Aktualne programy wsparcia dla hodowców świń. Jakie formy dostępne w 2025 r.?
Informacje o tym, w jaki sposób wspierany jest sektor produkcji świń w Polsce Czesław Siekierski, minister rolnictwa przekazał w odpowiedzi na interpelację poselską złożoną w ostatnim czasie przez posłów z partii opozycyjnej.
Tak niskiego pogłowia świń nie było do czasów wojny
Przedstawiciele Klubu Prawo i Sprawiedliwość złożyli interpelację, w której przedstawili niepokojące i alarmujące dane z Głównego Urzędu Statystycznego w sprawie pogłowia świń w Polsce. Jak podali, w grudniu 2024 roku osiągnęło ono historycznie najniższy poziom, co warto zaznaczyć, najniższy od czasu wojny.
„Według danych GUS było to 9,078 mln sztuk, co pokazuje spadek o 7,1%, czyli 691,5 tys. sztuk, w porównaniu do tego miesiąca w roku poprzednim. Na tym negatywnym tle trzeba jeszcze zwrócić uwagę na spadek liczby loch, których liczba zmniejszyła się o 9,6%, co daje obecnie liczbę 599,7 tys. sztuk” - czytamy w piśmie skierowanym do ministra rolnictwa.
W Wielkopolsce o wiele mniej świń. Rośnie natomiast import
Jak dalej poinformowali, spadek najbardziej dotknął województwo wielkopolskie, w którym liczba świń zmniejszyła się w ciągu roku o 13,4% do stanu 2,42 mln sztuk. Warto przypomnieć, że w 2020 roku liczba ta wynosiła prawie 4,3 mln.
Dalej zaznaczyli, że rośnie import. Od stycznia do listopada ubiegłego roku do naszego kraju sprowadzono blisko 7,73 mln żywych świń, co daje wzrost w porównaniu z takim samym okresem 2023 roku o 11,2%.
„Co istotne, większość pochodzących z importu zwierząt to prosięta, co obrazuje dalszy wzrost zależności od dostaw z zagranicy naszego sektora hodowlanego” – wyjaśnili posłowie PiS.
W związku z tym, zwrócili się z zapytaniem, jakie działanie zamierzają podjąć rząd oraz kierownictwo Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, aby przeciwdziałać negatywnym trendom w sektorze hodowli trzody chlewnej? Dopytywali także, skąd wynika przedstawiony powyżej spadek pogłowia świń w Polsce w ostatnim roku.
Resort rolnictwa szuka rozwiązań w zakresie odbudowy pogłowia świń
Jak podał Czesław Siekierski, obecnie resort prowadzi ocenę rozwiązań, które w sposób trwały mogłyby odwrócić trend, jakim jest spadek pogłowia trzody chlewnej w Polsce. Co jeszcze robi ministerstwo w sprawie wsparcia sektora trzodziarskiego? Wspiera m.in. organizacje branżowe przy opracowaniu strategii rozwoju rynku wieprzowiny. Środki na ten cel mają zostać pozyskane z Funduszu promocji mięsa wieprzowego. Dalej Czesław Siekierski zaznaczył, że sektor wieprzowiny wspierany jest na różnych płaszczyznach i z wykorzystaniem zarówno instrumentów i środków pochodzących z Unii Europejskiej, jak i środków krajowych.
Programy wsparcia dla producentów świń
Jeśli chodzi natomiast o mechanizmy wsparcia sektora, producenci trzody chlewnej mogą ubiegać się o:
1) preferencyjne kredyty na realizację inwestycji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej.
Kredyty te udzielane są przez banki współpracujące z Agencją Restrukturyzacji i Modernizacji. Kwota kredytu nie może przekroczyć:
a) 80% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 5 mln zł, w przypadku inwestycji realizowanych w gospodarstwie rolnym,
b) 70% wartości nakładów inwestycyjnych i wynosić więcej niż 8 mln zł w przypadku inwestycji realizowanych w dziale specjalnym produkcji rolnej.
