Czym jest rzekomy pomór drobiu? Objawy, zapobieganie, wpływ na ludzi
Rzekomy pomór drobiu jest wywoływany przez wirus należący do rodziny Paramyxoviridae. Jest on dość wytrzymały na temperaturę – w 100 stopniach Celsjusza przeżyje kilka minut, a w temperaturze od 4 do 20 stopni kilka miesięcy do nawet kilku lat. Po raz pierwszy przypadki choroby zostały odnotowane w 1926 roku na Jawie, w Anglii oraz w Indonezji. Przez następnych 30 lat roznosiła się ona po świecie, a pierwsze polskie przypadki pojawiły się w 1942 roku. Przez następne lata, aż do roku 1974, ogniska choroby w Polsce stwierdzane były każdego roku. Od 1975 roku jednak nowych przypadków nie notowano przez niemal 50 lat. W 2023 roku ND powróciło i nie odpuszcza także w roku 2024.
Jak przebiega zarażenie rzekomym pomorem drobiu?
Rzekomy pomór drobiu jest bardzo groźny i zaraźliwy. Ptaki zarażają się od siebie przez bezpośredni kontakt drogą kropelkową czy też przez ściółkę. Ponadto wirus może znajdować się na sprzętach, w wodzie i paszy. Groźne są również martwe ptaki. ND przenoszą także ludzie oraz pojazdy.
Czytaj też: Tajemnicze kody na jajkach. Co oznaczają?
Jak objawia się rzekomy pomór drobiu?
W przypadku szczepów welogenicznych, które są najbardziej zjadliwe, przebieg choroby jest najostrzejszy, a śmiertelność może wynosić nawet 100 proc. Wówczas u drobiu pojawić się mogą owrzodzenia układu pokarmowego, wybroczyny na jelitach i żołądku, problemy z oddychaniem, charczenie, porażenia skrzydeł i nóg, drżenie mięśni oraz skręty szyi. Mniejsza jest również produkcja nieśna, a składane jaja mogą mieć przebarwienia lub w ogóle nie posiadać skorup.
Z kolei szczepy mezogeniczne, umiarkowanie zjadliwe, nie są tak wysoko śmiertelne, chyba że dotkną młode ptaki. Objawy również są łagodniejsze, wystąpić mogą porażenia nerwowe, mniejsza nieśność, biegunki, problemy z układem oddechowym oraz upadki.
Szczepy lentogeniczne łączą się natomiast z łagodnymi objawami ND, które wiążą się głównie z układem oddechowych. Mogą być groźniejsze w przypadku młodych ptaków. Istnieją również szczepy asymptomatyczne, które nie wywołują objawów.
Czytaj też: Choroba niebieskiego języka dotarła do Polski. Czy stanowi zagrożenie dla ludzi?
Czy rzekomy pomór drobiu można leczyć?
Aktualnie nie ma skutecznego leczenia przy ND. Najważniejsza jest profilaktyka. Zwalczanie choroby to natomiast podjęcie niezwłocznych działań, takich jak wyznaczenie obszaru zagrożonego, kontrole pomieszczeń oraz wybicie pogłowia drobiu w ognisku choroby czy zniszczenie jaj. Konieczna jest również dezynfekcja.
Rzekomy pomór drobiu: Jak zapobiegać?
W Polsce dostępne są szczepienia, która pomagają w profilaktyce przeciwko ND. Wykorzystywane są szczepionki żywe oraz inaktywowane. W wylęgarniach szczepione są jednodniowe pisklęta, a w miejscach, gdzie pojawiają się szczepy wirusa, na fermach stosuje się wielokrotne szczepienia zarówno szczepionką żywą, jak i inaktywowaną. Wielokrotne szczepienia stosuje się również w przypadku ptaków długożyjących. Szczepienia iniekcyjne podawane są w przypadku niosek w hodowlach i na sprzedaż, z kolei w przypadku wielkotowarowej produkcji stosuje się metodę doustną lub rozpylenie.
Czytaj też: Opady śniegu a fotowoltaika: Czy odśnieżanie paneli ma sens?
Hodowcy powinni również stosować zasady bioasekuracji, czyli między innymi:
- prowadzić rejestr posiadanego drobiu oraz ptaków i codziennie sprawdzać stado, aktualizując dane;
- zgłaszać drób i inne traki powiatowemu lekarzowi weterynarii, chyba że są one trzymane ciągle w pomieszczeniach mieszkalnych;
- dbać o to, by do paszy nie miały dostępu dzikie ptaki;
- karmić drób tylko w zamkniętym pomieszczeniu;
- poić ptaki i drób wodą, która nie miała kontaktu z dzikimi ptakami;
- gniazda drobiu powinny znajdować się w pomieszczeniu wewnątrz budynku;
- drób i ptaki nie powinny mieć kontaktu z dzikimi ptakami;
- ściółka nie powinna mieć kontaktu z dzikimi zwierzętami, w tym ptakami;
- wszelkie niepokojące objawy należy zgłosić weterynarzowi.
Myśliwi nie powinni obsługiwać drobiu i ptaków przez 48 godzin od ostatniego polowania.
Czy człowiek może zarazić się wirusem ND?
Wirus rzekomego pomoru drobiu nie wywołuje choroby u ludzi, jeśli jednak miało się z nim kontakt, możliwe jest podrażnienie dróg oddechowych lub łagodne zapalenie spojówek.
