Rolnicy stracili wszystkie plony

Źródło: fot. M. Jachimowska

Rolnicy w gminach Brudzew, Przykona i Dobra w powiecie tureckim nie kryją oburzenia wobec zarządców Jeziorska - sztucznego zbiornika wodnego, który w połowie lat 80. powstał w celu regulacji poziomu wód w dolinie Warty.

Jednak od kilku lat dochodzi tam do powodzi, a właściciele gospodarstw przyrzecznych zmagają się z prawdziwą klęską żywiołową, tracąc często wszystkie plony.

Krowy muszą jeść

W gminie Brudzew zalało niemal wszystkie pola znajdujące się wzdłuż rzeki Warty w obrębie wałów przeciwpowodziowych. Pod wodą znalazły się uprawy mieszkańców wsi Kozubów, Dąbrowa, Koźmin, Kwiatków i Janów. Nie lepiej jest w miejscowościach Kolonia Radyczyny i Sarbice w gminie Przykona. Zdaniem rolników głównym sprawcą tej sytuacji jest brak informacji ze strony głównego regulatora poziomu wody, jakim jest zbiornik Jeziorsko. - Nie może dochodzić do tak absurdalnej sytuacji, że nie wiemy w odpowiednim czasie o tym, że będzie zrzucana woda - mówią państwo Pietrzakowie, mieszkańcy Kozubowa. - Żyjemy w XXI wieku, w dobie komórek, komputerów i zaawansowanej technologii, a tak prosta informację otrzymujemy z opóźnieniem, kiedy już nic nie możemy zrobić.

Państwo Krystyna i Ryszard Pietrzakowie gospodarstwo przepisali na syna Piotra, który zajmuje się m.in. hodowlą bydła. Łąki dają pożywienie dla krów, ale są też inne uprawy - kukurydza, żyto, mieszanki - wszystko pod wodą lub częściowo podtopione. W sumie - kilkanaście hektarów. Nie wiadomo, co z tego będzie i kiedy, bo woda wciąż stoi, mimo że zrzut nastąpił dnia 3 czerwca. Takich gospodarzy, którym zalało uprawy w samym Kozubowie jest trzydziestu. W całej gminie 4 razy tyle. Wszyscy bezradnie rozkładają ręce.

- Po powodzi w 2010 r. na sesji rady gminy obecny był kierownik Jeziorska, który obiecał, że informacje o zwiększonych zrzutach będziemy otrzymywać szybciej, abyśmy mogli uprzątnąć pola - wspominają rolnicy i dodają - Problem ten był poruszany na spotkaniach z wojewodą i przedstawicielami RZGW, jak widać ktoś o nas zapomniał. A krowy muszą coś jeść. To jest absurd jeździć po trawę po 30 kilometrów dziennie.

Nikt się nie spodziewał

Feralny zrzut wody ze zbiornika Jeziorsko nastąpił w poniedziałek, 3 czerwca. Jak twierdzą rolnicy - dowiedzieli się o nim zbyt późno, aby móc zareagować - skosić lub zebrać trawę na sianokiszonkę. Nikt chyba nie spodziewał się takiej wysokiej fali i tak dużych szkód. W dniach 1-2 czerwca stan rzeki był bardzo niski.

- Rzeka była tak płytka, że miejscami można było przechodzić nią samodzielnie, nawet po pas wody nie było, prom nie pływał, bo nie miał jak - mówi Bogdan Oblizajek, przewoźnik na promie w Kozubowie - Pracuję tu od 30 lat i takich sytuacji, jakie są od kilku lat, to nie widziałem. Moim zdaniem to jest ewidentny błąd człowieka.

Od 3 czerwca prom w ogóle nie kursuje, bo zalało przystań oraz tereny przyrzeczne do samego wału. Poza wałem powstały przesiąki zalewając pola uprawne. Teraz, aby przeprawić się przez rzekę w Kozubowie, trzeba zadysponować łódkę.

Czy będzie pomoc?

O zrzutach wody z Jeziorska i wynikających z tego tytułu zagrożeniach informacje przekazywane są do urzędów gmin. Regulacji poziomu wody dokonuje Regionalny Zarząd Gospodarki Wodnej w Poznaniu.

- To nie jest błąd człowieka, my pracujemy według ustaleń wodno- prawnych wydanych przez marszałka oraz instrukcji gospodarowania wodą - wyjaśnia pracownica poznańskiego RZGW - Jest jeszcze program Natura 2000, który wymaga utrzymania odpowiedniego poziomu wód. Wszystkie informacje docierają do gmin, a jeśli jest stan zagrożenia, do Centrów Zarządzania Kryzysowego. Rozumiem straty rolników, ale trzeba sobie zdawać sprawę, że wciąż jest pod kontrolą, nie mamy jednak wpływu na stany meteorologiczne, nie wiemy z dużym wyprzedzeniem, czy będą ulewy czy nie. A aura, niestety, nie sprzyja. Była śnieżna zima, potem ciągłe opady.  Gdyby nie Jeziorsko, wszystko byłoby zalane.

Rolnicy liczą straty

Wójt Brudzewa nie zaprzecza, że informacja o zrzucie została przekazana. - Owszem, pismo przeszło do urzędu, ale wtedy było już za późno - mówi Cezary Krasowski, wójt Brudzewa - O tym zrzucie dowiedziałem się, ale  nieoficjalnie, natychmiast poinformowałem wszystkich sołtysów, aby każdy mógł posprzątać pola. Niestety, nie wszyscy zdążyli. Bo czasu było niewiele.

Teraz rolnicy liczą straty. W gminie Przykona powstała komisja do szacowania zakresu i wysokości szkód w gospodarstwach rolnych i działach specjalnych produktów rolnych. - Będziemy oceniać i szacować powstałe szkody, niektórzy stracili większość plonów - wyjaśnia Mirosław Broniszewski, wójt Przykony.

Rolnicy będą mogli zwracać się z wnioskami o umorzenie podatku. Wszystkie poszkodowane przez powódź gminy z terenu powiatu tureckiego wystąpiły z pismem do Wojewody Wielkopolskiego z informacjami o stratach. Czy będzie odzew chociażby w postaci jednorazowego wsparcia finansowego - czas pokaże.