Wszystko o robotach do usuwania obornika
Czynność usuwania obornika - podobnie jak i inne etapy produkcji zwierzęcej - również została zrobotyzowana.
Większość konstrukcji zgarnia odchody za pomocą skrobaków i wpycha je w szczeliny podłogi rusztowej. Są też urządzenia zasysające nieczystości, a następnie usuwające je w wyznaczonym do tego miejscu.
W produkcji zwierzęcej można wyróżnić cztery zasadnicze grupy prac: przygotowanie i zadawanie pasz, usuwanie odchodów, uzyskiwanie produktów zwierzęcych i zabiegi pielęgnacyjne zwierząt. Aby mechanizacja tych procesów była w pełni efektywna, powinna mieć charakter kompleksowy (tzn. musi obejmować wszystkie). System mechanizacji produkcji zwierzęcej musi być ściśle związany z zamierzoną technologią chowu
Jedną z najbardziej uciążliwych, a jednocześnie pracochłonnych czynności w produkcji zwierzęcej jest usuwanie odchodów. Ilość odchodów wydalanych przez zwierzęta i gromadzących się w ciągu doby, jak również ich właściwości fizyczno-mechaniczne, zależą od wielu czynników, a w szczególności od rodzaju zwierząt i ich wieku, sposobu żywienia i składu dawek paszowych, sposobu chowu.
Czytaj także: Jakie będą ceny mleka w tym roku?
Przy wolnostanowiskowym chowie krów dąży się do tego, aby krowy dobrowolnie podchodziły do automatu paszowego (jednocześnie w obszar zasięgu działania robota udojowego, co powoduje zlikwidowanie konieczności doprowadzania krów do stanowiska udojowego). Czynność usuwania odchodów również została zrobotyzowana. Większość konstrukcji zgarnia odchody za pomocą skrobaków i wpycha je w szczeliny podłogi rusztowej. Oczywiście zastosowanie tego typu urządzeń jest możliwe w oborach bezściołowych, przy równej posadzce, bez schodów i dużego nachylenia, przeszkodą jest również umieszczony stół paszowy, który będzie utrudniał transport urządzenia na druga stronę, dlatego warto wcześniej zaplanować wmontowanie w stół uchylnej rampy. Utrudnieniem może być również szerokość poszczególnych korytarzy. W oborach, gdzie ma być zastosowany robot Srone firmy GEA szerokość korytarzy bezprzejazdowych musi wynosić 2,10m – dotyczy to robota o szerokości roboczej 1,70 m; w przypadku robota DeLaval w gankach o szerokości 2,00m można zastosować wersję o szerokości 1,60 m, przy nawrocie maszyna DeLaval o szerokości 1,70 m potrzebuje kanału o szerokości 2,90 m. Tylko firma JOZ-Tech nie ogranicza możliwości swojego robota, gdyż szerokość płozy zgarniającej można zmieniać w zakresie od 1,00 do 2,10m.
Rodzaj posadzki dla większości robotów czyszczących nie ma znaczenia
Ograniczenia dotyczą przejazdów, wysokość urządzeń nie przekracza 70 cm, dlatego montować należy przegrody na wysokości umożliwiającej przemieszczanie się na całej długości korytarza, w różnych grupach zwierząt. Dla większości robotów czyszczących rodzaj posadzki nie ma znaczenia (może być gumowa lub betonowa). Stacja ładowania akumulatorów powinna znajdować się w miejscu niedostępnym dla zwierząt lub w miejscu rzadko przez nie odwiedzanym. Stacja ładowania jest to miejsce, z którego robot najczęściej wyrusza na trasę i zawsze do niej wraca, po zakończeniu każdej czynności. Jeżeli urządzenie wyposażone jest w instalację zraszającą ruszty (co jest szczególnie korzystne w okresie letnim, przy wysokich temperaturach), to stacja zawiera dodatkowe złącze do automatycznego napełniania wodą zbiornika lub zbiorników. Przy wprowadzaniu urządzenia do obory zaleca się stosowanie mniejszych prędkości (które będzie można zwiększyć, gdy krowy przyzwyczają się do robota, który pracuje niezależnie od pory dnia lub nocy). Jeżeli krowy boją się pracującego robota, to można go tak zaprogramować, aby robił przerwy w czasie pracy (pozwoli to krowom na zejście z trasy przejazdu maszyny).
