospodarstwach miejsce do przechowywania maszyny przygotowuje się jeszcze przed jej zakupem! W przypadku ciągników rolniczych obsługę techniczną przeprowadzamy według cyklu przeglądów planowo-zapobiegawczych.

     

    Obecnie przebiegi zużycia zależą od warunków, w jakich pracuje maszyna, dlatego sztywne trzymanie się cykli planowo-zapobiegawczych może powodować wystąpienie strat ekonomicznych (dlatego proponowane okresy należy przyjmować elastycznie, w zależności od stanu technicznego maszyny, wykorzystując nowoczesne metody diagnostyczne). Należy pamiętać, że zużycie części prowadzi do obniżenia jakości wykonywanych procesów roboczych, pogorszenia pracy innych mechanizmów maszyny, znaczne zwiększenie oporów, co powoduje zwiększenie zapotrzebowania siły pociągowej, a w efekcie tego następuje zwiększenie kosztów wykonywanego zabiegu!

    Dlatego bardzo ważną rzeczą przed rozpoczęciem użytkowania sprzętu jest zapoznanie się ze szczegółowymi warunkami technicznymi i eksploatacyjnymi, które zawarte są w instrukcji obsługi danej maszyny lub urządzenia. Nowoczesna technologia wymaga od każdego użytkownika świadomego eksploatowania sprzętu!

    • Tagi:
    • technologia
    • obsługa techniczna
    • sprzęt rolniczy
    Wojciech Rębiasz
    Wieści Rolnicze
    komentarze
    Zaloguj się aby móc komentować
    Podobne artykuły
    Inne

    Słomiane domy wracają do łask - kto i z jakiej słomy buduje?

    July 22, 2021
    Inne

    JOSKIN - jak funkcjonuje firma w dobie koronawirusa? 

    May 13, 2020
    Inne

    Włamał się na posesję znajomej. Ukradł m.in. pług i brony [ZDJĘCIA]

    April 30, 2020
    Inne

    Pożar budynków gospodarczych. W środku były maszyny rolnicze [ZDJĘCIA]

    Jan. 29, 2020
    Inne

    Ładowarka Manitou MLT 420 nagrodzona na Polagra Premiery 2020 [VIDEO]

    Jan. 23, 2020
    Inne

    Okresowe badanie opryskiwaczy - wymogi

    Nov. 24, 2016
    Inne

    Widowiskowe pokazy polowe w Bieździadowie

    May 18, 2016
    Maszyny

    Czym wykopać ziemniaki?

    Dec. 7, 2012
    Warto wiedzieć
    Inne
    Uwaga, może zadzwonić do Ciebie Główny Urząd Statystyczny!
    May 28, 2023
    Inne
    Farmy fotowoltaiczne - najczęstsze pytania rolników
    May 28, 2023
    Inne
    Blisko 1300 sztuk bydła. Kukurydza głównym filarem pasz [VIDEO]
    May 27, 2023
    Najnowsze
    Ciągniki
    TOP 10 marek ciągników używanych w 2023 roku
    May 15, 2023
    Ciągniki
    Nowe modele ciągników Deutz-Fahr serii 5
    May 11, 2023
    Maszyny
    Pogłębia się kryzys na rynku przyczep rolniczych 
    May 9, 2023
    Maszyny
    PICHON zmienia barwy
    May 8, 2023
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    Południowa Oficyna Wydawnicza Sp. z o. o.
    NIP 6171979904
    REGON 251010225
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Kasprzaka 1A
    63-200 Jarocin
    [email protected]
    Numer dyżurny - 797 330 280
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2023 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Prenumerata
    • Konkursy