2 tysiące złotych za dzierżawę ziemi
Tyle musi wyłożyć rolnik za hektar, chcąc wydzierżawić grunty z zasobów Agencji Nieruchomości Rolnych.
Cena uzależniona jest od regionu i występującego w nim głodu ziemi. Nowe przepisy mają ułatwić gospodarzom indywidualnym dzierżawę.
Agencja Nieruchomości Rolnych poza sprzedażą ziemi, która w ostatnim czasie została znacznie ograniczona, zajmuje się także dzierżawieniem gruntów. Jednak rolnicy, którzy chcieliby w ten sposób powiększyć swój areał, muszą przystąpić do przetargu i spełniać określone kryteria. Zwłaszcza w przypadku przetargu ograniczonego.
Od czego zależy, jaką formę ma przetarg?
W styczniu tego roku zostały wprowadzone nowe zasady wydzierżawiania gruntów rolnych (określone w zarządzeniu Prezesa ANR nr 2/2016), wskazujące m.in., że podstawowym rodzajem przetargów na dzierżawę jest przetarg ograniczony, w którym mogą uczestniczyć wyłącznie rolnicy indywidualni zamierzający powiększyć lub utworzyć gospodarstwo rodzinne.
- W myśl tego zarządzenia, do przetargów ograniczonych, co do zasady, oddziały powinny przeznaczać nieruchomości rolne o powierzchni przekraczającej 1 ha. Przyjęcie większego limitu do wszystkich przetargów organizowanych na terenie działania oddziału (nie więcej jednak niż 5 ha) jest możliwe, o ile zostanie zaakceptowane przez terenową radę społeczną działającą przy oddziale.
Nieruchomości mniejsze obszarowo (o powierzchni 1 ha i mniejsze) oddziały wydzierżawiają w drodze przetargów nieograniczonych, chyba że z wnioskiem o przeprowadzenie przetargu ograniczonego wystąpią rolnicy lub organizacje społecznozawodowe rolników - tłumaczy Wojciech Adamczyk z biura prasowego Agencji Nieruchomości Rolnych w Warszawie.
Dodaje, że dzierżawcą zostaje osoba fizyczna bądź osoba prawna, która w postępowaniu przetargowym zaoferuje najwyższy, wyższy od wywoławczego czynsz dzierżawny albo w ofercie przetargowej zaproponuje najkorzystniejsze warunki dzierżawienia nieruchomości. Zgodnie z przepisami osoba, która przystępuje do przetargu ograniczonego na dzierżawę gruntów, otrzymuje punkty za spełnienie określonych kryteriów. Pod koniec sierpnia 2015 roku prezes ANR, dyrektorzy oddziałów terenowych ANR oraz prezesi wojewódzkich izb rolniczych ustalili nowe zasady przeprowadzania przetargów ofert pisemnych na sprzedaż i dzierżawę nieruchomości rolnych, jeżeli okres trwania dzierżawy określono na więcej niż 3 lata.
W myśl zarządzenia 2/2016 przetargi ofertowe są organizowane na wniosek terenowej rady społecznej działającej przy oddziale albo samych rolników lub organizacji społeczno-zawodowej rolników.
Podczas wyłaniania zwycięzcy przetargu branych jest pod uwagę siedem kryteriów (patrz ramka), z których pierwsze cztery muszą być stosowane w każdym województwie. Chodzi o powierzchnię gospodarstwa rodzinnego rolnika, odległość miejsca zamieszkania rolnika od wydzierżawianej nieruchomości, powierzchnię gruntów nabytych lub wydzierżawionych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz gruntów, na które oferent jest kandydatem na nabywcę lub dzierżawcę, a także proponowany czynsz za nieruchomość.
- Oddział terenowy, po uzgodnieniu z terenową radą społeczną działającą przy oddziale i akceptacji prezesa ANR, może podjąć decyzję o stosowaniu dodatkowo na terenie danego województwa wszystkich lub wybranych (wybranego) kryteriów spośród kryteriów nr 5-7, mających charakter fakultatywny. Maksymalna suma wszystkich punktów możliwych do uzyskania przez oferenta wynosi 100 - zaznacza Wojciech Adamczyk.
Dodaje, że jeśli oddział nie stosuje wszystkich trzech kryteriów fakultatywnych (wymienionych w pkt 5-7), za kryteria wymienione w pkt 1-3 oferent może uzyskać maksymalnie po 30 pkt, a za proponowaną wysokość czynszu dzierżawnego - maksymalnie 10 pkt. Nad sposobem wyłaniania dzierżawców czuwają rady społeczne, których składy zostały uzgodnione z izbami rolniczymi, a powołane w Agencji Nieruchomości Rolnych jako ciało doradcze i opiniodawcze.
