Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
      • Żywiec wieprzowy
      • Żywiec wołowy
      • Zboża
      • Pasze
      • Owoce
      • Warzywa
      • Mleko i przetwory
      • Drób i jaja
      • Analizy rynkowe
      Ceny bydła spadają. Co wpływa na obniżki na rynku?
      Korekty w cenach za mokrą kukurydzę
      Ceny tuczników leżą na łopatkach! Ile płacono w skupach?
      Świń brakuje na rynku, a skupy i tak obniżają ceny? Terka: mamy deficyt
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Ta choroba stała się już nie tylko problem hodowców bydła. To pierwszy taki przypadek w Polsce
      Ci rolnicy mogą otrzymać nawet 100 tys. zł. Wielkopolska liderem
      Rolnicy zaskakiwani mandatami. "Hodowcy bydła są nękani". Czy coś się zmieni?
      W prezydencie ostatnia nadzieje hodowców tych zwierząt
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      O tym trzeba pomyśleć już teraz, później może być za późno
      Jak zwiększyć odporność roślin i ich wydajność? Jest na to naturalny sposób
      Plus 80 ton buraków z hektara na słabych glebach - zbiór buraków u Kryszaków
      Ta choroba pustoszy pola. Już daje o sobie znać
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Nowa firma podbija polski rynek maszyn rolniczych. Startują z ładowarkami [VIDEO]
      AGROTECH w Kielcach 2026. Rezerwujcie terminy! [VIDEO]
      Kujawa o początkach Agro Show: Źle nas potraktowali. Nikt nie wierzył [VIDEO]
      Podsumowanie Agro Show 2025. Premiery, nowości i stali bywalcy [VIDEO]
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      ARiMR sprawdza słuszność finansowania rolników. Kontrole m.in. w Małopolsce
      500 rolników straciło 22 mln zł. Ruszył proces
      Rolnicy zaskakiwani mandatami. "Hodowcy bydła są nękani". Czy coś się zmieni?
      Tyle hektarów KOWR sprzedał tylko w tym roku. Rekord w dzierżawach bliski
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Stop! Tego błędu nie popełniaj jesienią. Twoja sansewieria bardzo to odczuje
      To musisz zrobić jeszcze przed zimą. Kalendarz ogrodnika na najbliższe tygodnie
      Egzotyczny zamiennik chryzantem? Przetrwa długo, nie zniszczą jej przymrozki
      Jak ożywić zimowy ogród? Wybierz jedną z tych 7 zimozielonych roślin
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Artykuł sponsorowany Fotowoltaika dla rolnika. Jak skorzystać z pomocy ekspertów PGE?
      Trzy duże nabory ARiMR jeszcze w tym roku. Wsparcie od 200 tys. do 1,5 mln zł
      Od tego zależy, ile można zarobić na biogazowni rolniczej
      Czy agrowoltaika może zagwarantować plony i przychody rolnika?
  • Wieści Rolnicze
  • Choroby i szkodniki
  • Już na starcie mogą ograniczyć plon rzepaku i jego jakość. Jak temu zapobiec?

Już na starcie mogą ograniczyć plon rzepaku i jego jakość. Jak temu zapobiec?

Uprawy - Choroby i szkodniki 30 sierpnia 2025 06:01 dr inż. Magdalena Wijata
Co atakuje rzepak jesienią?
Co atakuje rzepak jesienią?
Źródło: M. Kula
Ochrona przed szkodnikami rozpoczyna się od regularnych lustracji pól i stosowania żółtych naczyń chwytowych, które pozwalają na wczesne wykrycie obecności szkodników i ustalenie momentu ich zwalczania. Na drugim miejscu wśród metod zwalczania szkodników rzepaku można wymienić prawidłową agrotechnikę.
Spis treści:

    Rzepak ozimy, w porównaniu do innych gatunków uprawianych w Polsce, jest szczególnie narażony na atak szkodników, które mogą istotnie ograniczyć plon i jakość surowca. Skuteczna ochrona przed nimi wymaga wiedzy, systematycznej obserwacji i stosowania zintegrowanych metod ochrony roślin.

    Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

    Najważniejsze szkodniki rzepaku jesienią

    Przez cały okres wegetacji rzepaku rolnicy borykają się ze szkodnikami na plantacjach. Inne owady pojawiają się na plantacjach jesienią, a jeszcze inne wiosną, w fazie pąkowania, kwitnienia i później w fazie zawiązywania łuszczyn. Znajomość okresu występowania poszczególnych szkodników pomaga w dostosowaniu strategii ochrony plantacji. Do najważniejszych szkodników pojawiających się na roślinach rzepaku w okresie jesiennym zaliczamy śmietkę kapuścianą, pchełki ziemne, chowacz galasówek, gnatarz rzepakowiec, pchełka rzepakowa, tantniś krzyżowiaczek czy mszyce.

