Plantacje wierzb - to się opłaca
Rolnicy szukają coraz to nowych sposobów na dodatkowe źródła dochodów. Część z nich założyła plantacje, na których uprawa Salix viminalis (wierzby wiciowej). Mają one charakter masowy z nastawieniem na produkcję biomasy oraz wytwarzanie energii cieplnej. Taki cel postawił sobie także Kazimierz Kurtasiński, właściciel firmy Agro-Floryda S.C., która zajmuje się usługami na rzecz rolników w gminie Parzęczew.
Tam, gdzie gleby ubogie w składniki mineralne nie pozwalają na efektywne uprawy roślin bardziej wymagających, właściciele gospodarstw, by przeżyć, decydują się na rozpoczęcie działalności okołorolniczej. Inwestują w agroturystykę bądź uprawę drzewiastych roślin energetycznych, takich jak: topola, grochodrzew, miskant czy brzoza. Od wstąpienia naszego kraju do Unii Europejskiej powstało wiele plantacji, na których uprawa Salix viminalis (wierzby wiciowej) ma charakter masowy z nastawieniem na produkcję biomasy oraz wytwarzanie energii cieplnej. Taki cel postawił sobie także Kazimierz Kurtasiński, właściciel firmy Agro-Floryda S.C. która zajmuje się usługami na rzecz rolników w gminie Parzęczew oraz plantacją wierzby energetycznej na 20 ha gruntów w pobliżu rzeki Bzury w woj. łódzkim.
Kiedy firma rozpoczęła uprawę wierzby energetycznej?
W 2004 roku na wiosnę posadziliśmy pierwsze sadzonki wierzby energetycznej na powierzchni 2 ha. Pierwszy sezon był szczególnie trudny, ponieważ panowała bardzo duża susza i straty sięgały nawet 50% plonów. Z czasem nauczyliśmy się, że należy wierzbę sadzić na jesieni, tak by brak wilgotności nie hamował wzrostu rośliny.
Jakie macie plony z hektara?
W tym roku osiągnęliśmy 30 ton z hektara, a planujemy w następnych latach dojść do 40 ton.
Wierzba leży na ziemi w wiązkach?
Po ścięciu układamy ją tak, by było jak najwygodniej zbierać oraz transportować do ciepłowni. Takie wiązki wierzby muszą też trochę poleżeć, by przeschły przed spaleniem. Po ścięciu ich wilgotność często przekracza 60%.
Co dalej dzieje się z wiązkami wierzby?
Wiązki po przeschnięciu są spalane w specjalnym piecu, który zamontowali w naszej ciepłowni specjaliści z Norwegii. W tej chwili ogrzewamy wierzbą większość instytucji publicznych w Parzęczewie, takich jak: urząd miasta, szkoły, ośrodek zdrowia czy komisariat policji.
Jakie ogrzewanie było stosowane wcześniej?
W ciepłowni jako środek opałowy stosowany był olej, jednak wierzba jest o ponad 60% tańsza w ogrzewaniu.
Czy jedynym celem uprawy wierzby jest uzyskiwanie energii cieplnej?
Głównym celem jest spalanie w celu otrzymywania ciepła. Oprócz tego sprzedajemy też od 10 do 20 tys. sadzonek na zewnątrz, a zysk, jaki osiągamy ze sprzedaży, można porównać do zysku, jaki otrzymalibyśmy przy sprzedaży około 60 ton zboża zebranego z hektara gruntów ornych. Oprócz tego nakład robocizny stanowi tylko 10% pracy, jaką trzeba włożyć w uprawę i zbiór zboża. Jedna sadzonka kosztuje 14 groszy.
Czy w zimie przy dużych mrozach wierzba jest jedynym matesię opłaca Wierzba riałem do ogrzewania instytucji publicznych?
W temperaturze poniżej - 20 stopni Celsjusza dogrzewamy jeszcze olejem opałowym.
W jakim okresie zbiera pan wierzbę?
Wierzbę energetyczną zbieram w cyklu dwuletnim. W pierwszych dwóch latach pozyskiwałem materiał nasadzeniowy, a w latach następnych biomasę. Na tej samej karpie korzeniowej można zbierać biomasę przez okres 20 lat. Przyrost roczny wynosi od 1 do 2 metrów. Wierzba może osiągnąć nawet do 8 metrów wysokości.
Jak wyglądało przygotowanie rośliny do sadzenia?
Przed wysadzeniem tzw. strobów, czyli krótkich 20-centymetrowych sadzonek wykonywaliśmy orkę i bronowanie ziemi. Sadzonki umieszczaliśmy 30 - 35 cm od siebie i nawoziliśmy w pierwszym roku NPK w proporcji 30:10:30 kg/ha. W kolejnych dwóch latach zwiększyliśmy ilość nawozów ze względu na to, że roślina wytwarza większą ilość pędów, liści i korzeni, tj. nawoziliśmy NPK w proporcji 80:30:80 kg/ha.
Co z chwastami porastającymi plantację?
W drugim roku wycinaliśmy ręcznie chwasty. Teraz praktycznie nie wykonujemy żadnych zabiegów agrotechnicznych.
Kiedy zbiera się biomasę?
Zbiór zaczynamy od końca listopada i trwa do marca czyli całą zimę.
Jak wierzba jest cięta do spalenia w ciepłowni?
Do cięcia wierzby na zrębki używamy rębaków doczepionych do ciągników rolniczych. Maszyna taka ma element tnący, czyli tarczę obrotową, która dzięki odpowiedniej przekładni osiąga prędkość obrotową rzędu kilku tys. obrotów na minutę.
Wierzba energetyczna jest na pewno opłacalna w uprawie na biomasę. Czy korzysta pan z dopłat do uprawy roślin energetycznych?
Tak. Tylko w ciągu zeszłych dwu lat otrzymałem ponad 120 tys. złotych dopłat z funduszów ekologicznych.
Czy ma pan jakieś plany co do wykorzystania innych roślin w celach energetycznych?
Planuję obsiać sporą część ziemi rzepakiem, który jest obecnie coraz bardziej popularny jako dodatek do paliwa. Zamierzam też promować uprawy rzepaku wśród tutejszych rolników. Myślę także o montażu pieca do spalania owsa. Taki piec kosztuje około 8 tys. zł. Innym tanim materiałem do ogrzewania jest słoma. I w tym przypadku chciałbym w roku 2014 poczynić pewne inwestycje energetyczne.
Czy areał wierzby energetycznej pozostanie taki jak w tym roku?
Chcę obsadzić wierzbą kolejne 5 hektarów nieużytków, które znajdują się w pobliżu rzeki Bzury. Te kolejne inwestycje dadzą także nowe, bardzo potrzebne naszej gminie miejsca pracy.