Firma Lely to producent robota czyszczącego Lely Discovery 90SW. Wyposażono go w spryskiwacze (2 sztuki) wodne, które zwiększają skuteczność czyszczenia podłogi (czasami na powierzchni rusztu gromadzi się cienka warstwa wysuszonego nawozu, która sprawia, że podłoga staje się śliska) Spryskiwanie podłogi wodą tuż przed skrobakami umożliwia utrzymanie większej czystości (krowy chętniej wyrażają naturalne zachowania na czystych podłogach, co umożliwia wczesne wykrywanie rui). System doprowadzenia wody zbudowany jest z filtra i zbiornika (pojemność 30 litrów, przy wydajności dwóch dysz 1,0 l/min. Ilość wody w zbiorniku pozwala na 30 minut nieprzerwanej pracy maszyny (pompa wodna włącza się tylko w trasie).
Czyta także: Jak zadbać o odpowiedni mikroklimat w oborze?
Discovery 90SW posiada napęd akumulatorowy (jeden akumulator żelowy, o wadze około 20 kilogramów, napięcie 12V, pojemność 55Ah, czas ładowania maksymalnie 6 godzin). Ładowanie akumulatora ma miejsce na stanowisku ładowania, robot ma pasy ładowania po obu stronach, jednak opcjonalnie podłączone są pasy po lewej stronie (po prawej można podłączyć, jeżeli stanowisko ładowania jest zainstalowane po prawej stronie urządzenia), procesem ładowania steruje się za pomocą sterownika PCB (posiada przyciski włączania i wyłączania). Dwie dysze spryskują wodę przed zgarniakiem obornika, który znajduje się pod spodem urządzenia i spycha odpady między żebra podłogi rusztowej. Operator programuje trasę za pomocą kontrolera E-Link (trasy można zmieniać, dzięki czemu operator ma możliwość przeprowadzenia, o określonych godzinach, dokładniejszego czyszczenia w wybranych miejscach obory). Kontroler E-Link wyposażony w wyświetlacz LCD i dziewięć przycisków (umożliwiają one użytkownikowi wydawanie poleceń i zmienianie ustawień robota), wyświetlacz LCD pokazuje również raporty i alarmy. Przy wyznaczaniu tras należy pamiętać, że robot czyszczący może poruszać się przy maksymalnym nachyleniu podłogi nie przekraczającym 6 stopni!
Robot JOZ-Tech napędzany jest dwoma silnikami krokowymi (silnik napędowy steruje jazdą przód tył, sterujący steruje kołami w lewo lub w prawo). Sterowanie nim możliwe jest za pomocą ręcznego pilota. Robot JOZ-Tech porusza się po trasie wcześniej zaprogramowanej przez użytkownika. W podłożu montowane są specjalne transpondery (wielkością zbliżone do zapałki, są montowane średnio co 2,50 m na długości trasy). Do komunikacji pomiędzy urządzeniem, a transponderami służy specjalna antena, zamontowana pod spodem maszyny, robot przejeżdżając nad kolejnymi punktami, zapamiętuje trasę przejazdu.
Czytaj także: Wzruszająca historia o szybkim dorastaniu na wsi. Wspaniała produkcja bydł mlecznego
DeLeval - jak działa robot?
Trasę robota DeLaval wyznaczają również transpondery, których jest 60 sztuk w jednym zestawie. Przykładowa długość urządzenia (Lely Discovery) wynosi 136,2 centymetra, szerokość 88,0 centymetrów, a wysokość to zaledwie 55,7 centymetra, jego waga wynosi 340 kilogramów. Urządzenie ma możliwość zaprogramowania 16 tras (maksymalny czas trwania ścieżki czasowej wynosi 24 godziny), prędkość, z jaką może poruszać się robot, zawiera się w przedziale od 10,8 m/min. do 18 m/min. Przy zachowaniu prędkości maksymalnej wydajność urządzenia wynosi 918 metrów kwadratowych na godzinę pracy (maksymalny czas jazdy, bez ładowania wynosi 4 godziny). Szerokość zgarniaka wynosi 88 centymetrów. Napęd przekazywany jest z dwóch silników elektrycznych (umieszczonych po lewej i prawej stronie robota), poprzez przekładnie łańcuchowe na dwa koła napędowe.
