Źródło:
M. Kula
Ministerstwo rolnictwa podało dziś wytyczne dotyczące szacowania szkód w gospodarstwach rolnych. Co komisje będą brać pod uwagę? Ile mają czasu na dokonanie lustracji?
Wytyczne dotyczą ogólnych zasad szacowania szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej, w których wystąpiły szkody spowodowane przez: suszę, grad, deszcz nawalny, ujemne skutki przezimowania, przymrozki wiosenne, powódź, huragan, piorun obsunięcie się ziemi lub lawinę.
Czytaj także: Stacje meteo w gospodarstwach do szacowania klęsk KLIK
Ustalenia wysokości szkody dokonuje poprzez lustrację komisja powołana przez wojewodę, właściwego ze względu na miejsce wystąpienia strat. Robi to w ciągu 2 miesięcy od dnia zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia tych szkód, tj.:
a) od wschodów do czasu zbioru plonu głównego danej uprawy albo jej likwidacji, albo
b) nie później niż w terminie do 3 miesięcy od wystąpienia gradu, deszczu nawalnego, huraganu, pioruna, obsunięcia się ziemi lub lawiny – w przypadku szkód w środku trwałym, albo
c) nie później niż w terminie do 12 miesięcy od ustąpienia wody umożliwiającego komisji rozpoczęcie szacowania szkód – w przypadku szacowania szkód w budynkach lub drzewach owocowych spowodowanych przez powódź, albo
d) nie później niż do dnia 31 października danego roku, jeżeli ujemne skutki przezimowania wystąpiły do dnia 30 kwietnia tego roku albo do dnia 31 października roku następującego po roku, w którym w grudniu wystąpiły ujemne skutki przezimowania - w przypadku szacowania szkód w drzewach owocowych spowodowanych przez ujemne skutki przezimowania.
Komisja jest zobowiązana w terminie 30 dni od oszacowania szkód złożyć wojewodzie właściwemu ze względu na miejsce wystąpienia tych szkód stosowny protokół.
Szkody spowodowane niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi
W przypadku szkód w uprawach ozimych spowodowanych przez niekorzystne zjawiska atmosferyczne w terminie do 20 maja wymagających zaorania bądź ponownego obsiewu, poziom szkód w uprawach ustala się uwzględniając szacunki strat określone przez komisję, jednak nie wyżej niż 50% plonu (w tym przypadku do wyliczenia wysokości szkód nie uwzględnia się plonów roślin, które zostały zasiane po zlikwidowanych uprawach ozimych).
Szacowanie strat w łąkach
Szacując straty w łąkach, należy wziąć pod uwagę okres wystąpienia zjawiska, a także ilość pokosów i termin ich przeprowadzenia.
Szacując straty, maksymalny poziom ustala się dla:
łąk dwukośnych:
I pokos na poziomie 60%
II pokos na poziomie 40%
łąk trójkośnych:
I pokos 50%
II pokos 30%
III pokos 20%
Szacując straty w pastwiskach należy wziąć pod uwagę strukturę plonów zielonki pastwiskowej w okresie wegetacji, przyjmując, że:
I rotacja (maj, czerwiec) - 50%
II rotacja (lipiec, sierpień) - 30 %
III rotacja (wrzesień, październik) - 20%
Co w razie kilkukrotnego uszkodzenia tej samej uprawy?
W tego typ przypadkach wysokość każdej następnej szkody ustala się z uwzględnieniem wysokości poprzednio ustalonych szkód w skali całego gospodarstwa rolnego w odniesieniu do średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym bądź dziale specjalnym produkcji rolnej z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo z trzech lat w okresie pięcioletnim, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji. W takim przypadku w kolejnym protokole, jak zaznacza MRiRW, wysokość szkód powinna zostać pomniejszona o szkody wykazane w poprzednich protokołach w odniesieniu do tej samej uprawy rolnej. - Jeżeli w poprzednim protokole oszacowane przez komisje szkody były niższe niż 30%, komisja w kolejnym protokole może podać łączną wartość i poziom szkód w skali gospodarstwa w odniesieniu do wszystkich niekorzystnych zjawisk atmosferycznych – informuje resort rolnictwa. Zaznacza jednocześnie, że w tym przypadku w protokole powinny być także wyodrębnione wartości szkód i ich poziom w skali gospodarstwa z wyodrębnieniem dla każdego niekorzystnego zjawiska. - Niekorzystnym zjawiskiem atmosferycznym musi być dotknięty pewien obszar /najmniej sołectwo/, na którym znajdują się poszkodowane gospodarstwa, w rozmiarach stanowiących zagrożenie dalszego ich funkcjonowania, z wyjątkiem szkód powstałych w wyniku pioruna - podkreśla MRiRW.
