Czy żona może przepisać gospodarstwo na męża?
Czy osoba, która osiągnęła odpowiedni wiek do przejścia na emeryturę i chciałby to zrobić, może oddać w dzierżawie gospodarstwo małżonkowi?
Czytelnik zwrócił się do nas z problemem: Wspólnie z żoną prowadzimy gospodarstwo rolne, które jest zapisane na nią. Ja jestem ubezpieczony w ZUS, a moja żona od wielu lat opłaca składki w KRUS. Osiągnęła wiek, który uprawnia ją do pobierania emerytury, ale z racji tego, że nie ma komu przekazać gospodarstwa, świadczenia emerytalne są zawieszone. Czy w sytuacji, gdy posiadamy rozdzielność majątkową, żona może zawrzeć ze mną jako jej mężem umowę dzierżawy lub sprzedaży? I czy dzięki temu będzie mogła uzyskiwać emeryturę? Proszę o pomoc.
Porady udziela Adam Minkowski, dyrektor OR KRUS w Poznaniu:
Zagadnienie zawieszania wypłaty emerytury lub renty rolniczej reguluje art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990r. (Dz. U. z 2016r. poz. 277). W Państwa przypadku zawarcie przez żonę z Panem umowy dzierżawy lub sprzedaży gospodarstwa rolnego nie będzie skutkować podjęciem wypłaty pełnej emerytury rolniczej dla małżonki, ponieważ uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego. Fakt, że małżonek posiada na własność lub w jego użytkowaniu jest gospodarstwo rolne powoduje, że w myśl ww. ustawy nie dochodzi do zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej. Posiadanie rozdzielności majątkowej pozostaje tutaj bez znaczenia.
W pytaniu zawarta jest informacja, że podlega Pan ubezpieczeniu w ZUS. Jeżeli chodzi o zasadność zawieszenia części emerytury żony istotne znaczenie ma okoliczność że Pan jako współmałżonek prowadzący wspólnie z żoną emerytką działalność rolniczą jest wyłączony z ubezpieczenia społecznego rolników. Z uwagi na to, że podlega Pan innemu ubezpieczeniu nie pozostaje Pan w ubezpieczeniu społecznym rolników z mocy ustawy, w związku z czym wypłata części emerytury winna pozostać w zawieszeniu. Podjęcie zawieszonej części emerytury jest możliwe w przypadku, gdy emeryt prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu rolników z mocy ustawy.
Podstawa prawna
Art. 28 ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników z dnia 20 grudnia 1990r.
(Dz. U. z 2016r. poz. 277).
1. Wypłata emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia ulega częściowemu zawieszeniu na zasadach określonych w ust. 2-8, jeżeli emeryt lub rencista prowadzi działalność rolniczą.
2. Zawieszenie wypłaty dotyczy:
1) części uzupełniającej emerytury rolniczej lub renty rolniczej z tytułu niezdolności do pracy,
2) emerytury lub renty inwalidzkiej z ubezpieczenia społecznego rolników indywidualnych i członków ich rodzin w części równej 95% emerytury podstawowej
- i obejmuje całość lub określony ułamek tej części świadczenia; ilekroć w ust. 3 i 5-7 jest mowa o zawieszeniu wypłaty w całości, w połowie albo w jednej czwartej - rozumie się odpowiednio zawieszenie wypłaty tej części świadczenia, jej połowy albo jednej czwartej.
3. Wypłata ulega zawieszeniu w całości, jeżeli emeryt lub rencista nie zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, z zastrzeżeniem ust. 5-7 i 9-11.