System sterowania składa się ze sterownika (do sterowania pracą robota, zawiera oprogramowanie do zarządzania i przetwarzania danych z czujników, oraz steruje pracą pompy wodnej i silników elektrycznych). Enkodery (przetworniki wykorzystywane do pomiaru ruchu obrotowego, wykorzystujące zjawisko fotoelektryczne), które nabudowane są na wałkach silników, zliczają ich obroty (niezbędne informacje w celu ustalenia położenia robota), dane przesyłane są do sterownika PCB. Czujnik ultradźwiękowy ma za zadanie utrzymywanie robota w stałej, wcześniej ustalonej, odległości od ściany (specjalny pierścień minimalizuje odbicia i skupia wiązkę, co powoduje, że maszyna nie zablokuje się i nie utknie na przeszkodzie, zapewnia również odpowiednie poruszanie się wzdłuż ścian i omijanie przeszkód w postaci słupów, nóg krów i cieląt). Zastosowany w urządzeniu żyroskop mierzy kąt skrętu i jest niezbędny do jazdy w warunkach, gdy brak jest ściany, wzdłuż której może podążać urządzenie. Czujnik poziomu wody wykrywa, czy zbiornik jest pełen.
Stanowisko napełniania wodą umieszcza się obok stanowiska ładowania, musi być wyposażone w zbiornik czołowy, umieszczony na wysokości 2 metrów (zbiornik zapobiega przed zanieczyszczeniem wody pitnej, na skutek cofania się do układu wody zanieczyszczonej bakteriami). Trasę robot rozpoczyna od napełniania zbiornika wodą, rurka wlotu wody wchodzi w lejkowatą końcówkę dostarczania wody i otwiera mechaniczny zawór odcinający, robot zatrzymuje się automatycznie, woda dostaje się przez filtr, nadmiar uchodzi ze zbiornika poprzez rurkę doprowadzająca powietrze (czujnik poziomu gwarantuje, że Discovery wycofuje się ze stanowiska, przerywając proces napełniania wodą).
Roboty zgarniające obornik
Roboty czyszczące to poprawa dobrostanu i higieny zwierząt, przy zastosowaniu tego typu urządzeń mamy zapewnioną dbałość o czystość stanowisk prze całą dobę! Stopniowe wkraczanie robotyzacji do techniki rolniczej stało się faktem, dotyczy to nie tylko produkcji zwierzęcej, ale również produkcji roślinnej. Firma JOZ-Tech sprzedaje średnio jedno urządzenie na jeden dzień w skali światowej, firma DeLaval szczyci się kilkunastoma robotami pracującymi w polskich oborach (głównie sprzedawane w kompleksowych inwestycjach razem z robotami udojowymi). Wychodząc naprzeciw potrzebom, firma Lely skonstruowała robota przeznaczonego do usuwania odchodów w oborach z podłogami typu posadzka.
Robot Discovery 120 Collector, zamiast zgarniać zalegające odchody, zbiera je i usuwa. Umożliwia to zachowanie podłogi w czystości i zapobiega staniu krów w odchodach, co ma miejsce w przypadku tradycyjnych zgarniaków. Robot zasysa nieczystości, a następnie usuwa je w wyznaczonym do tego miejscu. Lely Discovery 120 Collector wykorzystuje wodę w celu rozcieńczenia odchodów i pompę próżniową umożliwiającą magazynowanie gnojowicy w zbiorniku. Robot spryskuje powierzchnię wodą (w przedniej i tylnej części urządzenia).
Czytaj także: Mleko z zapasów interwencyjnych powinno trafić na paszę
Spryskiwanie w przedniej części umożliwia lepsze zasysanie odchodów, a w tylnej pozwala nawilżyć podłogę, zapewniając czystość posadzki (czysta posadzka to mniejsza ilość odchodów na stanowiskach oraz czystsze racice i wymiona, co zmniejsza ryzyko ich zakażenia). Woda jest wprowadzana niezależnie i przechowywana w dwóch zbiornikach w zbiorniku na odchody. Po jego napełnieniu, objętość zbiorników z wodą maleje, zwalniając miejsce na zbierane odchody. Sprawia to, że urządzenie jest kompaktowe, krowy mogą swobodnie się przemieszczać , a robot jest w stanie przejeżdżać pod bramkami i przegrodami dla krów. Urządzenie jest sterowane niezależnie za pomocą wbudowanych czujników. Brak dodatkowych ograniczników dla robota zmniejsza możliwość powstawania urazów racic poruszających się krów. Robot umożliwia łatwe przestawienie trybu programu czyszczącego i dostosowanie go do dziennego rytmu pracy w oborze.
Wygoda dla hodowcy bydła mlecznego
Tak wysoka specjalizacja wyręcza rolnika z wielu bardzo uciążliwych czynności w gospodarstwie rolnym, nakłada jednocześnie na niego konieczność podnoszenia kwalifikacji. Płynie z tego wniosek, że roboty nie eliminują z pracy rolników, lecz wymagają od nich zmiany zakresu i charakteru uczestniczenia w procesie produkcji roślinnej czy też zwierzęcej.
