Jak uprawiać truskawki?
Od 80 do 100 tys. sadzonek potrzeba na założenie hektarowej plantacji truskawek uprawianych na zagonach. Produkcja tych owoców miękkich jest czaso i pracochłonna. W uprawie truskawek należy ograniczać stosowanie herbicydów, bo na rynku jest coraz większe zapotrzebowanie na owoce nieskażone środkami chemicznymi.
Decydując się na uprawę truskawek, musimy odpowiednio przygotować pole. Wybieramy lekkie, przepuszczalne i wolne od chwastów trwałych gleby. Przede wszystkim trzeba usunąć perz i ostrożeń polny. Należy unikać sadzenia truskawek po pomidorach, ziemniakach i malinach. Najlepszymi przedplonami są wszystkie rośliny kapustne (w tym rzepak i gorczyca), warzywa korzeniowe, motylkowe oraz zboża. Truskawki dobrze reagują na obornik, który można dać pod przedplon.
O wysokiej wydajności decydują głównie sadzonki. Należy zaopatrywać się w nie w wyspecjalizowanych gospodarstwach szkółkarskich, gdzie sadzonki są kwalifikowane i uzyskują gwarancję czystości odmianowej oraz zdrowotnej. Wyróżniamy trzy rodzaje sadzonek: zielone (kopane z mateczników wiosną lub w drugiej połowie lata i sadzone bezpośrednio na plantacji), frigo (kopane w stanie spoczynku zimowego i przechowywane w chłodni w temperaturze - 2,0°C) i doniczkowane. - Sadzonki zielone używane są do zakładania plantacji wiosną i jesienią. Doniczkowane wysadzamy latem, a sadzonki frigo w dowolnym okresie - mówi Hanna Idzikowska, właścicielka gospodarstwa szkółkarskiego. Frigo uważane są za najbardziej uniwersalny materiał nasadzeniowy, ponieważ możemy je wykorzystać do tzw. uprawy sterowanej. Owoce możemy uzyskać nawet wtedy, kiedy na tradycyjnych plantacjach zakończono już zbiory.
Odmiany truskawek wybieramy w zależności od rynku zbytu. Zakłady przetwórcze poszukują przede wszystkim ciemnych owoców. - Tutaj faworytką jest Senga Sengana. Ważne, aby owoce dobrze się odszypułkowały. Senga Sengana jest niezawodna - mówi Hanna Idzikowska. W przypadku uprawy truskawek deserowych najważniejsze jest, aby były odporne na szarą pleśń. Najpopularniejsze i poszukiwane przez producentów oraz handlowców są odmiany: Honeoye, Marmolada i Elsanta. Ta ostatnia bardzo dobrze znosi transport.
O wysokości plonów decyduje także sposób sadzenia truskawek. Coraz mniej popularna jest tradycyjna (rzędowa) metoda. Rośliny sadzi się wtedy w rzędach. Odległość między rzędami wynosi od 80 do 100 cm, a między roślinami od 20 do 30 cm. Zaletą tego systemu jest łatwe sadzenie, pielęgnacja oraz zbiór owoców.
Większe plony dają uprawy na wałach tzw. zagonowe. Najczęściej spotyka się zagony dwurzędowe. Specjalna maszyna usypuje 20 cm wał, na który naciąga folię, w wykonanych w niej otworach ręcznie sadzimy truskawki. Wewnątrz wałów koniecznie trzeba umieścić linie kroplującą. - Wałowy system sadzenia jest dużo droższy, bo założenie hektarowej plantacji kosztuje około 30 - 40 tys. zł., ale uzyskać z niej można w zależności od odmiany około 23 ton truskawek z hektara. Rekord w naszym gospodarstwie wynosi 32 tony - mówi Ryszard Idzikowski, właściciel gospodarstwa szkółkarskiego w Jarocinie. Przy tradycyjnej plantacji plony wynoszą od 4 do 15 ton z hektara. Folia stosowana w metodzie zagonowej przeciwdziała występowaniu chwastów i odparowywaniu wody. Niewielka ilość chwastów ogranicza stosowanie herbicydów, a na rynku jest coraz większe zapotrzebowanie na owoce nieskażone środkami chemicznymi. Każda plantacja powinna być wyściółkowana słomą.
Co jest najważniejsze w produkcji truskawek? - Chociaż w ostatnich dwóch latach było wystarczająco dużo opadów, zakładanie plantacji bez nawadniania jest ryzykowne. Dostęp do wody jest podstawą produkcji truskawek. Od momentu, kiedy rośliny zaczynają kwitnąć, aż do końca owocowania wodę podaje się raz w tygodniu, nawet w okresie występowania niewielkich opadów deszczu - przestrzega Ryszard Idzikowski.
Przełom maja i czerwca to standartowy termin owocowania truskawek. Najwcześniejszą odmianą jest Honeoye. Dzięki przykrywaniu roślin włókniną możemy przyspieszyć dojrzewanie owoców od 7 do 14 dni. Większość plantatorów stara się przyspieszyć owocowanie, aby ominąć okres wysokich temperatur. Dla truskawek optymalna temperatura to 20 - 23 stopni, a w ostatnich latach pod koniec maja i w czerwcu słupki wskazywały ponad 30 stopni.
