Masz to popularne pnącze w ogrodzie? Uważaj, wkrótce będzie zakazane
Czytaj też: Ta roślina jest w Polsce zakazana. Może zniszczyć ogród. Jak się jej pozbyć?
Dławisz okrągłolistny: Szybkorosnące, inwazyjne pnącze z Azji
Dławisz okrągłolistny (Celastrus orbiculatus) to pnącze pochodzące z Azji, rosnące naturalnie m.in. w Japonii i w Chinach. Do Polski roślinę wprowadzono w I poł. XX wieku jako pnącze do maskowania fortyfikacji Międzyrzeckiego Rejonu Umocnionego. Gatunek był jednocześnie wprowadzany jako element parków i zieleni miejskiej. Roślinę cechuje bardzo szybki, roczny przyrost, a dojrzałe pnącze może osiągnąć maksymalnie nawet do 15 metrów wysokości. Pędy rośliny mocno owijają się wokół podpór, ale sprawdzają się też jako maskowanie murów, ogrodzeń i elewacji. Dławisz posiada charakterystyczne, jasnopomarańczowe owoce w formie kulistych torebek. Roślina dobrze radzi sobie w polskich warunkach klimatycznych, jest mrozoodporna. Preferuje gleby wilgotne, ale będzie rosnąć także na glebach ubogich w składniki odżywcze. Pnącze dobrze rozwija się zarówno na stanowisku słonecznym, jak i w miejscach mocno zacienionych.
Gdzie rośnie dławisz okrągłolistny?
Na terenie Polski roślinę można spotkać w naturalnym środowisku m.in. na obrzeżach lasów, na zboczach i w zadrzewieniach śródpolnych. Pnącze występuje zarówno na terenach nizinnych, jak i górskich. Skupiska rośliny odnotowywano także na nieużytkach i w otoczeniu cmentarzy. Dławisz był w Polsce sprzedawany jako pnącze ozdobne (tu m.in. odmiany "Diana" i "Hercules"), przeznaczone m.in. do maskowania ogrodzeń, murów i elewacji. Informacje o znanych i zgłoszonych stanowiskach IGO na terenie Polski (w tym stanowiskach dławisza okrągłolistnego) można sprawdzić za pośrednictwem portalu Geoserwis (geoserwis.gdos.gov.pl). Jak pokazują aktualne mapy, skupiska tej rośliny zostały odnotowane/zgłoszone m.in. w Wielkopolsce i na terenach podgórskich.
Czytaj też: Trzy szybkie słodkie przekąski z ciasta francuskiego. Przygotujesz je w kilka minut
Na czym polega szkodliwość dławisza?
Jak wyjaśnia GDOŚ, roślina rozwija się bardzo intensywnie. Ma silne pnącza i duże liście, które skutecznie odcinają dostęp do światła sąsiadującym gatunkom roślin. Jeżeli pnącze rośnie na terenie leśnym, może tworzyć gęsty dywan, blokując m.in. wzrost runa leśnego i młodych drzew. Powoduje także eutrofizację gleby i mocno konkuruje z innymi gatunkami roślin o składniki odżywcze.
Czytaj też: Budowa ogrodzenia na działce: Czy trzeba mieć pozwolenie? Co ze zgodą sąsiada?
Dławisz na liście gatunków inwazyjnych? Ważne terminy
Zgodnie z rozporządzeniem UE 2022/1203 z dn. 12 lipca 2022 r. od 2 sierpnia 2027 roku na ternie Unii będzie obowiązywać zakaz sprzedaży, uprawy i posiadania dławisza okrągłolistnego. Roślina dołączy oficjalnie do listy gatunków inwazyjnych (zagrażających unijnym ekosystemom). GDOŚ przypomina jednocześnie, że posiadacze zapasów komercyjnych IGO (nabytych zanim gatunek zostanie umieszczony na liście IGO), mogą:
- w okresie 2 lat od umieszczenia gatunku na liście IGO sprzedać lub przekazać zapas podmiotom prowadzącym badania naukowe, prowadzącym ochronę ex situ, wykorzystującym IGO do celów medycznych, posiadającym stosowne zezwolenia lub unieszkodliwić roślinę,
- przez 1 rok od umieszczenia gatunku na liście IGO przetrzymywać lub przemieszczać zapas roślin w celu sprzedaży lub przekazania podmiotom do celów niekomercyjnych, posiadającym stosowne zezwolenia na ich przetrzymywanie i przemieszczanie.
Jeżeli w ciągu 2 lat od umieszczenia gatunku na liście zapas nie zostanie sprzedany/przekazany odpowiednim podmiotom, wymagane jest unieszkodliwienie rośliny (i poinformowanie regionalnego dyrektora ochrony środowiska w terminie 7 dni). Naruszenie przepisów dotyczących IGO (gatunki inwazyjne w Polsce i UE) wiąże się z wysokimi karami – w niektorych przypadkach administracyjna kara pieniężna może wynieść nawet do 1 miliona zł.
Czytaj też: Posyp tym wokół roślin, a ślimaki nawet się do nich nie zbliżą