    Śmietka kapuściana (Delia radicum)

    To jeden z najgroźniejszych szkodników rzepaku ozimego w okresie jesiennym. Larwy śmietki żerują na korzeniach, powodując ich uszkodzenie, co może prowadzić do zahamowania wzrostu roślin, a w skrajnych przypadkach – do całkowitego zamierania siewek.

    Pchełki ziemne (Phyllotreta spp.)

    Małe chrząszcze o metalicznym połysku, które atakują młode liścienie i liście rzepaku, wygryzając charakterystyczne otworki. Ich aktywność jest szczególnie groźna tuż po wschodach rzepaku, ponieważ młode rośliny są bardzo wrażliwe na uszkodzenia.

    Chowacz galasówek (Ceutorhynchus pleurostigma Marsh)

    Osobniki dorosłe – 2,5 – 3,5 mm długości, czarnobrunatne, matowe, ciało pokryte szarymi łuskami. Głowa zakończona długim ryjkiem. Tworzy okrągłe lub gładkościenne naroślą na szyjce korzeniowej. Występuje najczęściej we wrześniu/październiku (BBCH 12-19). Na szyjce korzeniowej lub korzeniu tworzą się okrągłe lub gładkościenne naroślą.

    Gnatarz rzepakowiec (Athalia rosae)

    To kolejny groźny szkodnik rzepaku oraz innych roślin z rodziny kapustowatych (Brassicaceae). Należy do rzędu błonkoskrzydłych (Hymenoptera), choć wyglądem larw przypomina gąsienice motyli – co często prowadzi do pomyłek. Dorosły owad osiąga długość 6-8 mm, ma kolor pomarańczowo-żółyu z czarną głową. Larwy tego owada osiągają długość do 18 mm, są szarozielone lub oliwkowe i mają wyraźny czarny punkt na każdym segmencie. Żerują głównie larwy, zjadając liście od brzegów do nerwu głównego, zwłaszcza w fazie rozety. Szczególnie groźne w rzepaku ozimym jesienią – mogą znacznie osłabić rośliny przed zimą.

    Pchełka rzepakowa (Phyllotreta spp.)

    To zbiorcza nazwa dla kilku gatunków drobnych chrząszczy z rodziny stonkowatych (Chrysomelidae), które są groźnymi szkodnikami rzepaku, szczególnie jesienią, w fazie wschodów i rozwoju siewek. Chrząszcze mają 2–3 mm długości i kolor czarny lub granatowy z metalicznym połyskiem, silnie skaczą. Chrząszcze wygryzają charakterystyczne okienka w liścieniach i liściach siewek – wygląda to jak ażurowa siateczka. Najgroźniejsze są w okresie od wschodów do 4. liścia rzepaku. Pierwsza fala nalotu – zazwyczaj w drugiej połowie sierpnia i we wrześniu.

    Tantniś krzyżowiaczek (Plutella xylostella)

    To jeden z najgroźniejszych szkodników rzepaku i warzyw kapustnych, występujący na całym świecie. Szczególnie groźny jest w latach ciepłych i suchych, kiedy może wystąpić nawet kilka pokoleń w sezonie. Żerują larwy, które mają długość 10–12 mm, są zielone z czarną głową i bardzo ruchliwe. Po dotknięciu wiją się i spadają na nici przędzy. Larwy minują liście, zjadają je od spodu, zostawiając jedynie skórkę. W dużym nasileniu mogą zniszczyć cały liść, potem przechodzą na łodygi i łuszczyny. Największe szkody w rzepaku powoduje jesienią i latem (na późnych plantacjach jarych).

    Mszyce (Aphididae)

    Są nie tylko szkodnikami bezpośrednimi, wysysającymi soki z roślin, ale także wektorami wirusów. Mogą powodować zahamowanie wzrostu i deformacje liści.

    Strategie ochrony rzepaku przed szkodnikami

    Ochrona przed szkodnikami rozpoczyna się od regularnych lustracji pól i stosowania żółtych naczyń chwytowych, które pozwalają na wczesne wykrycie obecności szkodników i ustalenie momentu ich zwalczania. Na drugim miejscu wśród metod zwalczania szkodników rzepaku można wymienić prawidłową agrotechnikę. Dobór odpowiedniego płodozmianu, w którym rzepak nie wraca na to samo pole częściej niż co 3-4 lata może skutecznie ograniczyć presję szkodników. Warto też zwrócić uwagę na rośliny uprawiane w międzyplonach. Gatunki, takie jak gorczyca biała czy rzodkiew oleista, powszechnie wykorzystywane jako międzyplony, należą do tej samej rodziny, co rzepak, a co za tym idzie są żywicielami dla tych samych szkodników. Siew rzepaku w optymalnym terminie może znacząco ograniczyć szkody, a zbyt wczesny lub zbyt późny - może nasilić presję wielu gatunków.

