Zmiany w systemie dopłat bezpośrednich. Nowe stawki od 15 marca?

Źródło: Adobe Stock

W ramach ekoschematu Integrowana Produkcja Roślin można otrzymać dopłaty do powierzchni upraw, które prowadzone są zgodnie z metodykami integrowanej produkcji roślin (IP) oraz pod nadzorem podmiotu certyfikującego. W tym ekoschemacie dopłaty otrzymuje się także do powierzchni trwałych użytków zielonych, które odpowiadają powierzchni upraw prowadzonych w systemie IP.

Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

Głównym celem ekoschematu IPR jest zachęcenie rolników do prowadzenia produkcji roślinnej w zrównoważony sposób. Ma on za zadanie poprawę jakości plonów przy jednoczesnym zapewnieniu większej ochrony środowiska.

Czytaj też: Nawet 250 tys. zł dla ROD. Działkowcy mogą liczyć na wsparcie

Ekoschemat Integrowana Produkcja Roślin: Nabór wniosków startuje 15 marca

Jak wynika z harmonogramu przedstawionego przez Agencję Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa (ARiMR), naborów wniosków o dopłaty bezpośrednie w obszarze ekoschematów w ramach Planu Strategicznego dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 w 2025 roku planowany jest w terminie od 15 marca do 15 maja. Termin ten dotyczy m.in. ekoschematu Integrowana Produkcja Roślin, w którym w tym roku nastąpić mają znaczące zmiany.

Orientacyjny limit środków publicznych przeznaczonych na ekoschemat IPR w ramach tegorocznego naboru, według informacji przekazanych przez ARiMR, wynosi 35,52 mln zł. Z kolei szczegółowe cele tego ekoschematu to:

• wspieranie zrównoważonego rozwoju zasobów naturalnych (takich jak woda, gleba i powietrze) i wydajnego gospodarowania nimi, w tym poprzez ograniczanie uzależnienia od środków chemicznych;
• przyczynianie się do zatrzymania i odwrócenia procesu utraty różnorodności biologicznej, wzmacnianie usług ekosystemowych oraz ochrona siedlisk i krajobrazów;
• poprawa reagowania unijnego rolnictwa na potrzeby społeczne dotyczące żywności i zdrowia (w tym na wysokiej jakości, bezpiecznej i pożywnej żywności produkowanej w sposób zrównoważony), ograniczenie marnowania żywności, jak również poprawa dobrostanu zwierząt i zwalczanie oporności na środki przeciwdrobnoustrojowe.

Czytaj też:
Racjonalne nawożenie azotem zbóż ozimych wiosną. Co radzą eksperci?

Integrowana Produkcja Roślin: Będą zróżnicowane stawki płatności dla poszczególnych grup upraw?

Do tej pory w ramach ekoschematu IPR obowiązywała jednolita stawka ryczałtowa dopłat bez względu na rodzaj upraw. Dla wszystkich czterech grup upraw (rolnicze, warzywne, jagodowe, sadownicze) wynosiła 292,13 euro za hektar.

W tym roku planowane jest wprowadzenie zróżnicowania stawek w zależności od rodzaju upraw. W efekcie wpłynie to na wysokość dotacji otrzymywanej przez rolników za realizację tego ekoschematu.

Decyzja o zmianie podjęta została na III posiedzeniu Komitetu Monitorującego Plan Strategiczny dla Wspólnej Polityki Rolnej na lata 2023-2027 (KM PS WPR 2023-2027), które odbyło się 30 października 2024 roku. W jego trakcie podjęto wiele uchwał. Jedna z nich (uchwała nr 83) dotyczyła Integrowanej Produkcji Roślin i informowała m.in. o tym, że nowe stawki uwzględniać mają specyfikę prowadzenia różnego rodzaju upraw, a w tym przede wszystkim koszty, wymagany czas pracy oraz niezbędne czynności.

Proponowane są następujące szacunkowe stawki (podstawowe) płatności dla poszczególnych czterech grup upraw:

• uprawy rolnicze – ok. 146,07 euro/ha,
• uprawy warzywne – ok. 309,21 euro/ha,
• uprawy jagodowe – ok. 309,21 euro/ha,
• uprawy sadownicze – ok. 342,70 euro/ha.

Czytaj też: Obowiązek właścicieli budynków. Zapomniałeś? Mandat to 500 zł

Oznacza to, że na najwyższą stawkę liczyć będą mogli sadownicy, a w dalszej kolejności producenci warzyw i owoców jagodowych. Z kolei najniższe dopłaty uzyskać będą mogli producenci roślin rolniczych. Jeśli zainteresowanie ekoschematem będzie duże, wówczas ostateczne stawki mogą ulec zmniejszeniu.

Jak wynika z informacji zawartych we wspomnianej uchwale KM PS WPR 2023-2027, kalkulacja stawek płatności przeprowadzona została przez pracowników Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowy Instytut Badawczy (IERiGZ – PIB).

Dodatkowo, jak można przeczytać w uchwale: „W przypadku upraw sadowniczych, jagodowych oraz warzyw, przyjęta została stawka wyliczona przez IERiGŻ-PIB, która stanowi pełną rekompensatę utraconych dochodów i dodatkowych kosztów ponoszonych w związku z realizacją wymogów. Natomiast w przypadku upraw polowych przyjęto częściową rekompensatę utraconych korzyści i dodatkowych kosztów związanych z realizacją wymogów ekoschematu – na poziomie ok. 74,80%”.

Należy jednak podkreślić, że wprowadzenie zróżnicowanych stawek dopłat uzależnione jest od ich akceptacji przez Komisję Europejską.

Czytaj też: Ustawa łańcuchowa wzbudza wiele kontrowersji. Środowiska rolnicze alarmują 

Ekoschemat Integrowana Produkcja Roślin w 2025 roku: Co jeszcze ma się zmienić?

Zróżnicowanie stawek płatności nie jest jedyną planowaną zmianą w ekoschemacie IPR. Druga dotyczyć ma – jak wynika ze wspomnianej już uchwały KM PS WPR 2023-2027 – wprowadzenia łącznego limitu powierzchni na gospodarstwo, do którego przyznawane będą płatności. Wynieść ma on, tak samo jak w przypadku innych ekoschematów obszarowych, 300 ha i stanowić sumę wszystkich realizowanych ekoschematów obszarowych, praktyk lub wariantów. Limit ten nie będzie dotyczył jedynie ekoschematu Retencjonowanie wody na trwałych użytkach zielonych.

Ekoschemat IPR: Wprowadzone zostaną nowe gatunki roślin?

W związku z dużym zainteresowanie rolników prowadzeniem upraw w systemie IPR, Państwowa Inspekcja Ochrony Roślin i Nasiennictwa (PIORiN) poinformowała, że planowane jest wprowadzenie do ekoschematu nowych gatunków roślin. Jak można przeczytać na stronie internetowej PIORiN: „Aktualnie do wdrożenia procedowane są metodyki IP dla takich upraw jak: bobik, ciecierzyca, groch siewny, groch siewny cukrowy i łuskowy, gorczyca (biała, sarepska i czarna), jagoda kamczacka, kapusta włoska, leszczyna, łubin (wąskolistny, żółty i biały), owies, pszenżyto ozime i jare, pietruszka korzeniowa i naciowa, por oraz soczewica. Zostaną również zaktualizowane metodyki jęczmienia na cele browarnicze oraz papryki”.

Czytaj też: Ceny pelletu rosną. Początek 2025 roku przyniósł podwyżki