Budujesz płytę obornikową? Tych formalności musisz dopilnować. Co z pozwoleniem?

Źródło: Adobe Stock

Zasady obowiązujące przy budowie płyty obornikowej wynikają z szeregu przepisów. Zalicza się do nich przede wszystkim Prawo wodne oraz Prawo budowlane, a także odpowiednie rozporządzenia Ministra Infrastruktury oraz Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi.

Czytaj też: Budynek gospodarczy: Czy potrzebne jest pozwolenie na budowę?

Przechowywanie obornika a dyrektywa azotanowa

Obornik jest nawozem naturalnym powstałym ze zmieszania kału i moczu zwierząt ze ściółką (słomą, trocinami lub korą). Jest wytwarzany w gospodarstwach rolnych, w których odbywa się produkcja zwierzęca. Stanowi cenne źródło składników odżywczych dla roślin i znajduje wiele zastosowań. Jednak wspomniane składniki, przedostając się do gleby i wód, mogą niekorzystnie wpływać na środowisko naturalne. Z tego powodu zasady dotyczące przechowywania obornika określone są przez szereg przepisów.

Przykładem może być wdrażana w krajach członkowskich Unii Europejskiej dyrektywa Rady (91/676/EWG) z dnia 12 grudnia 1991 roku dotycząca ochrony wód przed zanieczyszczeniami powodowanymi przez azotany pochodzenia rolniczego, zwana dyrektywą azotanową. Azot w formie azotanów, może bowiem, kiedy w nadmiernej ilości dostanie się do wód, wywołać wiele negatywnych skutków dla środowiska.

W naszym kraju dyrektywa azotanowa wdrażana jest za pośrednictwem Ustawy z dnia 20 lipca 2017 roku – Prawo wodne. Zgodnie z art. 104 tej ustawy, „W celu zmniejszenia zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobiegania dalszemu zanieczyszczeniu opracowuje się i wdraża na obszarze całego państwa program działań”.

Czytaj też: Aktualne stawki u notariusza. Ile trzeba zapłacić przy zakupie nieruchomości?

Aktualnie obowiązujący program tych działań wprowadzony został przez rozporządzenie Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 roku. Określa on m.in. warunki przechowywania nawozów naturalnych, w tym również powierzchnię i pojemność urządzeń, które przeznaczone są do ich przechowywania.

Czym jest płyta obornikowa? Jak przygotować się do jej budowy?

Do przechowywania obornika służy płyta obornikowa, nazywana potocznie gnojownią. Jest to konstrukcja uniemożliwiająca przedostawanie się wycieków do gruntu lub wód. Jej budowa wymaga odpowiedniego przygotowania, w tym wyliczeń, pomiarów i zgłoszenia. Potrzebne są też oczywiście środki finansowe na realizację całej inwestycji, a także czas na jej przeprowadzenie.

Obornik można też przechowywać na pryzmie w celu ułatwienia nawożenia, jednak mimo tego trzeba mieć stałe miejsce na jego przechowywanie. Pryzma nie może bowiem być stałym elementem systemu służącego do przechowywania w gospodarstwie nawozów naturalnych.

Czytaj też:
Jak przechowywać obornik? Kiedy na gruncie, a kiedy na płycie? Przepisy

Formalności przy budowie płyty obornikowej: Co trzeba zrobić przed przystąpieniem do budowy?

Przed przystąpieniem do budowy płyty obornikowej należy przeprowadzić niezbędne wyliczenia pozwalające określić, jaka powinna być jej powierzchnia. Sposób tych wyliczeń określony został w załączniku do wspomnianego rozporządzenia Rady Ministrów z dnia 31 stycznia 2023 roku.

Jak można w nim przeczytać: „Obliczenie wymaganej […] powierzchni miejsc do przechowywania nawozów naturalnych poprzedza sporządzenie obrotu stada, obliczenie przelotowości zwierząt gospodarskich w grupie technologicznej, a następnie wyliczenie stanów średniorocznych. Wyliczone stany średnioroczne zwierząt gospodarskich przelicza się na Dużą Jednostkę Przeliczeniową (DJP) […]”. Szczegóły obliczeń znaleźć można we wspomnianym załączniku do rozporządzenia.

Czytaj też: Podwyżka wielu świadczeń z KRUS od marca. Jakie kwoty dostaną rolnicy?

Budowa płyty obornikowej: Lokalizacja i odległości

Kolejnym krokiem przed przystąpieniem do budowy płyty obornikowej jest ustalenie jej lokalizacji. Musi być ona zgodna z przepisami.

