"Zamiast walczyć z terenem, wsłuchać się w niego i wpatrzeć". Arboretum Trojanów
Arboretum Trojanów to prywatna kolekcja botaniczna położona w pięknym krajobrazowo terenie. Na powierzchni około 11 ha rośnie ponad 400 odmian traw ozdobnych, ponad 400 kolorowych liliowców, irysów, marcinków, 150 odmian funkii, 3000 różnych bylin i wiele, wiele innych roślin.
Właścicielami tego niezwykłego miejsca są państwo Marzena i Jacek Bąkowscy, którzy w 1998 roku w miejscowości Trojanów w gminie Opatówek, w dolinie rzeki Trojanówki, założyli prywatną kolekcję botaniczną i nazwali ją Arboretum Trojanów. - Nasz ogród tworządwa sąsiadujące ogrody o dużej różnicy poziomów. Jeden położony nad rzeką i dwoma stawami z kolekcją roślin cienio i wilgociolubnych, drugi - na wysokiej skarpie z kolekcją drzew, krzewów, traw ozdobnych, wysokich bylin kwitnących i ozdobnych, ziół i roślin kulinarnych. Jest to piękny pomorenowy teren zróżnicowany co do wysokości, gleby i stanowisk. Ta różnica zauważalna jest np. w klasach bonitacyjnych. Mamy tutaj zarówno piaski, jak i gliny, miejsca bardzo nasłonecznione i cieniste, suche i wilgotne. W ogrodzie widoczne są zarówno otwarte przestrzenie, jak i gęstwiny drzew i krzewów. Jest tutaj również las. To zróżnicowanie jest bardzo istotne przy prowadzonych obserwacjach - opowiada pani Marzena Bąkowska.
Innowacyjne rozwiązania w Arboretum Trojanów. Różne walory roślin
A jakie obserwacje prowadzone są w tym niezwykłym miejscu? Arboretum Trojanów zajmuje się gromadzeniem i hodowlą roślin ze szczególnym uwzględnieniem ich walorów leczniczych, jadalnych, kulinarnych i estetycznych. - Naszym celem jest testowanie różnych metod uprawy roślin, wszechstronnego ich wykorzystania, także jako źródła dochodu. Ogród służy nam jako baza szkoleniowa dla różnych grup odbiorców - dla ogrodników, zielarzy oraz wielopokoleniowych rodzin. Budując takie miejsce, tworzymy zainteresowanie uprawą roślin ciekawych i niespotykanych. Chcemy również służyć przykładem zastosowań rozwiązań, ale także popełnianych błędów, których należy unikać - informuje właścicielka. Innowacyjność Arboretum Trojanów polega na wielu działaniach prowadzących do powrotu do natury i zachowaniu bioróżnorodności. Właściciele zwracają dużą uwagę na ochronę zapylaczy i naturalne metody uprawy, wykorzystując wiedzę zdobytą we własnym ogrodzie. Służą temu prowadzone w Arboretum doświadczenia, własne obserwację i wnioski. Niezwykle dużą rolę pełnią rożne kontakty z autorytetami naukowymi z Arboretum w Wojsławicach, Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych. - Nasza idea jest taka, aby zamiast walczyć z terenem, wsłuchać się w niego i wpatrzeć, co i jak wykorzystać, aby nie było konieczności używania nieekologicznych metod uprawy. W związku z naszą ideą w ogrodzie wykorzystujemy alejki z własnej zrębki. Są one nie dość, że najtańsze, to dają dużą swobodę w projektowaniu. Taką alejkę w każdej chwili można zaorać i zrobić w innym miejscu. Ciekawym pomysłem są estetyczne obwódki, które są biomasą kompostową, ale także naturalną zaporą dla ślimaków. Propagujemy powrót do trawników pełnych roślin, a nie tylko z trawą. Taki trawnik może być apteką dla każdego z nas - twierdzi. Zmienia się moda w doborze roślin do ogrodów. Pani Marzena podpowiada, aby w ogrodach, gdzie przebywają małe dzieci, nie sadzić roślin trujących i ostrych. - Sadźmy rośliny jadalne w celach edukacyjnych i zachęcające dzieci do przebywania w ogrodzie, a tym samym do obserwowania przyrody. Dobierając rośliny do nasadzeń, należy dostosować je do możliwości terenu. Oznacza to sadzenie roślin niewymagających na gruntach suchych i jałowych, aby ich nie podlewać, a na gruntach ciężkich - roślin bagiennych, aby nie używać środków przeciwgrzybiczych - podpowiada. Prowadząc w swoim ogrodzie różne doświadczenia i obserwacje, państwo Bąkowscy dochodzą do ciekawych i wartych propagowania rozwiązań. Rezygnują ze ściółkowania kamieniami na rzecz ściółkowania kompostami, korą lub zrębką. Zmieniają sposób postępowania z gruntami gliniastymi poprzez rozluźnianie piaskiem. Stosują z pozytywnym skutkiem wzbogacanie o żywą materię organiczną, komposty, obornik i zrębki. Kolejnym ciekawym rozwiązaniem jest prowadzenie upraw tarasowych w miejscach spadków terenu w celu zatrzymania wody oraz testowanie roślin na skarpy. - Zmieniamy myślenie, że ogród jest wieczny i bezobsługowy na uczynienie z pracy w ogrodzie rodzinnej przyjemności. Staramy się projekty nasadzeń konsultować z zielarzem fitoterapeutą, aby w uprawianych roślinach znalazły się lekarstwa dla całej rodziny, a może i sąsiadów - dodaje pani Marzena Bąkowska.
