Podatek od zakupu gruntów i sprzętu - kiedy rolnicy są z niego zwolnieni?
- W kontekście działalności rolniczej, kwestia podatku od czynności cywilnoprawnych (PCC) pojawia się głównie przy zakupie ziemi, sprzętu rolniczego, zawieraniu umów pożyczek, czy innych transakcji cywilnoprawnych. W sytuacjach, gdy rolnik nie działa jako podatnik VAT, niektóre transakcje mogą być objęte właśnie tym podatkiem – mówi Dominika Juchacz, księgowa w zespole Agraves.
Zakup gruntów rolnych a podatek od czynności cywilnoprawnych
Zakup gruntów rolnych, to jedna z najczęstszych sytuacji, w których rolnik staje przed obowiązkiem zapłaty podatku PCC. Gdy nabywa się ziemię od osoby prywatnej, która nie jest płatnikiem VAT, transakcja ta jest opodatkowana podatkiem od czynności cywilnoprawnych. Stawka podatku wynosi 2% wartości rynkowej nieruchomości.
– Jednak wartość ta nie zawsze jest równa cenie zapisanej w umowie sprzedaży. Urząd skarbowy ma prawo do oszacowania wartości rynkowej, jeśli uzna, że podana kwota nie odpowiada rzeczywistej wartości nieruchomości – podkreśla Dominika Juchacz.
Zwolnienie z płacenia podatku dla rolników
Co ważne, rolnicy mogą ubiegać się o zwolnienie z obowiązku płacenia podatku PCC przy zakupie gruntów rolnych, które stanowią część gospodarstwa rolnego. Aby móc skorzystać z tego zwolnienia, należy spełnić kilka kluczowych warunków.
Pierwszym kryterium jest utworzenie lub powiększenie gospodarstwa rolnego.
– Zakup gruntów musi prowadzić do utworzenia nowego gospodarstwa rolnego lub do powiększenia już istniejącego. Ten warunek jest fundamentalny dla kwalifikacji danej transakcji jako uprawniającej do zwolnienia z PCC. Ma on na celu wspieranie rozwoju sektora rolniczego oraz zwiększenie efektywności produkcji rolnej – wyjaśnia Dominika Juchacz.
Drugim warunkiem jest odpowiednia powierzchnia gospodarstwa.
– Powierzchnia nowo utworzonego lub powiększonego gospodarstwa rolnego musi mieścić się w granicach od 11 ha do 300 ha. Kryterium to jest istotne dla zapewnienia, że gospodarstwo ma odpowiednią skalę do prowadzenia działalności rolniczej. To z kolei wpływa na jego rentowność oraz zdolność do zaspokajania potrzeb rynkowych – tłumaczy księgowa Agraves.
Pod uwagę brany jest również okres prowadzenia działalności. Nabywca gruntów musi prowadzić gospodarstwo rolnego przez minimum 5 lat od daty zakupu.
– Ten wymóg ma na celu zapobieganie spekulacjom na rynku gruntów rolnych oraz zapewnienie stabilności w sektorze produkcji rolnej. Długoterminowe zaangażowanie nabywcy w prowadzenie gospodarstwa sprzyja trwałości – mówi Dominika Juchacz.
Umowa kupna sprzedaży maszyn rolniczych
Umowa kupna-sprzedaży maszyn rolniczych może podlegać opodatkowaniu podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC). Standardowa stawka podatku od czynności cywilnoprawnych wynosi 2% od wartości rynkowej przedmiotu sprzedaży, czyli wartości maszyn rolniczych.
– Podatek od czynności cywilnoprawnych (PCC) nie ma zastosowania w przypadku, gdy umowa sprzedaży jest opodatkowana VAT lub przynajmniej jedna ze stron transakcji jest zwolniona z VAT lub zarówno sprzedawca, jak i nabywca są rolnikami ryczałtowymi – wyjaśnia Dominika Juchacz.
Pożyczki a podatek
Podatek od czynności cywilnoprawnych co do zasady jest obowiązkowy przy zawieraniu umów pożyczek prywatnych.
– Jeśli rolnik otrzymuje pożyczkę od osoby fizycznej, która nie prowadzi działalności gospodarczej i pożyczka ta nie jest objęta VAT, to podlega ona opodatkowaniu PCC. Stawka wynosi 0,5% od wartości pożyczki – mówi Dominika Juchacz.
Warto zaznaczyć, że pożyczki udzielane przez bliskich członków rodziny (np. małżonka, rodziców, dzieci) mogą być zwolnione z PCC, pod warunkiem spełnienia określonych warunków, takich jak:
- udokumentowanie przekazania środków pieniężnych (np. poprzez przelew bankowy)
- zgłoszenie pożyczki do urzędu skarbowego w ciągu 14 dni od zawarcia umowy.
W przypadku pożyczek od osób spoza najbliższej rodziny, podatek PCC jest obowiązkowy.
Darowizny, przekazanie gospodarstwa - kiedy zwolnione z podatku
Darowizna to dobrowolne przekazanie majątku lub jego części od jednej osoby (darczyńcy) na rzecz innej osoby (obdarowanego) bez oczekiwania na wynagrodzenie. Może przybierać różne formy, takie jak przekazanie pieniędzy, nieruchomości czy ruchomości.
W Polsce darowizny są zazwyczaj obciążone podatkiem od czynności cywilnoprawnych (PCC), ale tylko w sytuacji gdy obdarowany przejmuje długi, ciężary lub zobowiązania darczyńcy.
– W przypadku darowizn dokonywanych między bliskimi członkami rodziny, jak rodzice, dzieci czy małżonkowie, często można skorzystać ze zwolnienia z PCC pod warunkiem, że darowizna zostanie zgłoszona w urzędzie skarbowym – mówi Dominika Juchacz.
Czytaj także: Więcej gruntów zaliczy się do dopłat