Kredyty na wznowienie produkcji
Kredyty na wznowienie produkcji w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produkcji rolnej są udzielane bezpośrednio po wystąpieniu szkód spowodowanych niekorzystnymi zjawiskami atmosferycznymi, czyliw najbliższym cyklu produkcyjnym i nie później niż 12 miesięcy od daty oszacowania szkód przez komisję. - Komisja powinna oszacować wszystkie szkody, które wystąpiły w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej (tj. w uprawach, zwierzętach i w środkach trwałych) – zaznacza MRiRW.
Co jest podstawą do szacowania strat?
Za podstawę określenia zakresu i wysokości szkód w produkcji rolnej przyjmuje się całość produkcji prowadzonej w gospodarstwie rolnym - w zarówno w produkcji roślinnej, jak i zwierzęcej niezależnie od tego czy szkody wystąpiły wyłącznie w uprawach, czy wyłącznie w produkcji zwierzęcej, a w szczególności:
1) W przypadku szacowania szkód w uprawach rolnych:
a) powierzchnię działki, na której uprawy zostały uszkodzone lub zniszczone (minimalna powierzchnia uprawy nie może być mniejsza niż 0,1 ha);
b) rodzaj uprawy w plonie głównym, z uwzględnieniem właściwej fazy rozwoju roślin pozwalającej na oszacowanie szkód,
c) utracone plony z poszczególnych upraw, o których mowa w pkt
b), w roku w którym wystąpiły szkody, wyliczone na podstawie średnich plonów poszczególnych upraw w danym gospodarstwie, a w przypadku braku danych na podstawie danych statystycznych dla danego województw ;
d) określony w procentach poziom szkód w uprawach rolnych, który może być wyliczony na podstawie powierzchni poszczególnych upraw i średnich plonów tych upraw z 3 ostatnich lat lub z 3 lat w okresie 5-letnim poprzedzającym rok wystąpienia szkody, z pominięciem roku o najniższym i najwyższym plonie (dt/1ha) oraz prognozowanych lub uzyskanych plonów w roku, w którym wystąpiły szkody przy czym dopuszcza się wyliczenie szkód w uprawach rolnych w gospodarstwie rolnym również z uwzględnieniem cen. Średnią roczną produkcję rolną z ubiegłych trzech lat lub średnią z trzech lat opartą na okresie pięciu ubiegłych lat, z wyłączeniem wartości najwyższej i najniższej ustala się na podstawie danych rachunkowych lub dokumentów potwierdzających wielkość prowadzonej produkcji rolnej w danym gospodarstwie rolnym, a w przypadku braktakich danych lub dokumentów - na podstawie danych o średniej wielkości produkcji publikowanych przez jednostki doradztwa rolniczego, urzędy statystyczne lub Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej Państwowy Instytut Badawczy.
e) średnie ceny sprzedaży poszczególnych produktów rolnych w danym roku otrzymane przez producenta rolnego1 , a w przypadku braku danych średnie ceny dla województwa
f) wysokość szkód powinna być wykazana według obniżenia dochodu
2) W przypadku szacowania szkód pod kątem ubiegania się o kredyt na odtworzenie środków trwałych przyjmuje się minimalny poziom strat w odniesieniu do pojedynczego środka trwałego w wysokości powyżej 1050 zł oraz wartość kosztów napraw lub różnicy pomiędzy wartością aktywów bezpośrednio przed wystąpieniem niekorzystnego zjawiska atmosferycznego i bezpośrednio po jego wystąpieniu
3) w przypadku szacowania szkód w sadzie, lub innej plantacji roślin wieloletnich, których okres użytkowania jest dłuższy niż 5 lat, z wyłączeniem plantacji truskawek, plantacji choinek oraz roślin na cele energetyczne pod kątem ubiegania się o pomoc na odtworzenie środków trwałych uwzględnia się wartość bieżącą roślin (tj. w zależności od wieku) oraz współczynnik oceny bonitacyjnej wartości bieżącej (bez utraconych korzyści)
Co, jeśli rolnik ma ziemię w kilku gminach?
