Niemcy vs Polska: gdzie krowy dają więcej mleka?
Najnowsze dane za 2024 rok pokazują, że różnice między wydajnością mleka w Polsce i Niemczech powoli się zacierają, choć struktura gospodarstw mlecznych pozostaje wyraźnie odmienna.
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
W Niemczech średnia roczna produkcja mleka na jedną krowę wyniosła 9445 kilogramów, co przekłada się na około 30 litrów dziennie. To efekt pracy hodowlanej, intensywnego żywienia i nowoczesnego zarządzania stadem. Wysoka wydajność krów to jeden z głównych kierunków w niemieckich gospodarstwach, które są dobrze zorganizowane i w dużej mierze zmechanizowane.
W Polsce wyniki są równie imponujące, w 2024 roku średnia roczna wydajność krów ocenianych przez PFHBiPM (Polska Federacja Hodowców Bydła i Producentów Mleka) wyniosła 9611 kilogramów mleka, czyli ponad 26 litrów dziennie. W województwie śląskim osiągnięto nawet 10 133 kilogramów mleka na krowę. Oznacza to, że najlepiej prowadzone gospodarstwa w Polsce dorównują niemieckim pod względem efektywności produkcji mleka.
Struktura gospodarstw mlecznych w Polsce
Z danych KOWR/GUS (za 2022 r): aż 78 % gospodarstw utrzymuje stadka do 19 krów;
- z czego 35 % (ok. 61 tys.) mają 1–2 krowy;
- kolejne 26 % (3–9 krów);
- około 17 % ma 10–19 krów.
Średnio w gospodarstwach pod oceną PFHBiPM (w 2024 r.): 47 krów na gospodarstwo, a liczba obór pod oceną (16 877) to ok. 40 % wszystkich gospodarstw z bydłem mlecznym. Liczba wszystkich krów mlecznych według GUS (grudzień 2024) to 1 960 278 sztuk.
Struktura wiekowa bydła (grudzień 2024):
- cielęta (< 1 rok): 29,9 %,
- młode bydło (1–2 lata): 26,3 %,
- krowy: 33,9 %,
- inne (2+ lat): 9,9 %.
Struktura gospodarstw mlecznych w Niemczech
W przeciwieństwie do rosnącej produkcji mleka na jedną krowę, w Niemczech liczba gospodarstw mlecznych i samych krów spada. W 2024 roku w tym kraju utrzymywano około 3,6 mln krów mlecznych w 48 649 gospodarstwach. Dla porównania, dziesięć lat wcześniej było to 4,3 mln krów w 76 469 gospodarstwach. Trend ten wynika z postępującej koncentracji i specjalizacji produkcji mleka.
U nas średnie stado jest mniejsze, ale nadrabiamy wydajnością
Widoczne różnice są natomiast w strukturze samej hodowli. W Niemczech utrzymywanych jest około 3,6 miliona krów mlecznych w blisko 49 tysiącach gospodarstw, co oznacza średnio ponad 70 krów na jedno gospodarstwo. W Polsce liczba krów mlecznych wynosi obecnie około 1,96 miliona, jednak struktura produkcji jest bardziej rozdrobniona (dane za 2022 rok). Aż 78 procent gospodarstw posiada mniej niż 20 krów, z czego ponad jedna trzecia utrzymuje jedynie 1–2 sztuki. Średnia wielkość stada w gospodarstwach objętych oceną użytkowości mlecznej wynosi 47 krów, co świadczy o postępującej specjalizacji, ale wciąż mniejszej skali niż w Niemczech.
Polska systematycznie nadrabia zaległości w technologii i zarządzaniu stadem, co w połączeniu z genetyką i poprawą żywienia pozwala na osiąganie bardzo wysokich wyników. Coraz większa liczba gospodarstw inwestuje w nowoczesne rozwiązania, dzięki czemu różnice między Polską a Niemcami w zakresie wydajności mlecznej stają się coraz mniejsze.
