To kluczowa sprawa podczas żniw. O tym nie powinien zapominać każdy rolnik
O tym, że dla rolników najbardziej niebezpiecznym jest okres letni - przekonał się w ubiegłym roku dobitnie jeden z bohaterów naszych filmów, które regularnie publikujemy na naszym kanale na You Tube.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Pan Przemysław, który prowadzi gospodarstwo w województwie mazowieckim, już pierwszego dnia ubiegłorocznych żniw zmierzył się z bardzo trudnym doświadczeniem.
Podczas prac na polu doszło do samozapłonu, w wyniku którego spłonęła doszczętnie jego prasa. Jak opowiadał nam wówczas rolnik, wszystko wydarzyło się nagle, a cała sytuacja związana z pożarem była bardzo dynamiczna.
- W pewnym momencie zauważyliśmy dym, który wydobywał się już z prasy. Próbowaliśmy ugasić to gaśnicami, ale wskutek wysokich temperatur nie dało się już nic zrobić – opowiadał nam pan Przemysław.
Straty okazały się niestety całkowite – ogień był ogromny, prasa spłonęła doszczętnie. Dzięki zimnej krwi rolnika, osób znajdujących się na polu oraz reakcji straży pożarnej, udało się uniknąć jeszcze większych strat.
- Udało się odpiąć ciągnik, przyjechała straż pożarna. Spłonęło jednak pobliskie pole – wspominał w rozmowie z nami mężczyzna. Szczęściem w nieszczęściu – rolnik z woj. mazowieckiego był ubezpieczony.
Dzięki temu – mógł szybko wrócić do prac na polu – już z nową maszyną.
Pożary podczas żniw
Statystyki są jednak nieubłagane – pożary podczas żniw to jedno z największych niebezpieczeństw, jakie czyhają na rolników.
W miesiącach letnich strażacy w całej w Polsce wyjeżdżają nawet do kilkuset pożarów: pól, czy właśnie maszyn rolniczych.
Dość spojrzeć na liczby: tylko w lipcu minionego roku strażacy odnotowali ok. 700 takich akcji (w całym 2024 roku odnotowano z kolei niemal aż 16,4 tys. pożarów samych upraw). Najczęściej przyczyną jest przegrzanie elementów maszyn, niedopałek papierosa, czy nawet iskra, jaka powstaje w wyniku kontaktu metalu z kamieniem.
Czy można tego uniknąć? Trudno zabezpieczyć się w 100 proc., jednak – jak zaznaczają eksperci - kluczowa jest świadomość oraz wiedza. Bo dzięki naszej odpowiedniej reakcji – możemy zminimalizować skutki takiego nieszczęścia.
Bezpieczene żniwa. Akcje prewencyjne
Akcje prewencyjne promują co roku same służby ratownicze. Ale nie tylko. Uniwersytet Przyrodniczy w Lublinie w ramach współpracy z Państwową Strażą Pożarną realizuje już drugi rok projekt odnośnie bezpiecznego postępowania na wypadek pożaru w gospodarstwach.
- Opracowaliśmy autorską ankietę, która była prowadzona wśród rolników, hodowców w całej Polsce. Okazało się, że u prawie 20% ankietowanych wystąpił pożar - opowiada „Wieściom Rolniczym” prof. dr hab. Bożena Nowakowicz-Dębek ze wspomnianej uczelni.
Co jednak gorsze - okazało się, że 80 proc. ankietowanych nigdy nie było na odpowiednim szkoleniu przeciwpożarowym, nie wie, jak sobie radzić w takiej sytuacji, jak w ogóle udzielić pomocy ludziom, swoim zwierzętom – czy nawet jak „obsługiwać” gaśnicę.
- Dlatego opracowaliśmy cztery broszury autorskie: ochrona ppoż, pierwsza pomoc, czyli jak uratować życie ludziom, ewakuacja ludzi oraz zwierząt i pierwsza pomoc przedweterynaryjna. I oczywiście przez cały czas promujemy te działania. W tym roku chcemy przeszkolić co najmniej 100 hodowców – rolników – zapowiada prof. dr hab. Bożena Nowakowicz.
