Gminy prowadzą wiosenne kontrole posesji. Można stracić ulgę

Urzędnicy są zobowiązani do prowadzenia kontroli przydomowych kompostowników na postawie ustawy o utrzymaniu czystości i porządku w gminach. Niektóre gminy już rozpoczęły kontrole lub zapowiedziały je od marca.
Czytaj też: Wyższe opłaty za wywóz śmieci od 2025. Miejscami podwyżki są drastyczne
Czym jest kompostownik?
Kompostownik to specjalny pojemnik na odpady biodegradowalne, który pozwala na ich przetworzenie w nawóz. Do kompostowania nadają się odpady organiczne pochodzące z gospodarstw domowych, m. in.:
- odpady kuchenne, takie jak resztki owoców i warzyw, resztki roślinne, skorupki jaj, fusy po herbacie i kawie;
- liście i skoszona trawa;
- gałęzie, ziemia z doniczek, przekwitłe kwiaty, siano
Do kompostownika nie należy wyrzucać:
- odpadów mięsnych i kości, ryb, zepsutej żywności
- gruzu, śmieci z odkurzacza, odchodów zwierzęcych, popiołu z węgla
Zgodnie z rozporządzeniem Ministra Infrastruktury w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie, kompostownik przydomowy powinien spełniać określone wymagania:
- kompostownik o pojemności do 10 m3 - powinien być usytuowany w odległości minimum 5 m od okien i drzwi budynku mieszkalnego i minimum 2 m od granicy działki sąsiedniej, drogi lub chodnika
- kompostownik o pojemności od 10 m3 do 50 m3 - powinien być usytuowany w odległości minimum 30 m od okien i drzwi domu, min. 7,5 m od granicy działki sąsiedniej oraz minimum 10 m od linii rozgraniczającej drogi lub chodnika
Czytaj też: Nawożenie azotem pod koniec lutego. IMGW zaktualizował mapę dopuszczalnych miejsc
Do jakich ulg uprawnia posiadanie kompostownika?
Właściciele domów jednorodzinnych, którzy posiadają przydomowy kompostownik i kompostują w nim bioodpady mogą skorzystać ze zniżki opłat za śmieci. Wysokość przysługującej zniżki ustalają gminy w drodze uchwały. Kwoty ulg różnią się w poszczególnych częściach kraju, wynoszą przeważnie kilka złotych miesięcznie od osoby w gospodarstwie domowym. Niektóre gminy zachęcają również do kompostowania przez dofinansowanie do zakupu przydomowego kompostownika.
Właściciel nieruchomości, który chce skorzystać z ulgi, powinien zadeklarować posiadanie kompostownika w złożonej deklaracji o wysokości opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Zniżka jest proporcjonalna do zmniejszenia kosztów gospodarowania odpadami komunalnymi z gospodarstw domowych. Od właściciela nieruchomości, który korzysta z ulgi nie są odbierane bioodpady.
Gdzie prowadzone są kontrole przydomowych kompostowników?
Gminy zwykle informują o planowanych kontrolach na swoich stronach internetowych. Tak było w przypadku akcji prowadzonej w wielu miejscowościach jesienią. Samorządy zaczęły już także informować o wiosennych kontrolach.
Na przykład w gminie Wiązów na Dolnym Śląsku kontrole kompostowników prowadzone są od lutego 2025 roku. Urzędnicy sprawdzą, czy właściciele nieruchomości faktycznie posiadają kompostowniki i czy bioodpady są w nich składowane. Zgodnie z uchwałą tej gminy właściciele nieruchomości jednorodzinnych, którzy kompostują bioodpady, mogą korzystać ze zwolnienia z opłat za odbiór odpadów w wysokości 7 zł miesięcznie za jednego mieszkańca.
Od marca takie kontrole zapowiedział również urząd miejski w Wodzisławiu Śląskim. Przeprowadzą je pracownicy Urzędu Miasta wraz ze Strażą Miejską. Kontrolerzy będą legitymować się imienną legitymacją ze zdjęciem oraz pisemnym upoważnieniem wydanym przez prezydenta miasta, uprawniającym do weryfikacji zgłoszonego kompostownika. Podczas oględzin wykonywana będzie dokumentacja fotograficzna kompostowników oraz znajdujących się w nich bioodpadów. Urzędnicy przypominają, że kompostowania bioodpadów nie prowadzi się w dołach ani w betonowych zbiornikach ograniczających dostęp powietrza.
Czytaj też: GIS wydał ostrzeżenie dotyczące żywności. Tym razem chodzi o miód
Co grozi za brak zadeklarowanego kompostownika?
Zgodnie z ustawą o utrzymaniu czystości i porządku w gminach urzędnicy są zobowiązani do kontroli przydomowych kompostowników. Mieszkańcy, którzy zadeklarowali posiadanie kompostownika, mają obowiązek umożliwienia urzędnikom jego oględzin.
W sytuacji, gdy właściciel nieruchomości korzystający z ulgi z tytułu kompostowania odpadów nie posiada kompostownika przydomowego lub nie kompostuje w nim bioodpadów stanowiących odpady komunalne albo uniemożliwia upoważnionym osobom dokonanie kontroli, można stracić prawo do zwolnienia z części opłaty za gospodarowanie odpadami komunalnymi. Ponowne skorzystanie z ulgi będzie możliwe nie wcześniej niż po 6 miesiącach.
Przepisy ustawy przewidują również karę grzywny: "Kto wbrew złożonej informacji, o której mowa w art. 6m ust. 1b pkt 7, nie posiada kompostownika przydomowego lub nie kompostuje w nim bioodpadów stanowiących odpady komunalne podlega karze grzywny."