Przestrzeganie zasad bioasekuracji - kontrole weterynaryjne
Trafiają do nas Wasze pytania dotyczące kontroli Państwowego Inspektora Weterynarii w przedmiocie bioasekuracji - zwróciliśmy się z prośbą o wyjaśnienie niektórych kwestii do Głównego Inspektora Weterynarii (GIW). Oto, jakie uzyskaliśmy odpowiedzi.
Nasi czytelnicy proszą o wyjaśnienie zasad kontroli weterynaryjnej
Sytuacja w sektorze trzody chlewnej nie jest najlepsza, a dodatkowo rolnicy są narażeni na obowiązek ponoszenia dodatkowych kosztów związanych z bioasekuracją. Jeden z czytelników napisał do nas z prośbą o wyjaśnienie kwestii częstotliwości kontroli prowadzonych przez powiatowych inspektorów weterynarii.
- Urzędnicy potrafią jeździć do jednej maciory czy - jak u mnie - do dwóch warchlaków. Ponoszę koszty bioasekuracji, rekontrola 170 zł. Wymagania straszne. To jest exterminacja polskiego tucznika. Prawo jest dla ferm, a tu jesteśmy niszczeni przez własne urzędy - zadał pytanie nasz czytelnik.
Główny Insektorat Weterynarii odpowiada na nasze pytania
Przestrzeganie zasad bioasekuracji jest jednym z podstawowych elementów prewencji transmisji wirusów.
- Dotyczy to zarówno ograniczenia możliwości przeniesienia wirusa ze środowiska naturalnego do gospodarstwa utrzymującego świnie, jak również w samym środowisku naturalnym (rola bioasekuracji myśliwych, pracowników służb leśnych, ale także pracowników innych gałęzi gospodarski , np. sektora turystyki czy samych podróżnych). Należy podkreślić, że działania w zakresie zawalczenia i zapobiegania rozprzestrzenianiu się afrykańskiego pomoru świń (ASF) wymagają podejmowania aktywności na wielu płaszczyznach - informuje nasz portal GIW.
Hodowcy świń zobowiązani są do przestrzegania wymogów bioasekuracji określonych w przepisach krajowych i unijnych:
- rozporządzenie wykonawcze Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiające szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń;
- rozporządzenie Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 10 sierpnia 2021 r. w sprawie środków podejmowanych w związku z wystąpieniem afrykańskiego pomoru świń;
- „Program mający na celu wczesne wykrycie zakażeń wirusem wywołującym afrykański pomór świń i poszerzenie wiedzy na temat tej choroby oraz jej zwalczanie".
Inspekcja Weterynaryjna realizuje swoje zadania w zakresie częstotliwości przeprowadzania kontroli bioasekuracji w oparciu o wymogi wynikające z ww. aktów prawnych.
Bierna postawa wielu hodowców świń
Jak informuje nas GIW, odnotowane do tej pory przypadki pokazują, że brak spełniania wymogów w zakresie bioasekuracji niejednokrotnie skutkuje wystąpieniem ASF w gospodarstwie.
- Ważne jest nie tylko zabezpieczenie gospodarstwa pod względem infrastruktury. Istotnym jest także charakter aktywności człowieka w gospodarstwie oraz poza nim i zachowanie wymogów bioasekuracji z tym związanej. Zachowanie wszystkich wymogów w zakresie bioasekuracji w gospodarstwie, nawet znacząco wykraczających ponad normy określone przepisami, nie gwarantuje jego zabezpieczenia przed chorobą, jeśli zachowania człowieka nie zostaną odpowiednio zmienione (kontrola dostępu ludzi i pojazdów) wjeżdżających do gospodarstwa, personel, stosowanie odzieży i obuwia ochronnego, nielegalne wprowadzanie zwierząt do gospodarstwa, skarmianie paszami nieznanego lub podejrzanego pochodzenia) - wyjaśnia nam GIW.
Jak uważa GIW, bierna postawa wielu hodowców świń oraz brak stosowania się do nakazów i zakazów związanych z występowaniem choroby na danym terenie nie sprzyja zwalczaniu choroby. Jedynie stosowanie wielu środków łącznie przez różne instytucje, organy, związki branżowe oraz samych rolników w ramach wzajemnej współpracy, przyniesie pożądany efekt.
Obszary objęte ograniczeniami w związku z ASF
Ustanawianie obszarów objętych ograniczeniami w związku z występowaniem afrykańskiego pomoru świń (ASF) w państwach członkowskich UE wynika z przepisów rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605 z dnia 7 kwietnia 2021 r. ustanawiającego szczególne środki zwalczania afrykańskiego pomoru świń.