4. Uznaje się, że emeryt lub rencista zaprzestał prowadzenia działalności rolniczej, jeżeli ani on, ani jego małżonek nie jest właścicielem (współwłaścicielem) lub posiadaczem gospodarstwa rolnego w rozumieniu przepisów o podatku rolnym i nie prowadzi działu specjalnego, nie uwzględniając:
1) gruntów wydzierżawionych, na podstawie umowy pisemnej zawartej co najmniej na 10 lat i zgłoszonej do ewidencji gruntów i budynków, osobie niebędącej:
a) małżonkiem emeryta lub rencisty,
b) jego zstępnym lub pasierbem,
c) osobą pozostającą z emerytem lub rencistą we wspólnym gospodarstwie domowym,
d) małżonkiem osoby, o której mowa w lit. b lub c;
2) gruntów trwale wyłączonych z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów, w tym zalesionych gruntów rolnych;
3) gruntów i działów specjalnych należących do małżonka, z którym emeryt lub rencista zawarł związek małżeński po ustaleniu prawa do emerytury lub renty rolniczej z ubezpieczenia;
4) własności (udziału we współwłasności) nieustalonej odpowiednimi dokumentami urzędowymi, jeżeli grunty będące przedmiotem tej własności (współwłasności) nie znajdują się w posiadaniu rolnika lub jego małżonka.
5. Jeżeli emeryt lub rencista jest długotrwale niezdolny do pracy wskutek wypadku przy pracy rolniczej albo rolniczej choroby zawodowej, wypłata świadczenia przez okres dwóch lat od tego wypadku albo od zachorowania na tę chorobę ulega zawieszeniu tylko w połowie.
6. Wypłata ulega zawieszeniu w połowie, jeżeli:
1) (uchylony)
2) rencista pobiera okresową rentę rolniczą z tytułu niezdolności do pracy, nie dłużej jednak niż przez dwa lata.
7. Wypłata ulega zawieszeniu w jednej czwartej, jeżeli:
1) emeryt lub rencista nie zawarł umowy z następcą stosownie do przepisów rozdziału 7 i nie ma możliwości sprzedaży nieruchomości wchodzących w skład gospodarstwa rolnego co najmniej po cenie odpowiadającej ich oszacowaniu według przepisów o gospodarowaniu nieruchomościami rolnymi Skarbu Państwa albo
2) trwają czynności zmierzające do wywłaszczenia tych nieruchomości, ich wykupu na cel uzasadniający wywłaszczenie albo do trwałego wyłączenia gruntów z produkcji rolniczej na podstawie odrębnych przepisów lub
3) nieruchomości te są położone w strefie ochronnej lub na innym obszarze specjalnym, utworzonym na podstawie odrębnych przepisów w związku z wprowadzeniem ograniczeń w użytkowaniu gruntów rolnych albo w celach ochronnych.
8. Jeżeli wypłata ulega zawieszeniu w myśl ust. 3 lub 5, zawiesza się w całości wypłatę dodatku pielęgnacyjnego, przysługującego z tytułu ukończenia 75 lat.
9. W przypadku podjęcia działalności rolniczej na gruntach:
1) nabytych w drodze dziedziczenia lub
2) uprzednio wydzierżawionych co najmniej na 10 lat, jeżeli dzierżawa ustała wcześniej z przyczyn niezależnych od wydzierżawiającego, lub
3) odzyskanych w wyniku rozwiązania - z przyczyn niezależnych od uprawnionego - umowy, na podstawie której uprzednio zbył on te grunty, albo w wyniku uchylenia lub stwierdzenia nieważności decyzji administracyjnej
- wypłata nie ulega zawieszeniu przez okres jednego roku.
10. W przypadku zaprzestania prowadzenia działalności rolniczej polegającej na przekazaniu gospodarstwa rolnego w formie aktu notarialnego osobie niepełnoletniej wypłata ulega zawieszeniu w całości do czasu osiągnięcia przez tę osobę 18 lat.
11. W przypadku, gdy rencista lub emeryt uprawniony do emerytury z art. 19 ust. 1 prowadzi działalność rolniczą z małżonkiem podlegającym ubezpieczeniu emerytalno-rentowemu z mocy ustawy, wypłata nie ulega zawieszeniu.
