Spadek z długami. Jak go odrzucić? Co zrobić po terminie?
Skontaktował się z nami rolnik. Jak podał, ma małe gospodarstwo. Boi się, że problem, który w ostatnim czasie go spotkał, może nadszarpnąć mocno jego budżet.
- Rok temu zmarł brat mojej matki, kawaler bez dzieci. Cała rodzina odrzuciła po nim spadek, poza mną. Wuj za życia zadłużył się, nie był majętny. Boję się, że dłużnicy będą dochodzić ode mnie spłaty jego zobowiązań. Czy będę musiał spłacić wszystkie jego zobowiązania? - podał nasz Czytelnik.
Co w takiej sytuacji najlepiej zrobić?
Dlaczego mogę odziedziczyć spadek, skoro nie jestem najbliższą rodziną zmarłego?
Zgodnie z przepisami kodeksu cywilnego, po śmierci osoby fizycznej dziedziczą po niej członkowie rodziny w ustalonej kolejności. W prezentowanym przypadku, w pierwszym rzędzie spadek przypadłby dzieciom zmarłego i jego małżonkowi.
Spadkodawca był bezdzietnym kawalerem, więc mogliby dziedziczyć jego rodzice, w dalszej kolejności rodzeństwo, dzieci rodzeństwa, a na samym końcu dziadkowie, dzieci oraz wnuki dziadków.
Dziedziczenie ustawowe działa kaskadowo. Jeżeli uprawniony do spadku w pierwszej kolejności nie żyje albo odrzuci spadek, wówczas uprawniony do spadku w drugiej kolejności dochodzi do dziedziczenia. W przypadku wyczerpania kręgu spadkobierców z rodziny, spadek przypada gminie ostatniego miejsca zamieszkania zmarłego.
Co zrobić, jeżeli jestem w kręgu spadkobierców, ale nie chcę dziedziczyć?
Zdarza się, że zmarły za życia nie uregulował swoich spraw finansowych i pozostawił po sobie niespłacone kredyty, pożyczki, inne zaległości publicznoprawne, takie jak podatki, składki na ZUS. Jego majątek jest bardzo skromny i nawet gdyby go spieniężyć, uzyskana kwota nie wystarczy na pokrycie długów. W takiej sytuacji warto odrzucić spadek lub przyjąć go z dobrodziejstwem inwentarza. Można to uczynić na drodze sądowej albo u notariusza.
Oświadczenie o odrzuceniu spadku należy złożyć w sądzie rejonowym właściwym dla swojego miejsca zamieszkania lub pobytu. Ważna jest tutaj kolejność. Uprawniony do spadku w dalszej kolejności nie może odrzucić go, dopóki nie uczynił tego uprawniony w bliższej kolejności.
Chcę odrzucić spadek - czy obowiązuje mnie jakiś termin? Ile wynosi opłata sądowa za wniosek?
Bardzo ważne jest dopilnowanie, żeby oświadczenie o odrzuceniu spadku było złożone w ustawowo przewidzianym terminie. Zgodnie z art. 1015 §1 kodeksu cywilnego termin wynosi sześć miesięcy, licząc od dnia, w którym spadkobierca dowiedział się o tytule swojego powołania.
Do zachowania terminu wystarczające jest złożenie do sądu przed jego upływem wniosku o odebranie oświadczenia o odrzuceniu spadku. Opłata sądowa od takiego wniosku jest stała i wynosi 100 złotych.
Przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza
Brak złożenia oświadczenia o odrzuceniu spadku w ustawowym terminie jest równoznaczny z przyjęciem spadku z dobrodziejstwem inwentarza. Tytułem wstępu wspomnieć należy, że w skład spadku wchodzą aktywa oraz pasywa. Przyjmujący spadek z dobrodziejstwem inwentarza powinien złożyć w sądzie albo przed notariuszem wykaz inwentarza. Innymi słowy dokument, w którym wymienia się, co wchodzi w skład spadku oraz jaką ma wartość.
Inwentarz może spisać także komornik sporządzając spis inwentarza. Dopełnienie obowiązku złożenia tego wykazu lub spisu jest ważne, ponieważ w nim określa się wysokość stanu czynnego spadku, tj. kwoty, do której odpowiada się za długi spadkowe.
Na czym polega przyjęcie spadku z dobrodziejstwem inwentarza najlepiej wyjaśnić na liczbach. Jeżeli stan czynny spadku wynosi 10.000 złotych, a dług 30.000 złotych, spadkobierca będzie odpowiadał za dług tylko do 10.000 złotych.
Na gruncie obowiązujących przepisów prawa, przekroczenie terminu na złożenie oświadczenia o odrzuceniu spadku nie budzi już tak wielu negatywnych emocji, a to za sprawą wprowadzenia przez ustawodawcę w 2015 roku koła ratunkowego w postaci przyjęcia spadku z dobrodziejstwem inwentarza.
Jeżeli nie chcemy mieć do czynienia z cudzymi długami, nawet przy ograniczonej kwotowo odpowiedzialności, to warto pamiętać o sześciomiesięcznym terminie na odrzucenie spadku.
Masz pytania natury prawnej? Napisz do nas: [email protected]
- Tagi:
- dziedziczenie
