Jaki jest dochód z 1 ha w gospodarstwach indywidualnych w Polsce?

Źródło: Andrey Popov, fotolia.com

    Sposób obliczania dochodów z pracy w rolnictwie indywidualnym jest taki sam od prawie 30 lat. Zależy on od wielu elementów. Jednym z nich są np. dotacje - zarówno unijne, jak i krajowe.

Główne czynniki wpływające na wysokość dochodu

    Głównymi czynnikami wpływającymi na wysokość przeciętnego dochodu z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie na 1 ha przeliczeniowy w danym roku są wartość produkcji oraz koszty prowadzonej działalności rolnej. 
    W 2023 r. odnotowano spadek wartości produkcji rolnej w indywidualnych gospodarstwach rolnych, co związane było z niższymi cenami zbóż, a także obniżeniem produkcji warzyw i owoców w ujęciu ilościowym. Jeszcze większy spadek odnotowano w kosztach produkcji rolnej, na który wpływ miało obniżenie cen nawozów, a także zmniejszenie ich zużycia. 

Duży spadek wartości produkcji roślinnej i minimalny wzrost zwierzęcej

    Produkcja globalna w rolnictwie obliczana jest dla gospodarstw indywidualnych i pozostałych gospodarstw wytwarzających produkcję rolną. W 2023 r. spadła w stosunku do 2022 r. o prawie 7% - spadek produkcji rolnej w indywidualnych gospodarstwach rolnych był jeszcze większy i wyniósł ponad 8%. O zmniejszeniu wielkości produkcji globalnej zadecydował spadek wartości produkcji roślinnej o 14% (w indywidualnych gospodarstwach rolnych o 13%). Na spadek wartości produkcji roślinnej znaczący wpływ miał spadek cen w skupie. W produkcji zwierzęcej odnotowano wzrost o 1%. Wskaźnik cen skupu podstawowych produktów rolnych ogółem w 2023 r. w stosunku do 2022 r. wyniósł ok. 94%, czyli ceny uległy obniżeniu.

Spadek cen nawet o kilkadziesiąt procent

    Bardzo duże spadki cen odnotowano dla większości zbóż:
• pszenica 34,5%,
• żyto 40%,
• jęczmień 33%,
• owies 19%,
• pszenżyto 36%,
• kukurydza 34%,
• zboża oleiste 36,5%.
    Spadły także ceny skupu buraków cukrowych (3,5%) oraz truskawek (17%).

Spadek produkcji warzyw i owoców

    W 2023 r. odnotowano również spadek produkcji w wymiarze ilościowym warzyw (5%) i owoców (8%). Największe spadki odnotowano w następujących produktach:
• cebula 2,5%,
• kapusta 2,5%,
• marchew 7%,
• jabłka 9%,
• gruszki 2%.

Tańsze nawozy, mniej środków ochrony roślin

    W 2023 r. odnotowano spadek (o ok. 16%) wartości tzw. zużycia pośredniego, które obejmuje wartość wyrobów i usług wykorzystanych jako nakłady w procesie produkcji, wyłączając środki trwałe, których zużycie jest rejestrowane jako amortyzacja.
    Spadek wartości zużycia pośredniego w 2023 r. był spowodowany głównie:
• spadkiem cen zakupu materiałów na bieżącą produkcję rolniczą (o ok. 16%). W grupie materiałów na bieżącą produkcję największy spadek wartości (ok. 45%) odnotowano w przypadku nawozów sztucznych, które stanowią 28% wartości materiałów w zużyciu pośrednim. Jednocześnie odnotowano spadek ilości nawozów dostarczonych na potrzeby rolnictwa o ok. 9% w stosunku do roku poprzedniego. Odnotowano także spadek o blisko 5% wartości środków ochrony roślin dostarczonych na rynek przy jednoczesnym spadku ilościowym o ok. 14%.
• spadkiem o ok. 25% produktów pochodzących z własnej produkcji zużytych na cele produkcyjne. Było to spowodowane spadkiem cen produktów rolnych w skupie.

Dotacje unijne i krajowe są ważne

    Znaczący wartościowo element rachunku stanowią dotacje unijne i krajowe, które rolnicy otrzymują z Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa. W 2023 r. pozostały one na poziomie zbliżonym do dotacji wypłaconych w 2022 r. Pozostałe transakcje w rachunku dla rolników indywidualnych - takie jak: odsetki od kredytów i lokat, podatki od gospodarstw rolnych, opłaty administracyjne rolniczych gospodarstw domowych, składki płacone do KRUS, składki ubezpieczenia/wypłacone odszkodowania (budynki, mienie ruchome, uprawy, środki transportu), transfery typu darowizny - nie miały istotnego wpływu na poziom przeciętnego dochodu z pracy na 1 ha przeliczeniowy w 2023 r.

Mniej hektarów przeliczeniowych

    Do obliczenia przeciętnego dochodu z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie na 1 ha przeliczeniowy istotna jest liczba hektarów przeliczeniowych, która w 2023 r. spadła o ok. 1,5%, co w niewielkim stopniu wpłynęło na wzrost dochodu.

Przeciętny dochód w gospodarstwach niższy

    Wysokość przeciętnego dochodu z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie na 1 ha przeliczeniowy w 2023 r. wyniosła 5.451 zł, czyli była niższa o prawie 100 zł w porównaniu z 2022 r. (5.549 zł). 

CZYTAJ TEŻ: Stawki za ekoschematy 2024 są jednak większe [OSTATECZNE KWOTY]