2) refundację do 100% wydatków poniesionych na działania związane z bioasekuracją
Pomoc udzielana jest w formie refundacji wydatków na zakup m.in. mat dezynfekcyjnych, sprzętu do wykonywania zabiegów dezynfekcyjnych, zabezpieczenie budynków przed dostępem zwierząt domowych, jak również przebudowę lub remont pomieszczeń, w których utrzymywane są świnie.
Dodatkowo producenci świń, którzy ponieśli straty w związku z ograniczeniami związanymi ze zwalczaniem afrykańskiego pomoru świń, mogą ubiegać się o:
1) pomoc finansową w związku z zaprzestaniem produkcji z powodu obowiązującego zakazu utrzymywania w gospodarstwie świń lub ich wprowadzenia do gospodarstwa wydanym w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń (ASF)
Jak czytamy na stronie ARiMR, środki w ramach tej pomocy mogą być przyznane i wypłacone do 15 stycznia 2026 r. Kwota pomocy stanowi iloczyn średniej rocznej liczby świń utrzymywanych w gospodarstwie w okresie 12 miesięcy poprzedzających miesiąc, w którym został wprowadzony zakaz (jednak nie więcej niż 200 sztuk dla jednego producenta świń) i kwoty 1 zł oraz liczby dni w danym roku kalendarzowym obowiązywania zakazu.
Warto nadmienić, że pomoc, jest udzielana za okres obowiązywania zakazu i jest udzielana do wysokości środków przewidzianych na realizację tej pomocy w planie finansowym Agencji na dany rok kalendarzowy. Jeżeli gospodarstwo jest przedmiotem współposiadania, pomoc jest udzielana temu ze współposiadaczy, co do którego pozostali współposiadacze wyrazili pisemną zgodę.
2) preferencyjny kredyt na ponowne uruchomienie produkcji świń zaprzestanej w związku z ASF
Pomoc polega na stosowaniu przez okres nie dłuższy niż 10 lat dopłat do oprocentowania kredytów bankowych zaciągniętych w celu ponownego uruchomienia produkcji świń po zaprzestaniu produkcji. Maksymalna kwota kredytu jest zależna od wielkości stada świń i nie może przekroczyć od - 50 000 zł na siedzibę stada, w której w roku poprzedzającym rok wprowadzenia zakazu było utrzymywanych średniorocznie do 50 sztuk świń - do 1 500 000 zł przy stadzie utrzymującym powyżej 1000 sztuk świń.
Fundusz Gwarancji Rolnych - wsparcie dla producentów świń
Minister rolnictwa podał także, iż pojawiła się pula pieniędzy na wsparcie odbudowy pogłowia świń z Funduszu Gwarancji Rolnych Plus. W ramach interwencji „Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększających konkurencyjność - Instrumenty finansowe” Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 rolnicy mogą ubiegać się o kredyty preferencyjne z gwarancją spłaty kredytu udzielanego przez banki komercyjne lub spółdzielcze.
Środki te przeznaczyć można na budowę, rozbudowę i modernizację chlewni, w tym instalację elektryczną i wodnokanalizacyjną (roboty budowlane i zakup materiałów budowlanych) oraz wyposażenie chlewni. Dodatkowo udzielana jest dotacja na spłatę odsetek. Nie została określona maksymalna kwota kredytu.
Wsparcie obejmuje wyłącznie inwestycje dotyczące zwiększenia i utrzymania pogłowia loch wraz z produkcją prosiąt i warchlaków pochodzących od loch 4 utrzymywanych w gospodarstwie, w tym również utrzymywanych w cyklu zamkniętym.
Parametry opisywanego wsparcia są następujące:
- gwarancja do 80% kwoty kredytu pozostającego do spłaty;
- maksymalna wartość gwarancji do kwoty 9 mln zł;
- dotacja na spłatę odsetek za rolnika przez pierwsze 4 lata: pierwsze 2 lata –
- 100% odsetek, przez kolejne 2 lata – 50% odsetek;
- maksymalny okres objęcia kredytu gwarancją do 15 lat;
- gwarancja udzielana bezpłatnie.
