Sklepik rolnika lepszy niż supermarket. Jak się za to zabrać?
Czy tego chemy, czy nie chcemy - supermarkety stały się już symbolem handlu w Polsce. Czy pamiętacie jeszcze małe wiejskie sklepiki i sprzedawcę, który wiedział po co przyszliście i niejednokrotnie podpowiadał, co jeszcze trzeba kupić?
Rolnictwo zmienia się i być może jego część zdecyduje się stworzyć swoją sprzedaż bezpośrednią - być może już wkrótce do nieśmiało jeszcze powstających rolniczych sklepików, dołączą kolejni i znów będziemy mogli kupować warzywa, mleko i inne produkty rolne, bezpośrednio od rolnika. Bez pośredników, zbędnych opakowań i marketowych tłumów.
Hipermarketowy bum w latach 90
W Polsce nie było super- i hipermarketów aż do początku lat dziewięćdziesiątych. Reformy społeczno-gospodarcze po 1989 roku stworzyły warunki do rozwoju gospodarki rynkowej. Przemiany strukturalne najszybciej objęły sferę handlu i już w 1990 roku prywatna własnośc stanowiła 94%
- Koncentracja kapitału pozwoliła na powstanie różnych form wielkopowierzchniowych obiektów handlowych (powyżej 400 m2), takich jak: sklepy dyskontowe, super- i hipermarkety oraz domy i centra handlowe. Te formy zostały przeniesione z rozwiniętych krajów Europy Zachodniej i Stanów Zjednoczonych - napisała w swoim opracowaniu Joanna Wrzesińska z Katedry Ekonomii i Polityki Gospodarczej SGGW
Handel detaliczny zszedł nie tyle do podziemia, co w ogóle powoli zaczął znikać z rynku. Teraz mamy szansę na powrót do tych małych, cudownych sklepików z naszym polskim produktem. Rolniczy sklepik to również jeden ze sposobów zwiększenia dochodów wśród rolników posiadających niewielkie tradycyjne gospodarstwa rolne oraz gospodarstwa ekologiczne. Pomijając pośredników, możemy rozpocząć sprzedaż żywności wyprodukowanej w gospodarstwie rolnym bezpośrednio konsumentowi finalnemu, czyli możemy prowadzić tzw. sprzedaż bezpośrednią.
Rolniczy sklepik, czyli rolniczy handel detaliczny
Zaczniemy oficjalną definicją rolniczego handlu detalicznego:
- Rolniczy handel detaliczny (RHD) to jedna z form handlu detalicznego, dla której w polskim porządku prawnym przyjęto odrębne uregulowania w zakresie nadzoru organów urzędowej kontroli żywności oraz wprowadzono określone preferencje podatkowe - tak pisze o rolniczym sklepiku Główny Inspektorat Weterynarii
W ramach takiego handlu możliwe jest m.in. przetwórstwo i zbywanie, sprzedaż wytworzonej żywności konsumentom końcowym, a także od dnia 1 stycznia 2019 r., na rzecz zakładów prowadzących handel detaliczny z przeznaczeniem dla konsumenta finalnego.
Co i komu mogę sprzedawać w swoim rolniczym sklepiku?
A teraz jaśniej... Klientowi, który pojawi sie w takim rolniczym sklepiku można bezpośrednio sprzedawać produkty pochodzenia roślinnego i zwierzęcego w stanie nieprzetworzonym, które pochodzą wyłącznie z własnych upraw lub hodowli.
Działalność w ramach sklepiku rolniczego dotyczy wyłącznie surowców (czyli żywności nieprzetworzonej) i obejmuje produkty produkcji pierwotnej pochodzenia roślinnego, takie jak: zboża, owoce, warzywa, zioła, grzyby, pochodzące wyłącznie z własnych upraw lub hodowli producentów produkcji pierwotnej, nie stanowiących działów specjalnych produkcji rolnej oraz pozostałe surowce pochodzące z dokonywanych osobiście zbiorów ziół i runa leśnego.
W ramach sprzedaży bezpośredniej produkty roślinne mogą być sprzedawane konsumentowi finalnemu tj. osobom indywidualnym oraz bezpośrednio do sklepów prowadzących handel detaliczny i zakładów gastronomicznych (restauracje, bary, zakłady prowadzące catering).
Co z dżemami, sałatkami?
