Materiał siewny. Na jaką odmianę kukurydzy postawić?

Źródło: M.Kula

Zastawiasz się nad zakupem materiału siewnego kukurydzy? Warto w tym względzie skorzystać z podpowiedzi i wskazówek specjalistów z branży nasiennej.

Pomocna przy wyborze nasion kukurydzy może się okazać publikacja Centralnego Ośrodka Badania Roślin Uprawnych, zawierająca wstępne wyniki plonowania odmian kukurydzy w ubiegłym roku(zarówno na ziarno, jak i na kiszonkę - patrz ramka poniżej) wpisanych do Krajowego Rejestru (KR), według stanu na dzień 31 października 2016 r.*

Krzysztof Piłat, kierownik Regionu Polska i Kraje Bałtyckie w IGP Polska, uważa, że jednym z wiodących czynników, decydujących o wyborze odmiany - w kontekście tak skrajnie zmiennych warunków pogodowych, z jakimi mieliśmy do czynienia w ostatnich latach - powinna być stabilność jej plonowania w poprzednich latach uprawy.

- W zależności od pożądanego przez nas typu użytkowego, grupy wczesności, typu ziarna, korzystając w szczególności z wyników urzędowych COBORU oraz PZPK, jak również doświadczeń własnych, w stosunkowo prosty sposób wytypować można kreacje wybitne na tle ogromnej ilości dostępnych na rynku odmian - sądzi specjalista z IGP Polska.

Na tym nie kończy.

- Dodatkowo w ramach struktury zasiewów - w zależności od skali produkcji - warto zdywersyfikować dobór do kilku odmian o różnych terminach wczesności dojrzewania - tak, by rozłożyć wpływ ewentualnego ryzyka wystąpienia anomalii pogodowych w trakcie wegetacji na końcowy wynik plonowania. Rzetelne informacje na temat odmian można uzyskać również bezpośrednio u przedstawicieli hodowców, którzy na co dzień obserwują je w wielu gospodarstwach rolnych w Polsce - twierdzi Krzysztof Piłat.

Adam Skowroński z HR Smolice zaznacza, że pierwszym krokiem do uzyskaniu satysfakcjonujących plonów kukurydzy jest trafna decyzja, co do odmiany.

- Dobry wybór zwiększa potencjał plonowania kukurydzy, a więc i szanse na powodzenie uprawy. Wyboru powinno dokonywać uwzględniając kilka kryteriów. Pierwszym jest przyszłe wykorzystanie przy zbiorze. Najczęstszym kierunkiem użytkowania jest uprawa na ziarno bądź kiszonkę. Dokonując wyboru odmiany ziarnowej, należy zwrócić uwagę, by odmiana miała korzystny stosunek masy ziarna do masy reszty rośliny, cechowała się szybkim wysychaniem ziarna na polu (tzw. „dry down”) oraz miała duży udział masy ziarna w masie kolby (im większy, tym lepiej). Na kiszonkę natomiast nadają się odmiany przede wszystkim o wysokiej strawności masy organicznej i dużej zawartości energii w części nadziemnej rośliny. Udział kolb w plonie powinien wynosić powyżej 50% - mówi przedstawiciel HR Smolice.

Jego zdaniem przy wyborze warto zwrócić uwagę na to, czy dana odmiana posiada silne natężenie cechy „stay green”. Dzięki temu bowiem liście rośliny dłużej zachowują swoją zieloność, dostarczając składników pokarmowych. - Takie odmiany wyżej plonują w uprawie na ziarno, natomiast kiszonka cechuje się większą strawnością. Ponadto odmiany „stay green” mają zwiększoną odporność na choroby - zaznacza Adam Skowroński.

Kolejnym istotnym kryterium, na które wskazuje specjalista z HR Smolice, jest wczesność odmiany. Zwraca uwagę na to, że kukurydza jako roślina ciepłolubna wymaga ścisłej rejonizacji, a więc dopasowania odmiany do danego rejonu na podstawie jej klasy wczesności czyli liczby FAO. - Jeśli zostanie dobrana zbyt wczesna odmiana niż jest zalecana dla danego rejonu, można utracić część plonów, który potencjalnie uzyskałoby się przy wyborze odmiany późniejszej i plenniejszej. W sytuacji odwrotnej, kiedy zostanie wybrana odmiana zbyt późna, zwiększa się ryzyko zbioru przy zbyt dużej wilgotności ziarna, a to spowoduje wzrost nakładów na jego suszenie - tłumaczy Adam Skowroński. Dodaje przy tym, że zbyt późna odmiana może opóźnić osiągnięcie dojrzałości technologicznej do zbioru na kiszonkę, w konsekwencji opóźni zbiór lub będzie trzeba zbierać kukurydzę w zbyt wczesnej fazie (uzyska się masę kiszonkową o znacznie mniejszej wartości żywieniowej).

Trzecim równie ważnym kryterium jest plenność odmian czyli poziom plonu nadziemnej części rośliny (masy kiszonkowej) lub poziom plonu ziarna. Informacji na ten temat, jak już wcześniej wspominaliśmy, można uzyskać z publikacji COBORU.

- Na poziom plonowania wpływ mają także lokalne warunki środowiska oraz warunki pogodowe w danym sezonie wegetacyjnym, dlatego w celu uzyskania obiektywnej informacji warto porównywać plonowanie odmiany w danym regionie w okresie ostatnich kilku lat - podkreśla Adam Skowroński.

Zdaniem reprezentanta HR Smolice warto zwracać też uwagę na tolerancję odmian warunki środowiska, m.in. na reakcję odmiany na chłody lub niedobór wilgoci (nieco bardziej odporne są odmiany o ziarnie typu flint), odporność na wyleganie korzeniowe i łodygowe, stanowisko, itp. Adam Skowroński zaznacza, że duże znaczenie ma również odporność odmiany na choroby i szkodniki.

- Chcąc uzyskać wysokie plony kukurydzy, należy się przestrzegać zaleceń hodowcy dotyczących obsady roślin. Każda odmiana mieszańcowa kukurydzy ma optymalną obsadę roślin, przy której ujawnia się jej potencjał plonowania. Z reguły zależy ona od wczesności odmiany (niższa obsada dla odmian późniejszych), rodzaju i zasobności gleby (niższa obsada na słabych stanowiskach) oraz terminu siewu (niższa obsada przy opóźnionych siewach) - mówi specjalista z HR Smolice. 

* Badanych w ramach programu Porejestrowego doświadczalnictwa odmianowego (PDO), z wyjątkiem odmian, które nie były badane w czterech ostatnich latach. Zestawienie to obejmuje także wyniki plonowania odmian niewpisanych do Krajowego Rejestru, które pochodzą ze Wspólnotowego katalogu odmian roślin rolniczych (CCA) i zostały włączone do doświadczeń PDO na podstawie wyników doświadczeń rozpoznawczych. 

Odmiany wczesne:

Odmiany średniowczesne:

Odmiany średniopóźne:

Wyniki plonowania najwyżej ocenianych odmian kukurydzy na kiszonkę w 2016 r. w ramach PDO

 Odmiany wczesne

Odmiany średniowczesne

Odmiany średniopóźne