    Tabela 1. Zależność presji szkodników od terminu siewu rzepaku

    Zgodnie z zasadami integrowanej ochrony roślin podczas ochrony rzepaku należy przestrzegać progów ekonomicznej szkodliwości oraz zaleceń producentów środków ochrony roślin. Do zwalczania szkodników w rzepaku ozimym i jarym stosuje się wiele substancji aktywnych – najczęściej z grup pyretroidów, neonikotynoidów, fosforoorganicznych i diamidów.

    Czytaj też: Tymi środkami nie będzie można odchwaszczać zbóż. Wracamy do orki? 

    Tabela 2. Substancje aktywne skuteczne do zwalczania poszczególnych szkodników

    Progi szkodliwości - kiedy reagować?

    ·        Pchełki rzepakowe/ziemne: 1 chrząszcz na 1 mb rzędu

    ·        Gnatarz, tantniś: 1 larwa na roślinę

    ·        Rolnice: 6–8 gąsienic na 1 m²

    ·        Mszyce: 2 kolonie na 1 m² (na skraju pola)

    ·        Śmietka kapuściana: 1 osobnik w żółtym naczyniu w ciągu 3 dni

    ·        Chowacz galasówek: 2–3 chrząszcze na 1 m² w żółtym naczyniu przez 3 dni

    Ochrona insektycydami jesienią jest potrzebna w zależności od stanu plantacji od siewu do fazy BBCH 19. Pchełki rzepakowe i gnatarza należy zwalczać w fazie wschodów (BBCH 09-13). W fazach BBCH 13-15 na plantacji może pojawić się tantniś krzyżowiaczek i rolnice, następnie w fazach BBCH 15-19 rozpoczyna się presja mszycy kapuścianej i śmietki kapuścianej. Chowacz galasówek może atakować przez cały okres jesienny. W warunkach o wysokiej wilgotności jesienią warto też zwrócić uwagę na ślimaki.

    Rzepak jest rośliną o wysokim potencjale plonowania, ale także bardzo wrażliwą na szkodniki. Ich obecność może w krótkim czasie zniweczyć efekty całorocznej pracy rolnika. Dlatego tak ważne jest prowadzenie regularnego monitoringu, stosowanie metod zintegrowanej ochrony i reagowanie na sygnały ostrzegawcze z pól. Tylko kompleksowe podejście do ochrony upraw może zapewnić wysokie i stabilne plony rzepaku.

    Czytaj też:
    Najlepszy rolnik w regionie. Sieje odmiany, które się opłacają [VIDEO]

     

    • Tagi:
    • rzepak
    • szkodniki
    • inspektycydy
    dr inż. Magdalena Wijata
    Podobne artykuły
    Uprawy

    Ta choroba pustoszy pola. Już daje o sobie znać

    25 października 2025
    Uprawy

    Dlaczego liście rzepaku żółkną?

    17 października 2025
    Ceny rolnicze

    Na tej uprawie rolnicy zarobili w tym roku najwięcej?

    15 października 2025
    Choroby i szkodniki

    Te elementy przyciągają myszy i szczury do ogrodu. Nie popełniaj tych błędów

    14 października 2025
    Uprawy

    Ochrona rzepaku “po nowemu”. Jak w praktyce działają biopreparaty?

    28 września 2025
    Uprawy

    To powoduje 40 procent straty w plonowaniu rzepaku

    20 września 2025
    Dla domu

    Niemcy ofiarą ślimaka-prankstera. Rolnikom i ogrodnikom nie jest do śmiechu

    13 września 2025
    Uprawy

    Ta roślina podbija pola, nawet te, którym nie dawano szans. Rzepak zagrożony?

    12 września 2025
    Warto wiedzieć
    Ceny rolnicze
    "Rolnicy muszą sprzedawać nawet za 5 groszy za kg". Czy będzie skup interwencyjny ziemniaków?
    30 października 2025
    Drób
    Ceny jaj w sklepach pójdą w górę. To bardziej niż pewne. W transakcjach wzrosły już o 60%!
    30 października 2025
    Przepisy
    To jeden z kluczowych terminów dla rolników. Jutro ostatni dzień, od listopada duże kary
    30 października 2025
    Najnowsze
    Uprawy
    O tym trzeba pomyśleć już teraz, później może być za późno
    29 października 2025
    Uprawy
    Jak zwiększyć odporność roślin i ich wydajność? Jest na to naturalny sposób
    28 października 2025
    Uprawy
    Plus 80 ton buraków z hektara na słabych glebach - zbiór buraków u Kryszaków
    26 października 2025
    Uprawy
    Ta choroba pustoszy pola. Już daje o sobie znać
    25 października 2025
    Uprawy
    Sprzedajesz ziemniaki? Tak już tego lepiej nie rób. Ekspert wyjaśnia
    24 października 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy
    • Deklaracja dostępności