Jak dodaje, w ramach akcji prewencyjnej planowane są m.in. szkolenia poprzez wirtualną rzeczywistość – w specjalnych okularach 3D rolnicy będą mogli w bezpiecznych warunkach przećwiczyć to, jak powinno się zachowywać właśnie podczas pożaru.
Bezpieczne żniwa. Są systemy przeciwpożarowe w maszynach
Mówiąc o pożarach maszyn rolniczych warto wspomnieć też o specjalnych systemach, które mogą uchronić nasze kombajny czy ciągniki. Na polskim rynku jedno z takich rozwiązań oferuje firma Voith, która jest przedstawicielem szwedzkiej firmy Fogmaker International.
- Systemy gaszenia dotyczą przede wszystkim komór silnika spalinowego. Jesteśmy w stanie chronić taki obszar poprzez montaż specjalistycznej instalacji tłumienia ognia – opowiadał nam, podczas ostatnich targów Agrotech w Kielcach Antoni Łuczyński z Voith.
Według zapowiedzi producenta, wspomniany system pozwala redukować temperaturę z 870 st. C do 136 st. C w zaledwie 10 sekund.
– Wcześniej systemy stosowane były do tej pory głównie w branży maszyn przemysłowych, budowlanych, jednak coraz bardziej wchodzą na rynek rolniczy. System chroni całą maszynę, która jest warta często np. milion złotych. Przede wszystkim jednak chronimy życie ludzkie – zaznacza ekspert z fimy Voith.
KRUS przestrzega - pamiętajmy o bezpieczeństwie podczas żniw
Warto jednak zaznaczyć, że pożary – to zaledwie jedno z wielu zagrożeń, jakie czyhają na rolników podczas żniw. W okresie letnim niestety wzrasta bowiem drastycznie ilość wypadków w gospodarstwach. Wprost mówią o tym statystyki KRUS.
Przypomnijmy: Kasa co roku organizuje specjalną akcję pt. „Bezpiecznie żniwa” – skupiając się na prewencji.
A jak zaznaczają nam dziś przedstawicie tej instytucji – żniwa – i generalnie okres letni - są rzeczywiście najbardziej niebezpieczny okres w ciągu roku.
- W okresie letnim, kiedy prace polowe osiągają największe natężenie, ryzyko wypadków w gospodarstwach rolnych znacząco wzrasta. Wynika to przede wszystkim z konieczności wykonania wielu zadań w krótkim okresie czasu, zmian pogody a także pracy pod presją, które powodują spiętrzenie obowiązków i wymuszają szybkie tempo działań oraz zmianę planów – opisuje „Wieściom Rolniczym” Elżbieta Oppenauer, wicedyrektor Biura Komunikacji i rzecznik prasowy KRUS.
W takich warunkach niestety bardzo łatwo o popełnienie błędów, zwłaszcza gdy zaniedbywane są podstawowe zasady ochrony zdrowia i życia.
Tymczasem trzeba pamiętać, że nawet najbardziej nowoczesny sprzęt rolniczy (wyposażony w osłony, zabezpieczenia, blokady, automatyczne wyłączniki) nie zabezpiecza przed wypadkami - jeśli nieprawidłowo z niego korzystamy.
- Najbardziej tragiczne w skutkach są zdarzenia z udziałem maszyn rolniczych (np. upadki z ładunków objętościowych, błotników i zaczepów, wciągnięcia przez prasę belującą, przygniecenia przez ciągnik lub zaczep, wciągnięcia przez nieosłonięty WOM). Często kończą się rozległymi urazami lub kalectwem, a czasem nawet śmiercią – przestrzega wprost rzecznik KRUS.
Wypadki podczas żniw
Statystyki są nieubłagane - wypadki w okresie żniw zwykle stanowią około jedną czwartą zdarzeń odnotowywanych w okresie całego roku.
- Najczęściej w tym okresie odnotowywane są zdarzenia z grupy „upadek osób” (stanowi około połowę wypadków), „pochwycenie i uderzenie przez ruchome części maszyn i urządzeń”, „uderzenie, przygniecenie i pogryzienie przez zwierzęta” oraz zdarzenia z grupy „upadek przedmiotów” – wylicza nam Elżbieta Oppenauer.