Przepisy dotyczące RHD nie zakazują prowadzenia sprzedaży tego typu produktów, nawet „przy drodze”. Należy jednakże pamiętać, że przy sprzedaży żywności podstawowe znaczenie dla zapewnienia jej bezpieczeństwa mają warunki przechowywania (temperatura), szczególnie w okresie letnim.
Gdzie mogę sprzedawać, w jakiej formie prowadzić rolniczy sklepik?
Sprzedaż bezpośrednia według przepisów może odbywać się w różnej formie. Wymienimy te najważniejsze, najczęściej spotykane metody sprzedaży produktów rolnych:
- bezpośrednio w gospodarstwie („przy drzwiach”) - nasi klienci w dowolnym terminie i o dowolnej porze dnia kupują produkty na miejscu z gospodarstwa;
- na targowisku rolnym - rolnik wynajmuje miejsce na targu i sprzedaje swoje produkty w określone dni tygodnia i godziny lub codziennie;
- na poboczu drogi - dotyczy to zwykle produktów sezonowych, zwłaszcza owoców i warzyw; ta forma nie wymaga zangażowania dużego kapitału; warunki sanitarne i bezpieczeństwa sprzedaży są jednak niekorzystne;
- bezpośrednio do domu konsumenta („pod drzwi”) - ten sposób sprzedaży, choć modny, to wymaga czasu i zaangażowania; ta usługa może być wyróżnieniem dla stałych klientów, którzy składają zamówienie na określony rodzaj i ilość produktu na określony dzień dostawy;
- przez internet - ten sposób jest realizowany w różnych formach, w tym poprzez indywidualny dowóz lub wysyłkę do konsumenta, internet jest tutaj bardzo pomysłowy;
- w formie „zbieraj sam” - kupujący ma możliwość zbioru bezpośrednio z pola u rolnika; sprzedaż tą stosuje się przy zbiorze owoców miękkich tj. truskawek, owoców pestkowych, jabłek, gruszek, śliw; sady muszą być wyposażone w odpowiednie drabiny i pojemniki ułatwiające zbiór;
- sąsiedzka - czyli „od rolnika do rolnika” - może dotyczyć sprzedaży produktów roślinnych np. zbóż, siana, jak też płodów na potrzeby gospodarstwa domowego, których rolnik sam nie produkuje tylko nabywa u sąsiada.
Jak zarejestrować taką działalność?
Gospodarstwa rodzinne mogą rozpocząć działalność w ramach rolniczego handlu po jej rejestracji u powiatowego lekarza weterynarii (dla sprzedaży produktów pochodzenia zwierzęcego lub żywności zawierającej jednocześnie środki spożywcze pochodzenia niezwierzęcego i produkty pochodzenia zwierzęcego, tj. żywność złożona). W tym celu na 30 dni przed dniem rozpoczęcia planowanej działalności należy złożyć stosowny wniosek do właściwego ze względu na siedzibę zakładu lub miejsce prowadzenia działalności powiatowego lekarza weterynarii.
Ponadto rolnil zobowiązany jest złożyć do właściwego ze względu na miejsce prowadzenia działalności Państwowego Powiatowego Inspektora Sanitarnego wniosek o wpis do rejestru zakładów prowadzących sprzedaż bezpośrednią (podając zakres i wielkość produkcji oraz rodzaj produktów pochodzenia roślinnego).
Działalność w ramach dostaw bezpośrednich może być prowadzona na terenie województwa, w którym prowadzona jest produkcja pierwotna, lub na terenie województw przyległych.
Rolnicy prowadzący sprzedaż surowców roślinnych zobowiązani są do prowadzenia dokumentacji i udostępniania jej podczas urzędowej kontroli żywności lub zakładowi detalicznemu, do którego realizowane są dostawy bezpośrednie. Zobowiązani są również do składania pisemnych oświadczeń o stosowanych środkach ochrony roślin, występowaniu szkodników lub chorób, które mogą zagrozić bezpieczeństwu produktów pochodzenia roślinnego, oraz innych informacji istotnych ze względu na zdrowie człowieka.
Czy zainteresował Cię temat rolniczego handlu detalicznego?
Jeśli tak, skomentuj, napisz - będziemy kontynuować ten wątek w dalszych artykułach i odpowiadać na Wasze pytania.
Masz pytania lub wątpliwości dotyczące tego artykułu?
Napisz wiadomość: [email protected]
Czekamy na kontakt z Tobą, Twój głos jest dla nas ważny.
O możliwości pozyskania funduszy na rolniczy handel detaliczny przeczytasz tutaj