Obecnie w składzie rady przy prezesie jest 10 przedstawicieli (pierwotnie było 8) reprezentujących organizacje społeczno-zawodowe rolników.
Są to:
- Federacja Związków Pracodawców-Dzierżawców i Właścicieli Rolnych,
- Krajowa Rada Izb Rolniczych,
- Krajowy Związek Rolników,
- Kółek i Organizacji Rolniczych,
- Niezależny Samorządowy Związek Zawodowy Rolników Indywidualnych „Solidarność”,
- Stowarzyszenie Dzierżawców i Właścicieli Rolnych RP,
- Związek Zawodowy Rolnictwa „Samoobrona”,
- Związek Zawodowy Centrum Narodowe Młodych Rolników,
- Sekretariat Rolnictwa Komisji Krajowej NSZZ „Solidarność”,
- Związek Zawodowy Rolników „Ojczyzna”
- i Związek Byłych Pracowników Państwowych Gospodarstw Rolnych.
- Na podobnych zasadach działają terenowe rady społeczne powołane przy dyrektorze konkretnego oddziału terenowego (agencja ma 11 oddziałów terenowych). Przedstawicieli do terenowej rady społecznej działającej przy oddziale delegują poszczególne organizacje (posiadające swoje struktury wojewódzkie). Przedstawiciele tych organizacji wchodzący w skład rady mają wpływ m.in. na wskazanie rodzaju przetargu organizowanego przez oddział poprzez wnioskowanie o przeprowadzenie przetargu ofert pisemnych na dzierżawę danej nieruchomości.
Dyrektor oddziału zasięga jej opinii już na etapie przygotowania nieruchomości do rozdysponowania, np. przy określaniu preferowanej powierzchni nieruchomości wydzierżawianej na danym terenie. Wszystko to robione jest w trosce o przejrzystość i zrozumiałość zasad wydzierżawiania dla rolników. Rada może również rekomendować swoich przedstawicieli do udziału w pracach komisji przetargowych jako członka komisji (nie więcej jednak niż 50% składu komisji) - tłumaczy Wojciech Adamczyk.
Ile wynoszą ceny dzierżawy gruntów, jakie uzyskuje ANR w danym województwie?
Niestety, agencja nie podała konkretnych kwot, a tylko średni czynsz w kwintalach pszenicy na hektar.
Z danych Głównego Urzędu Statystycznego wynika, że w pierwszym półroczu 2015 roku za dt pszenicy płacono 68,47 zł.
Najwyższe kwoty dzierżaw za hektar uzyskiwano w województwach:
kujawsko-pomorskim (1.602 zł i 2.034 zł) i w wielkopolskim (1.431 zł i 1.808 zł).
Natomiast najniższy czynsz był w województwie zachodniopomorskim (575 zł i 589 zł).
Z danych ANR wynika też, że ceny w wielu regionach bardzo się wahają. I tak w Podlaskiem w pierwszym kwartale za hektar płacono 1.054 zł, a w III kwartale już tylko 217 zł. W obrocie prywatnym ceny za ziemię w Wielkopolsce wahają się od 1.500 zł do ponad 2.500 zł. Wszystko uzależnione jest od tego, ile w danym regionie jest ziemi przeznaczonej do dzierżawy.
Biorąc pod uwagę drugie półrocze ubiegłego roku, średnia cena za dt pszenicy znacznie spadła i wynosiła 65,99 zł. Ale w kujawsko-pomorskim cena oferowana za dzierżawę nadal utrzymywała się na wysokim poziomie, a w Wielkopolsce w ostatnim kwartale spadła o połowę. Natomiast w drugim półroczu na wysokim poziomie trzymała się wartość ziemi w pomorskim. W trzecim kwartale za ha należało zapłacić już od 1.366 zł do prawie 2.100 zł. Natomiast średnia krajowa cena dzierżawy kształtowała się na poziomie od 308 zł do 1.780 zł.
SIEDEM KRYTERIÓW, KTÓRE BRANE SĄ POD UWAGĘ PODCZAS WYŁANIANIA ZWYCIĘZCY PRZETARGU:
1. Powierzchnia gospodarstwa rodzinnego rolnika.
2. Odległość miejsca zamieszkania rolnika od wydzierżawianej nieruchomości.
3. Powierzchnia gruntów nabytych lub wydzierżawionych z Zasobu Własności Rolnej Skarbu Państwa oraz gruntów, na które oferent jest kandydatem na nabywcę lub dzierżawcę.
4. Proponowany czynsz za nieruchomość.
5. Intensywność produkcji zwierzęcej.
6. Ubezpieczenie w KRUS.
7. Młody rolnik.