W przypadku posiadania przez rolnika ziemi w kilku gminach, komisja dokonuje oszacowania szkód w skali całego gospodarstwa rolnego danego rolnika. W przypadku, gdy gospodarstwo rolne położone jest na terenie dwóch lub więcej województw lub dział specjalny produkcji rolnej prowadzony jest na obszarze co najmniej dwóch województw i szkody powstały na terenie więcej niż jednego województwa, protokół jest sporządzony przez komisję powołaną przez wojewodę właściwego ze względu na wystąpienie szkód. - Następnie protokół zbiorczy sporządza komisja powołana przez wojewodę właściwego ze względu na położenie największej części gospodarstwa lub obszaru na którym prowadzony jest dział specjalny produkcji rolnej, na podstawie protokołów przedłożonych przez producenta rolnego w terminie umożliwiającym komisji przekazanie wojewodzie protokołu zbiorczego w terminie 45 dni od oszacowania szkód – informuje MRiRW.
Co powinien zawierać protokół z szacowania szkód?
Protokół powinien zawierać co najmniej:
1) imiona i nazwiska członków komisji;
2) datę oszacowania szkód;
3) imię i nazwisko, adres i miejsce zamieszkania albo nazwę, adres i siedzibę producenta rolnego, albo adres i miejsce położenia gospodarstwa rolnego lub prowadzenia działu specjalnego produkcji rolnej oraz numer identyfikacyjny producenta rolnego nadawany w trybie przepisów o krajowym systemie ewidencji producentów, ewidencji gospodarstw rolnych oraz ewidencji wniosków o przyznanie płatności – jeżeli został nadany;
4) informację o powierzchni gospodarstwa rolnego, w tym powierzchni upraw rolnych w dniu wystąpienia szkód (zgodnie z wnioskiem złożonym do biura powiatowego ARiMR o płatności w ramach wsparcia bezpośredniego);
5) informacje o zakresie i wysokości szkód w uprawach, zwierzętach gospodarskich, rybach lub środkach trwałych;
6) informację o kosztach, które nie zostały poniesione ze względu na wystąpienie szkód;
7) informację o kwotach uzyskanego odszkodowania z tytułu ubezpieczenia upraw rolnych, zwierząt gospodarskich, ryb lub środków trwałych;
8) informację o średniej rocznej produkcji rolnej w gospodarstwie rolnym lub dziale specjalnym produkcji rolnej:
a) z trzech lat poprzedzających rok, w którym wystąpiły szkody, albo
b) z trzech lat w okresie pięcioletnim poprzedzającym rok, w którym wystąpiły szkody, z pominięciem roku o najwyższej i najniższej wielkości produkcji;
9) informację o kwocie obniżenia dochodu, o którym mowa w art. 25 ust. 6 rozporządzenia nr 702/2014;
10) informacje o kosztach poniesionych z tytułu niezebrania plonów w wyniku wystąpienia szkód np. koszty związane z zakupem sadzonek truskawek lub innych roślin o okresie użytkowania 2-5 lat oraz pasz, o ile ten zakup wynika z ujemnego bilansu paszowego w gospodarstwie rolnym spowodowanego szkodami powstałymi w wyniku niekorzystnych zjawisk atmosferycznych, ilość nabytych pasz nie może przekroczyć ilości pasz nie wyprodukowanych w gospodarstwie, w związku z wystąpieniem niekorzystnego zjawiska atmosferycznego;
11) datę wystąpienia szkód; Biuro Prasowe Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Ministerstwo Rolnictwa i Rozwoju Wsi Biuro Prasowe tel. 22 623 22 62, 22 623 18 38
[email protected]12) datę zgłoszenia przez producenta rolnego wystąpienia szkód; 13) czytelne podpisy członków komisji oraz producenta rolnego. Do protokołu może być dołączona dokumentacja fotograficzna szkód potwierdzająca ich zakres.