Zgodnie z par. 6 ust. 2 rozporządzenia Ministra Rolnictwa i Rozwoju Wsi z dnia 13 stycznia 2023 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budowle rolnicze i ich usytuowanie, „Odległości […] płyt do przechowywania nawozów naturalnych stałych powinny wynosić co najmniej:

• 25 m od pomieszczeń przeznaczonych na pobyt ludzi na działkach sąsiednich, jednak nie mniej niż 30 m od okien i drzwi w tych pomieszczeniach;
• 50 m od magazynów środków spożywczych, a także od budynków służących przetwórstwu artykułów rolno-spożywczych;
• 10 m od silosów na kiszonki;
• 10 m od budynków magazynowych pasz i ziarna;
• 5 m od silosów na zboże i pasze;
• 4 m od granicy działki sąsiedniej.”

Z kolei par. 30 wspomnianego rozporządzania określa, że płyty obornikowe muszą mieć nieprzepuszczalne dno i ściany.

Ponadto zgodnie z par. 31 ust. 1 pkt 3 rozporządzenia Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 roku w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, „Odległość studni dostarczającej wodę przeznaczoną do spożycia przez ludzi, niewymagającej, zgodnie z przepisami dotyczącymi ochrony ujęć i źródeł wodnych, ustanowienia strefy ochronnej, powinna wynosić – licząc od osi studni – co najmniej” 15 m do „do budynków inwentarskich i związanych z nimi szczelnych silosów, zbiorników do gromadzenia nieczystości, kompostu oraz podobnych szczelnych urządzeń”.

Czytaj też: Racjonalne nawożenie azotem zbóż ozimych wiosną. Co radzą eksperci? 

Formalności przy budowie płyty obornikowej: Decyzja o pozwoleniu na budowę czy zgłoszenie?

Ostatnim krokiem przed rozpoczęciem inwestycji jest załatwienie formalności przy budowie płyty obornikowej. Zgodnie z art. 29 ust. 1 pkt 29 ustawy z dnia 7 lipca 1994 roku – Prawo budowlane, budowa „obiektów gospodarczych związanych z produkcją rolną i uzupełniających zabudowę zagrodową w ramach istniejącej działki siedliskowej”, w tym płyt obornikowych, nie wymaga decyzji o pozwoleniu na budowę. Przy budowie konieczne jest jedynie jej zgłoszenie do starostwa powiatowego.

Czytaj też: Jak napisać testament, aby był ważny i skuteczny? O tym musisz pamiętać

O czym jeszcze pamiętać przy budowie płyty obornikowej? Zalecenia MRiR

Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi (MRiR) opublikowało na swojej stronie internetowej „Zbiór zaleceń dobrej praktyki rolniczej do dobrowolnego stosowania”. Znaleźć w nim można m.in. informacje na temat przechowywania nawozów stałych. Wynika z niej, że łączna powierzchnia przeznaczona do przechowywania nawozów naturalnych stałych musi zabezpieczać ich przechowywanie przez okres przynajmniej pięciu miesięcy.

Ponadto zgodnie z zawartymi zaleceniami, płyta obornikowa powinna m.in.:

• być wyposażona w zbiorcze studzienki rewizyjne (rezerwowe), które służą do zbierania wód gnojowych oraz ich odprowadzania za pośrednictwem systemu kanałów do zbiornika na gnojówkę;
• być tak zbudowana, aby płyty podłogi nachylone były minimum 1 proc. w kierunku rowka ściekowego, natomiast rowek 0,5–1,5 proc. w kierunku studzienki;
• znajdować się na obszarze, na którym nie gromadzą się wody opadowe;
• posiadać utwardzone dojazdy;
• być wyposażona w ścianki oporowe o wysokości od 30 do 200 cm;
• posiadać konstrukcję dostosowaną do wjazdu takich środków transportu jak ładowacz czy ciągnik z przyczepą, a jednocześnie uniemożliwiać wypływanie wód gnojowych z płyty;
• posiadać studzienkę, która będzie umożliwiała czasowe gromadzenie się wód gnojowych, a jednocześnie będzie uniemożliwiała osadzanie się części stałych przed odprowadzeniem do zbiornika zasadniczego.

W zaleceniach przypomniane zostało również, że przepisy nie określają, z jakich materiałów powinny być wykonane płyty obornikowe. Można zatem wykorzystać tutaj zarówno tradycyjne materiały takie jak beton, jak również inne, w tym np. odpowiednie tworzywa sztuczne. Warunkiem ich zastosowania jest nieprzepuszczalność, czyli zdolność do ochrony przed przedostawaniem się odcieków z obornika do gruntu i wód.

Czytaj też: Rolnicy mają problem z weterynarzami. KRIR interweniuje w ministerstwie