Przechowywanie ziemniaków: W piwnicach, kopcach lub skrzyniopaletach
Dobra jakość zbioru oraz ograniczenie strat w okresie przechowywania decydują o opłacalności uprawy ziemniaków.
Zbiór ziemniaków należy przeprowadzić po osiągnięciu pełnej dojrzałości bulw czyli wtedy, kiedy naskórek nie złuszcza się pod naciskiem kciuka (przy temperaturze gleby powyżej 10 stopni C i wilgotności gleby nie większej niż 15%). - Przy niskiej temperaturze naskórek bulw staje się mniej elastyczny i jest w większym stopniu narażony na uszkodzenia spowodowane przez pręty kopaczek lub kombajnów. Podobnie dzieje się podczas transportu i rozładunku - wyjaśnia agronom Krzysztof Świerek. Przy większej wilgotności zmniejsza się przesiewalność gleb, obniża się jakość pracy maszyn zbierających, a co za tym idzie - dokładność zbioru. W zależności od wczesności odmiany, wykopki należy przeprowadzać w terminie od połowy sierpnia do końca września. - W naszym regionie (powiat pleszewski - przyp. red.) zbiór odmian późnych można przedłużyć do 10-20 października, jeżeli nie ma obawy wystąpienia znacznych przygruntowych przymrozków - podkreśla agronom. Podczas kopania i przygotowywania ziemniaków do przechowywania, należy zwrócić uwagę na usunięcie bulw z widocznymi objawami porażenia. Zmniejsza to ryzyko szybkiego rozprzestrzeniania się chorób.
W polskich warunkach klimatycznych okres składowania wynosi od siedmiu (sadzeniaki) do dziesięciu miesięcy (jadalne i ziemniaki przeznaczone dla przemysłu spożywczego). - Zadaniem przechowalnictwa jest stworzenie takich warunków podczas składowania, które ograniczałyby ubytki masy bulw oraz sprzyjałyby zachowaniu odpowiednich cech jakościowych, wymaganych przez poszczególne kierunki użytkowania - dodaje Krzysztof Świerek. Ziemniaki mogą być składowane w piwnicach, kopcach oraz na większą skalę w przechowalniach - skrzyniopaletach. Tylko bulwy dojrzałe, zdrowe i nieuszkodzone przechowują się dobrze, a ubytki masy i zmiany cech jakościowych są małe. Dlatego też w czasie wegetacji należy stosować odpowiednie zabiegi, które przyspieszają dojrzewanie bulw i polepszają trwałość przechowalniczą (niszczenie naci, zbiór przy ciepłej pogodzie).
- Cały okres przechowywania ziemniaków podzielono na cztery etapy. Pierwszy to tak zwane dojrzewanie, zabliźnianie uszkodzeń oraz korkowacenie skórki. Pierwszą fazą jest osuszanie, które powinno trwać od 24 do 28 godzin, przy intensywnym wietrzeniu. Chodzi bowiem o jak najszybsze usunięcie wolnej wilgoci z powierzchni bulw. Etap trwa 1-2 tygodni. Temperatura w tym czasie powinna wynosić od 12 do 18 stopni C. Wilgotność względna powietrza powinna kształtować się na poziomie 95 % - mówi agronom Krzysztof Świerek. Po okresie dojrzewania należy ziemniaki powoli schładzać (od 0,3 do 1 stopnia w ciągu doby) do temperatury właściwej dla danego kierunku użytkowania (zajmuje to od 2 do 3 tygodni): ziemniaki jadalne 4-6 stopni, przeznaczone na frytki - 6 stopni, przemysłowe (gorzelnictwo i krochmalnictwo) 2-4 stopnie. Wilgotność powietrza powinna wynosić 95%. Po okresie dojrzewania i schładzania następuje proces długotrwałego przechowywania. Wtedy trzeba utrzymywać optymalną temperaturę użytkowania dla danego kierunku. W końcowym czwartym procesie należy przygotować ziemniaki przed ich użytkowaniem. - Jeśli chodzi o ziemniaki jadalne i na produkty spożywcze, to trwa to około 10 dni, wskazana temperatura to 10 stopni C, a wilgotność 90%. W przypadku ziemniaków przeznaczonych na sadzeniaki okres ten trwa około 3-5 tygodni, właściwa temperatura to 10-15 stopni C, wilgotność 75-80 % - dodaje Krzysztof Świerek.