- Rozporządzenie 2021/605 ustanawia środki kontroli w zakresie zdrowia zwierząt w odniesieniu do afrykańskiego pomoru świń w państwach członkowskich, w których występuje choroba. Rozporządzenie to zapewnia podejście oparte na regionalizacji, które należy stosować dodatkowo oprócz środków zwalczania chorób ustanowionych w rozporządzeniu delegowanym (UE) 2020/687 i zawiera wykaz obszarów objętych ograniczeniami w państwach członkowskich, w których wystąpiły ogniska ASF u świń lub u dzików lub narażonych na ryzyko z powodu bliskości takich ognisk - zaznacza GIW.
Te obszary objęte ograniczeniami są zróżnicowane w zależności od sytuacji epidemiologicznej i poziomu ryzyka w następujący sposób:
- obszar objęty ograniczeniami III - obejmuje obszary związane z wystąpieniem ognisk ASF u świń,
- obszar objęty ograniczeniami II – ustanawiany jest w związku z wykryciem ognisk choroby u dzików,
- obszar objęty ograniczeniami I – obszar, na którym choroba nie występuje, stanowi strefę buforową pomiędzy obszarem objętym ograniczeni II lub III a pozostałą wolną częścią kraju.
Jaka powinna być częstotliwość kontroli weterynaryjnych
Zgodnie z art. 16 ust.1 lit. a rozporządzenia wykonawczego Komisji (UE) 2021/605, w przypadku gospodarstw, które będą wysyłać świnie poza obszary objęte ograniczeniami, częstotliwość kontroli wynosi:
- na obszarach objętych ograniczeniami I i II: co najmniej dwa razy do roku, w odstępach co najmniej czterech miesięcy;
- na obszarze objętym ograniczeniami III: przynajmniej raz na trzy miesiące, chyba że wyniki wcześniejszej kontroli były pozytywne, zgodnie z ww. przepisem.
Na obszarach objętych ograniczeniami I dopuszcza się przeprowadzenie tylko jednej kontroli w ciągu roku w przypadku, gdy świnie utrzymywane w gospodarstwach lub produkty z nich pozyskiwane nie będą przemieszczane poza terytorium Polski.
Na obszarach nieobjętych regionalizacją każde gospodarstwo utrzymujące świnie powinno zostać skontrolowane przynajmniej jeden raz w roku.
Opłaty wyłącznie w przypadku rekontroli
Jak wyjasnia nam GIW, opłatę za kontrolę gospodarstwa w zakresie spełniania wymagań bioasekuracji pobiera się wyłącznie w przypadku tzw. rekontroli, przy łącznym spełnieniu przesłanek wymienionych w art. 79 ust. ust. 2 lit. c rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (UE) 2017/625 z dnia 15 marca 2017 r. w sprawie kontroli urzędowych i innych czynności urzędowych przeprowadzanych w celu zapewnienia stosowania prawa żywnościowego i paszowego oraz zasad dotyczących zdrowia i dobrostanu zwierząt, zdrowia roślin i środków ochrony roślin, zmieniające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 999/2001, (WE) nr 396/2005, (WE) nr 1069/2009, (WE) nr 1107/2009, (UE) nr 1151/2012, (UE) nr 652/2014, (UE) 2016/429 i (UE) 2016/2031, rozporządzenia Rady (WE) nr 1/2005 i (WE) nr 1099/2009 oraz dyrektywy Rady 98/58/WE, 1999/74/WE, 2007/43/WE, 2008/119/WE i 2008/120/WE, oraz uchylające rozporządzenia Parlamentu Europejskiego i Rady (WE) nr 854/2004 i (WE) nr 882/2004, dyrektywy Rady 89/608/EWG, 89/662/EWG, 90/425/EWG, 91/496/EWG, 96/23/WE, 96/93/WE i 97/78/WE oraz decyzję Rady 92/438/EWG (rozporządzenie w sprawie kontroli urzędowych) (Dz.Urz.UE.L Nr 95, str. 1).
Dotyczy to kontroli:
- które okazały się konieczne w wyniku wykrycia niezgodności podczas kontroli urzędowej przeprowadzanej zgodnie z ww. rozporządzeniem u tego samego podmiotu; oraz
- przeprowadzonych w celu oceny stopnia i wpływu niezgodności lub sprawdzenia, czy niezgodność została usunięta.
Wysokość opłaty za rekontrolę gospodarstwa utrzymującego świnie została określona w rozporządzaniu Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 29 lipca 2022 r. w sprawie stawek opłat za czynności wykonywane przez Inspekcję Weterynaryjną (Dz.U. z 2022 r. poz. 1672), w załączniku nr 1 w poz. 40 pkt 17 lit. c (172, 87 zł).
Organy Inspekcji Weterynaryjnej jako organy władzy wykonawczej nie mają możliwości odstąpienia od pobierania opłat ustalonych powszechnie obowiązującym prawem.
Masz pytania lub wątpliwości dotyczące tego artykułu?
Napisz wiadomość: [email protected]
Czekamy na kontakt z Tobą, Twój głos jest dla nas ważny.
