Z jakich programów na inwestycje rolnik będzie mógł korzystać w 2023 r.?

Źródło: Adobe Stock

W 2023 roku rusza nowa Wspólna Polityka Rolna. Program Rozwoju Obszarów Wiejskich, który znaliśmy do tej pory, przejdzie do historii. W ramach II filaru uruchomionych zostanie wiele działań, których do tej pory nie było. Wiele zostanie wycofanych.

- Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa w tym roku rozpoczyna realizację nowej Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027. Polskę, podobnie jak pozostałe kraje Unii Europejskiej, czeka wdrażanie krajowego planu strategicznego, który łączy kluczowe cele nowej WPR z potrzebami i warunkami lokalnymi. M.in. wprowadzony zostanie zupełnie nowy rodzaj płatności bezpośrednich, czyli ekoschematy,  przeznaczony dla rolników, którzy dobrowolnie podejmą działania, mające na celu ochronę środowiska, klimatu i dobrostanu zwierząt - podaje biuro prasowe ARiMR.

PROW 2014 - 2020 wydłużony. Trwa nabór wniosków

PROW 2014 - 2020, co prawda, powinien być już zakończony, ale z uwagi na pandemię, okres jego obowiązywała wydłużono o 2 lata, a na rozliczenie przedsięwzięć realizowanych z tym unijnym dofinansowaniem jest czas do końca 2025 r. I dobrze, bo środków zaplanowanych dla Polski z poprzedniego rozdania unijnego zostało jeszcze sporo.

Jak przekonuje nas ARiMR, pomoc unijna trafia do beneficjentów na bieżąco, a statystyki (zainteresowanie naborami, zawarte z beneficjentami umowy i wydane decyzje) wskazują, że fundusze zostaną spożytkowane.

Czytaj także: Miliardy złotych w ramach PROW nadal nie są wypłacone

- Dla przykładu wykorzystanie limitu dostępnych środków w przypadku „Premii dla młodych rolników” sięga 89 proc., a 93 proc. wynosi dla obszarów A-D w ramach „Modernizacji gospodarstw rolnych” - wyjaśnia ARiMR.

Obecnie trwają nabory z PROW 2014-2020 w ramach realizowanych już wcześniej działań: „Inwestycji w środki zapobiegawcze, których celem jest ograniczenie skutków prawdopodobnych klęsk żywiołowych, niekorzystnych zjawisk klimatycznych i katastrof” i „Inwestycji odtwarzających potencjał produkcji rolnej” i nowych, jak „Pomoc dla rolników szczególnie dotkniętych wpływem rosyjskiej inwazji na Ukrainę”.

Natomiast od 31 stycznia 2023 r. rolnicy, którzy planują w swoich gospodarstwach przedsięwzięcia związane z nawadnianiem lub wykorzystaniem zielonych źródeł energii, będą mogli ubiegać się o wsparcie finansowe w ramach działania „Modernizacja gospodarstw rolnych”.

Programy o środki unijne na inwestycje rolnicze w 2023 r.

A co z założeniami na środki inwestycyjne w nowej perspektywie unijnej na lata 2023 - 2027? O II filarze nie mówi się już jako PROW a raczej II filarze Planu Strategicznego Wspólnej Polityki Rolnej. Jakie interwencje się w nim znalazły?

- Praktycznie dofinansowań na inwestycje, do których do tej pory byliśmy mocno przyzwyczajeni, teraz nie ma. Będzie naprawdę mało środków na budowę obiektów czy zakup nowych maszyn. I środki trafią do naprawdę wąskiej grupy rolników - zaznacza Wiktor Szmulewicz, prezes Krajowej Rady Izb Rolniczych.

Znanej nam bardzo dobrze i mocno preferowanej przez rolników "Modernizacji gospodarstw rolnych" już nie będzie. Na pewnego rodzaju działania związane z unowocześnianiem gospodarstw będzie można pozyskać środki w ramach interwencji funkcjonującej pod nazwą "Inwestycja w gospodarstwach rolnych zwiekszające konkurencyjność". Będą też środki na OZE, inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu czy zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF.

Spora pula pieniędzy trafić ma także na ONW (płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami).

Poza tym w ramach interwencji, co jest pozytywnie odbierane przez środowisko rolnicze, wsparcie ma być skierowane także na poprawę dobrostanu bydła i świń.

Kontynuowane będą także premie dla młodych rolników, które zostaną zwiększone ze 150 tys. zł do 200 tys. zł. Zwiększona ma zostać także kwota przeznaczona na rozwój małych gospodarstw (dotychczas: restrukturyzacja małych gospodarstw). Dodatkowo w tej interwencji zmienione zostaną warunki ubiegania się o pomoc, co spowoduje, że uprawnionych będzie więcej.

