Nawet trzy lata może być przechowywane zboże
Przechowalnictwo
Redakcja
Zdrowe i czyste zboże o wilgotności poniżej 14% w temperaturze poniżej 10°C może być przechowywane nawet do trzech lat. Najwygodniejsze do składowania ziarna są silosy blaszane. Natomiast to pakowane do coraz bardziej popularnych rękawów foliowo-hermetycznych ma zmieniony smak i zapach.
Spis treści:
Ziarno po wymłóceniu na polu może zawierać słomę, plewy, ości, owady oraz nasiona chwastów. Te zanieczyszczenia należy starać się ograniczyć już poprzez odpowiednią regulację kombajnu.
Jeśli nie udało się uzyskać zadowalającej czystości, do wstępnego czyszczenia używa się wialni - za pomocą strumienia powietrza usuwa się z zebranego materiału kurz, słomę, plewy i inne lekkie zanieczyszczenia. Ta maszyna przydaje się zwłaszcza w gospodarstwach, które mają też produkcję zwierzęcą, pozwalając wykorzystać odpady, chociażby w postaci połamanego ziarna, na paszę. Wialnie umożliwiają wstępne oczyszczenie w krótkim czasie dużych ilości ziarna.
Do dokładniejszego czyszczenia stosuje się urządzenia sitowo-pneumatyczne. Wykorzystują one strumień powietrza do oddzielenia lekkich zanieczyszczeń. Te mniejsze materiały przesiewa się na małym sicie, a cięższe usuwane są mechanicznie.
Ważne jest dokładne oczyszczenie przed przechowywaniem
Dokładne oczyszczenie ziarna ma bardzo duże znaczenie w dalszym jego przechowywaniu. Wszystkie pozostałości powodują zagrożenie rozwojem grzybów i szkodników, a to z kolei prowadzi do samozagrzewania się składowanego ziarna. Jest jeszcze jeden istotny powód do jak najdokładniejszego czyszczenia ziarna: wszystkie zanieczyszczenia zwiększają wilgotność całego materiału, a więc jego wysuszenie do odpowiedniej wilgotności będzie po prostu droższe - im więcej zanieczyszczeń tym większe koszty suszenia.
Wilgotność wymłóconego właśnie zboża może wahać się od kilkunastu do nawet ponad 30%. Zależy ona od warunków pogodowych i dojrzałości ziarna. Nadmiaru wilgoci trzeba jak najszybciej się pozbyć. Planując długotrwałe magazynowanie masy zbożowej, należy obniżyć jej wilgotność poniżej 14%. Schłodzona jeszcze do temperatury poniżej 10°C może być składowana nawet do 3 lat. W takich warunkach rozmnażanie się i żerowanie szkodników owadzich oraz rozwój pleśni są bardzo ograniczone.
Koszty suszenia zależą od wilgotności ziarna
Suszenie ziarna ma na celu obniżenie wilgotności zbioru do wymaganej wartości. Do jednoetapowego suszenia wykorzystuje się gorące powietrze. Jego temperatura nie powinna jednak przekraczać 80-90ºC, gdyż za gorące powietrze może doprowadzić do uszkodzenia ziarniaków, czyli obniżenia jakości ziarna.
W suszarniach podłogowych ziarno jest równomiernie rozkładane na podłodze, a proces suszenia odbywa się za pomocą ciepłego powietrza. W suszarniach porcjowych, stosowanych do suszenia nasion zbóż, rzepaku, kukurydzy i słonecznika, cały proces odbywa się partiami. Oprócz stacjonarnych wykorzystywane są także rozwiązania mobilne. Do suszenia ziarna w terenie można używać suszarni na przyczepie. Takie rozwiązania praktykują jednak raczej większe gospodarstwa.
Jeśli chodzi o koszty suszenia, stawki są określane na podstawie wilgotności ziarna. Za wysuszenie 1 tony kukurydzy o 1 procent wilgotności należy liczyć się z kosztem kilkudziesięciu złotych. Do tego trzeba dodać koszty transportu oraz przyjęcia i wydania surowca - najczęściej liczone też za każdą tonę. Wynajem mobilnej suszarni na dobę wiąże się z wydatkiem rzędu tysięcy złotych. Musimy też jeszcze pamiętać o koszcie zużytego przez suszarnię prądu, gazu czy oleju opałowego.
Po zbiorze zalecane jest obniżenie temperatury uzyskanej masy ziarna do 16°C w czasie jednego tygodnia. W ziarnie składowanym w magazynie zachodzą procesy fizjologiczne, jak w żywym organizmie - następuje np. dojrzewanie pożniwne. Mogą wówczas wydzielać się ciepło i woda, a to prowadzi do samozagrzania. Aby tego uniknąć, należy stosować przewietrzanie czyli przepuszczać powietrze przez magazyn.
Zboża najwygodniej przechowywać w silosach blaszanych
Zboża najwygodniej jest przechowywać w silosach blaszanych z promieniowym i pionowym przepływem powietrza. Mogą to być także silosy betonowe, czasami są to również magazyny płaskie. Każdy z nich musi być wyposażony w system przewietrzania zapewniający przedmuchiwanie oraz chłodzenie lub podgrzewanie ziarna. Wtłaczane powietrze powinno być suche i chłodne. Wszystkie otwory wentylacyjne i wszelkiego rodzaju kanały w magazynie muszą zostać zabezpieczone przed dostaniem się gryzoni.
Coraz bardziej popularnym rozwiązaniem jest przechowywanie w specjalnych foliowo-hermetycznych rękawach. Jednak takie zboże nie nadaje się na cele konsumpcyjne - jedynie na paszę lub do przemysłu. Ziarno zostaje odcięte od tlenu, zmienia swój smak i zapach. Często rolnicy pakują w rękawy zboże świeżo zebrane z pola, a wówczas nie ma mowy o dojrzewaniu pożniwnym.
CZYTAJ TEŻ: Ile skupy płacą za groch? [LIPIEC 2024]
- Tagi:
- ziarno
- zboże
- przechowywanie