Innowacyjne rozwiązania w Arboretum Trojanów. Przekazują swoją ideologię
Swoją wiedzą właściciele Arboretum dzielą się poprzez bezpośredni kontakt z klientami, firmami usługowymi, architektami projektującymi tereny zielone oraz przez strony w mediach społecznościowych. Wykorzystując swoje doświadczenia i podpowiadając inne spojrzenia na ogród, pomagają dobrać rośliny. - Odbiorcami naszych kompozycji roślinnych są głównie podmioty prywatne. Również dokonujemy doboru roślin dla szkół, przedszkoli lub ogrodów przykościelnych. Dobierane pakiety mają walory edukacyjne, a my staramy się w ten sposób przekazywać naszą ideologię - podkreśla pani Marzena. Budujące może być to, że jest wielu zwolenników takiego samego myślenia i działania, jaki proponują państwo Bąkowscy. - W 2021 roku wzięliśmy udział w projekcie „Forgotten Fields Farm” prowadzonym przez Fundację Amaro, która działa w kierunku zachowania bioróżnorodności. Na prośbę Instytutu Zielarstwa Polskiego i Terapii Naturalnych opracowaliśmy listę roślin kulinarnych i kwiatów jadalnych oraz zaprojektowaliśmy i zgromadziliśmy rośliny na 30 kwaterek ziołowych dla pana Modesta Amaro. Projekt wykorzystuje naszą wiedzę o aspektach jadalnych, leczniczych i estetycznych równocześnie z podziałem praktycznym na rośliny zimujące i niezimujące - mówi. Państwo Bąkowscy zgromadzili obszerny księgozbiór zielarski i dotyczący naturalnych metod uprawy. Znajduje się w nim ponad 1300 pozycji.
Innowacyjne rozwiązania w Arboretum Trojanów i "Maja w ogrodzie"
Arboretum Trojanów może pochwalić się wieloma ważnymi osiągnięciami. To tutaj Maja Popielarska nakręciła 3 odcinki programu „Maja w ogrodzie” o różnych porach roku oraz „Rok w ogrodzie extra”. Na zaproszenie dyrekcji Arboretum w Wojsławicach państwo Bąkowscy w 2015 roku posadzili swój klomb „Rabata romantyczna”. Prowadzili tam również wykłady o trawach ozdobnych i bylinach oraz spacery jako jedni z przewodników. W 2016 roku ogród otrzymał tytuł Wzorowego Ogrodnika w konkursie organizowanym przez Wielkopolski Ośrodek Doradztwa Rolniczego w Poznaniu, a w 2018 roku Arboretum było wizytowane przez Konferencję ISU. Jest to bardzo ważne i prestiżowe wydarzenie w branży producentów bylin na świecie. Podczas prawie tygodniowej konferencji odwiedzono 3 ogrody oraz 3 szkółki produkcyjne. Do ogrodu w Trojanowie przybyło 76 osób z 17 krajów. W tym miejscu odbywają się również plenery artystyczne i wystawy fotografii znanych artystów oraz wiele innych ciekawych wydarzeń.
W ostatnim czasie główny akcent prac w ogrodzie położony jest na poznanie roślin użytecznych dla człowieka i środowiska. Przywracane są wszelkie rośliny zielarskie, kulinarne i zapomniane warzywa. Włączane są one do projektów w taki sposób, aby ogród cieszył oko, ale i zarazem był użyteczny w kuchni i domowej aptece.
Rozmówcy wiele inspiracji czerpią z prowadzonych obserwacji. - Wiele naszych „odkryć” i spostrzeżeń zostało już dawno temu poczynionych. Pielęgnujemy więc pamięć o naszych przodkach. Nasza innowacyjność, to nie technika, nie nowoczesność, lecz powrót do wsłuchania się w dary natury - podsumowują spotkanie właściciele Arboretum Trojanów.
ZOBACZ TAKŻE: Obrazy na płocie stały się wizytówką wsi
- Tagi:
