Rejestracja podatnika VAT. Kto musi to zrobić? Jakie koszty?

– Podatnikami VAT są osoby fizyczne, prawne oraz jednostki organizacyjne, które nie posiadają osobowości prawnej, ale samodzielnie prowadzą działalność gospodarczą jako producenci, handlowcy lub usługodawcy – mówi Milena Łukaszczyk, specjalistka ds. rozliczeń w zespole doradców Agraves.
Co do zasady wszyscy przedsiębiorcy są podatnikami VAT, jednak nie każdy z nich musi zarejestrować się jako czynny podatnik.
Kto musi zarejestrować się jako podatnik VAT?
Obowiązkowi rejestracji podlegają podmioty, których wartość sprzedaży w poprzednim roku przekroczyła 200 tys. zł. Dla działalności rozpoczętej w ciągu roku limit oblicza się proporcjonalnie do liczby miesięcy, które pozostały do zakończenia roku.
Rejestracja dotyczy także przedsiębiorców, którzy dokonują m.in. odpłatnej dostawy towarów i świadczeniu usług, eksportu/importu towarów na terytorium kraju.
Czytaj także: Od czego można odliczyć podatek VAT
Kto jest zwolniony z obowiązku rejestracji jako podatnik VAT
Z obowiązku rejestracji jako podatnik VAT zwolnione są podmioty, które niezależnie od wartości sprzedaży, świadczą np. usługi medyczne lub wykonują czynności mające na celu opiekę nad osobami niepełnosprawnymi.
Ponadto, zwolnienie z obowiązku rejestracji VAT obejmuje także podmioty, które nie przekroczyły limitu sprzedaży 200 tys. w ciągu roku.
Podatnicy, którzy są zwolnieni z obowiązku rejestracji do VAT, nie muszą płacić podatku do urzędu skarbowego.
– Jest to duże ułatwienie w prowadzeniu księgowości, jednak jednocześnie oznacza to brak prawa do odliczenia podatku naliczonego – zauważa Milena Łukaszczyk.
Obowiązki i uprawnienia związane z przejściem na VAT
Główną zaletą posiadania statusu podatnika VAT jest możliwość dokonywania odliczeń VAT od zakupionych towarów i usług.
– Jest to niezwykle korzystne w przypadku przedsiębiorców, którzy w związku z prowadzoną działalnością gospodarczą dokonują częstych zakupów. Musi być to jednak sprzedaż opodatkowana, w której kontrahent jest również podatnikiem VAT – zauważa Milena Łukaszczyk.
Przejście na rozliczanie podatku VAT wiąże się również z określonymi obowiązkami.
– Konieczne jest m.in. wystawianie faktur, skrupulatne prowadzenie ewidencji dostaw i nabyć towarów i usług, wypełnianie i terminowe składanie deklaracji JPK do urzędu skarbowego. Przedsiębiorca musi dbać o to, aby wszelkie rozliczenia z urzędem były dokonywane rzetelnie, gdyż w sytuacji, gdy urząd kwestionuje prawo do odliczenia VAT, będzie konieczne zapłacenie niewłaściwie odliczonego podatku wraz z odsetkami – informuje Milena Łukaszczyk.
Rejestracja do VAT – przedsiębiorca a rolnik ryczałtowy
Aby zarejestrować się jako podatnik VAT trzeba złożyć w odpowiednim urzędzie skarbowym druk VAT-R.
– W przypadku przedsiębiorców należy złożyć dokumenty przed dokonaniem pierwszej opodatkowanej sprzedaży towaru czy usługi lub przed dniem, w którym utraci się prawo do zwolnienia podmiotowego, czyli po przekroczeniu limitu 200 tys. zł – informuje specjalistka Agraves.
W przypadku rolników ryczałtowych zgłoszenie rejestracyjne formularza VAT-R należy złożyć w urzędzie skarbowym przed rozpoczęciem miesiąca, w którym ma nastąpić rezygnacja.
Rolnicy rezygnujący ze zwolnienia z podatku VAT stają się czynnymi podatnikami VAT od początku nowego miesiąca. Natomiast nowe podmioty stają się czynnymi podatnikami VAT, następnego dnia po dniu rejestracji.
Koszt rejestracji do VAT
Rejestrując się w urzędzie jako podatnik VAT rolnik nie ponosi żadnych kosztów.
Wyjątkiem jest jedynie sytuacja, w której jest potrzebne potwierdzenie dokonania rejestracji. W tym przypadku koszt wynosi 170 zł.
Dodatkową opłatę należy wnieść również, jeśli rejestracja odbywa się przez pełnomocnika. Jest to koszt 17 zł.
– Warto wspomnieć, że w przypadku nadania pełnomocnictwa najbliżej rodzinie, czyli małżonkowi, dzieciom, rodzicom, dziadkom, wnukom lub rodzeństwu, nie ponosimy żadnych dodatkowych kosztów – podkreśla Milena Łukaszczyk.
Opłatę skarbową należy wnieść na konto urzędu miasta lub gminy właściwego dla urzędu skarbowego, do którego jest złożone zgłoszenie rejestracyjne.
Czytaj także: Zmiany w VAT od 2025 roku