Stąd coroczny i tradycyjny apel: by w tym najgorętszym dla rolników czasie nie zapominać o najważniejszym – czyli naszym zdrowiu i życiu.
Co zrobić, aby żniwa były bezpieczne? KRUS radzi
Aby żniwa były bezpieczne należy:
- odpowiednio wcześnie zaplanować prace, by eliminować ich spiętrzenie i towarzyszący temu pośpiech;
- zadbać o odpowiednią powierzchnię magazynową na płody rolne oraz z wyprzedzeniem dokonać remontu i konserwacji maszyn i urządzeń rolniczych;
- zadbać o ład i porządek w gospodarstwie;
- zapoznać się z zasadami bezpiecznej pracy określonymi w instrukcji obsługi ciągnika, urządzenia lub narzędzia;
- użytkować sprawne maszyny i urządzenia, wyposażone w osłony i zabezpieczenia ruchomych części, sprawny układ hamulcowy i kierowniczy oraz sygnalizację świetlną;
- zabezpieczać maszyny i urządzenia podczas pracy i postoju;
- wykonywać naprawy, usuwać awarie, zanieczyszczenia i zapchania po wyłączeniu silnika i WOM;
- przebywać w bezpiecznej odległości od pracujących maszyn i urządzeń;
- uwzględniać w czasie dnia pracy przerwy na odpoczynek, regenerację sił i spokojne spożycie posiłków i napojów;
- uzgodnić sposób porozumiewania się podczas wykonywania pracy zespołowej;
- stosować odzież roboczą przylegającą do ciała i obuwie na protektorowanej podeszwie, przylegające do kostki;
- używać maszyn wyposażonych w mocne i dobrze zamontowane drabinki oraz schodki wejściowe do kabin, przyczep i na pomosty;
- przestrzegać zasady prawidłowego wychodzenia z maszyny, tj. twarzą do maszyny, z zachowaniem trzypunktowego podparcia;
- zabezpieczać przewożone ładunki objętościowe przed upadkiem i osunięciem ze środka transportu;
- przewozić ludzi na przyczepach ciągnikowych przystosowanych do tego celu – wyposażonych w stałe siedziska, podwyższone burty oraz drabinkę służącą do wchodzenia i schodzenia;
- przystępować do pracy wypoczętym i zdrowym;
- ograniczać ekspozycję ciała na działanie słońca i wysokich temperatur;
- zapewnić opiekę dzieciom oraz wydzielić im miejsce do zabawy, z dala od miejsca wykonywania pracy w gospodarstwie.
Co zrobić, aby uchronić zboże i sprzęt przed ogniem? Straż pożarna radzi
- Pierwszym kluczowym elementem jest odpowiednie przygotowanie pola przed rozpoczęciem zbiorów. Warto usunąć zalegające na drogach gałęzie i kamienie, które mogłyby utrudnić szybki i sprawny dojazd wozów gaśniczych.
- Podstawową czynnością jest również dokładne sprawdzenie sprzętu przed wyruszeniem w pole. Regularne przeglądy techniczne i konserwacja sprzętu, mogą zapobiec ewentualnym wyciekom paliwa lub iskrzeniom, które mogłyby spowodować pożar.
- Zanim wyjedziemy w pole, warto również sprawdzić prognozę pogody. Pamiętajmy, że wiatr, w szczególności silny, pomaga w rozprzestrzenianiu się pożaru.
- Podstawowym wyposażeniem każdego pojazdu rolniczego powinny być gaśnice. Im więcej ich będziemy mieć, tym większe szanse na szybkie ugaszenie pożaru w zarodku.
- Wielu rolników zabiera również ze sobą na pole pług lub bronę talerzową, którą można wykorzystać, aby oborać palące się miejsce.
- Pomocne okaże się rozpoznanie okolicy, w celu zlokalizowania zbiorników wodnych lub hydrantów. Również praktyczne ćwiczenia ze sprzętem przeciwpożarowym z pewnością zwiększą nasze bezpieczeństwo.
- Tagi:
- bezpieczne żniwa
- żniwa