Kontynuowane mają być zobowiązania zalesieniowe oraz rolno – środowiskowo - klimatyczne a także dofinansowania do uprawy zagrożonych rodzimych odmian roślin oraz hodowli ras zachowawczych. Nowością będzie finansowanie przedzięwzięć związanych z systemami rolno – leśnymi oraz tych związanych z rozwojem współpracy w ramach łańcucha wartości (rhd) czy dofinansowanie funduszy wzajemnościowych.

Na inwestycje w ramach II filaru będzie mało pieniędzy. Więcej na ten temat przeczytasz TUTAJ

W II filarze PS WPR 2023-2027 realizowane będą następujące interwencje na rzecz rozwoju obszarów wiejskich tj.:

• · Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków na obszarach Natura 2000;
• · Zobowiązania zalesieniowe z PROW 2004-2006, PROW 2007-2013, PROW 2014-2020;
• · Rolnictwo ekologiczne;
• · Ochrona cennych siedlisk i zagrożonych gatunków poza obszarami Natura 2000;
• · Ekstensywne użytkowanie łąk i pastwisk na obszarach Natura 2000;
• · Zachowanie sadów tradycyjnych odmian drzew owocowych;
• · Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych roślin w rolnictwie;
• · Zachowanie zagrożonych zasobów genetycznych zwierząt w rolnictwie;
• · Bioróżnorodność na gruntach ornych;
• · Premie z tytułu zalesień i zadrzewień oraz systemów rolno-leśnych;
• · Zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne wdrażane w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego PROW 2014-2020. Pakiet 4.Cenne siedliska i zagrożone gatunki ptaków na obszarach Natura 2000;
• · Zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne wdrażane w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (PROW 2014-2020). Pakiet 5. Cenne siedliska poza obszarami Natura 2000;
• · Zobowiązania rolno-środowiskowo-klimatyczne wdrażane w ramach Działania rolno-środowiskowo-klimatycznego Programu Rozwoju Obszarów Wiejskich na lata 2014 – 2020 (PROW 2014-2020). Pakiet 1. Rolnictwo zrównoważone;
• · Płatności dla obszarów z ograniczeniami naturalnymi lub innymi szczególnymi ograniczeniami (ONW);
• · Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (dotacje);
• · Inwestycje w gospodarstwach rolnych zwiększające konkurencyjność (Instrumenty finansowe);
• · Infrastruktura na obszarach wiejskich oraz wdrożenie koncepcji inteligentnych wsi;
• · Zalesianie gruntów rolnych;
• · Tworzenie zadrzewień śródpolnych;
• · Zakładanie systemów rolno-leśnych;
• · Zwiększanie bioróżnorodności lasów prywatnych;
• · Inwestycje poprawiające dobrostan bydła i świń;
• · Inwestycje w gospodarstwach rolnych w zakresie OZE i poprawy efektywności energetycznej;
• · Inwestycje zapobiegające rozprzestrzenianiu się ASF;
• · Inwestycje przyczyniające się do ochrony środowiska i klimatu;
• · Rozwój małych gospodarstw;
• · Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (dotacja) - w gospodarstwie;
• · Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (Instrumenty finansowe) – w gospodarstwie;
• · Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (dotacja) - poza gospodarstwem;
• · Rozwój współpracy w ramach łańcucha wartości (Instrumenty finansowe) - poza gospodarstwem;
• · Scalanie gruntów wraz z zagospodarowaniem poscaleniowym;
• · Rozwój usług na rzecz rolnictwa i leśnictwa (Instrumenty finansowe);
• · Premie dla młodych rolników;
• · Dopłaty do składek ubezpieczenia zwierząt gospodarskich;
• · Dofinansowanie Funduszy Wzajemnościowych;
• · LEADER/Rozwój Lokalny Kierowany przez Społeczność (RLKS);
• · Tworzenie i rozwój organizacji producentów i grup producentów rolnych;
• · Promowanie, informowanie i marketing dotyczący żywności wytwarzanej w ramach systemów jakości żywności;
• · Rozwój współpracy producentów w ramach systemów jakości żywności;
• · Współpraca Grup Operacyjnych EPI;
• · Doskonalenie zawodowe rolników;
• · Kompleksowe doradztwo rolnicze;
• · Doskonalenie zawodowe kadr doradczych;
• · Wsparcie gospodarstw demonstracyjnych.

PS WPR 2023-2027 uwzględnia również finansowanie zobowiązań podjętych w poprzedniej perspektywie finansowej (dla Tworzenia grup producentów i organizacji producentów PROW 2014–2020 oraz dla Wsparcie na przystępowanie do systemów jakości PROW 2014–2020).

Dotychczasowych mechanizmów wsparcia, np. „Premii dla młodego rolnika” i „Restrukturyzacji małych gospodarstw”, dotyczy natomiast zmiana warunków przyznawania dofinansowania i zwiększenie kwot wsparcia.