Od stycznia 2025 roku nowe obostrzenia dla rolników. Dotyczą tysięcy hektarów

Źródło: fotolia.com

Normy GAEC rolnicy muszą spełniać od 2023 roku, a więc od momentu wejścia w życie nowego wieloletniego planu unijnego.

Zasady Dobrej Kultury Rolnej - GAEC

Zasady wzmocnionej warunkowości zastąpiły wówczas wymogi związane z zazielenianiem i zgodności (cross compliance). Składają się na nie dwie grupy norm: Dobrej Kultury Rolnej (DKR) określane także, jako GAEC oraz te związane z zarządzaniem (SMR).

„Reforma Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 zakłada wprowadzenie uzależnienia otrzymywania płatności bezpośrednich oraz płatności obszarowych w ramach II filaru WPR w pełnej wysokości od spełnienia przez beneficjentów szeregu podstawowych norm i wymogów związanych m.in. z ochroną środowiska i klimatu, które tworzą podstawowy poziom tzw. zielonej architektury WPR zwany warunkowością” – podaje resort rolnictwa.

W Krajowym Planie Strategicznym na lata 2023 – 2027 znalazło się początkowo dziewięć norm GAEC. Później liczbę tę zmodyfikowano. Dodatkowo nie wszystkie zaczęły obwiązywać od razu. W 2025 roku weszła w życie norma GAEC 2 (Ochrona terenów podmokłych i torfowisk). Norma ta dotyczy zakazu przekształcania i zaorywania wyznaczonych obszarów podmokłych i torfowisk. Wprowadzenie normy GAEC 2 ma na celu ochronę gleb bogatych w węgiel oraz terenów podmokłych.

W Polsce normą będą objęte obszary, na których znajdują się na terenach podmokłych i glebach organicznych o zawartości materii organicznej co najmniej 60 proc. suchej masy gleby w warstwie o miąższości co najmniej 40 cm.

Norma GAEC 2, według szacunków, może objąć 146 tys. hektarów.

Normy szacunkowe w działach specjalnych produkcji rolnej w 2025 r.

Norma GAEC 2 - zakazy dla rolników

W ramach Normy GAEC 2 Ochrona terenów podmokłych i torfowisk, jak podaje Świętokrzyski Ośrodek Doradztwa Rolniczego, rolnikom zakazuje się:

• przekształcania lub zaorywania trwałych użytków zielonych (TUZ) — dopuszcza się jedynie wykonanie zabiegu renowacji z zastosowaniem płytkiej uprawy gleby i podsiewu nie częściej niż raz na 4 lata;
• wydobywania torfu;
• budowy nowych rowów i instalacji drenujących do odwadniania lub odprowadzania wody z terenu;
• orania gruntów.

Jakie normy GAEC (wzmocniona warunkowość) w 2025 roku?

Poza tą normą – obowiązują kolejne normy GAEC:

GAEC 1. Utrzymywanie trwałych użytków zielonych w oparciu o stosunek powierzchni TUZ do powierzchni UR na poziomie krajowym.

GAEC 3 - Zakaz wypalania gruntów rolnych

GAEC 4 - Ustanowienie stref buforowych wzdłuż cieków wodnych

GAEC 5 - Zarządzanie orką, przyczyniające się do zmniejszenia ryzyka degradacji i erozji gleby, w tym uwzględnianie nachylenia terenu.

GAEC 6 – Minimalna pokrywa glebowa w najbardziej newralgicznych okresach.

GAEC 7 - Zmianowanie i dywersyfikacja upraw na gruntach ornych.

Więcej czasu na realizację i rozliczenie inwestycji z programu Modernizacja gospodarstw rolnych