KRUS dla żony i męża: 3 opcje, o których musisz wiedzieć. To klucz do emerytury
Kiedy rolnik może ubezpieczyć w KRUS żonę lub męża?
Dalsza część artykułu pod materiałem wideo
Małżonek rolnika może być ubezpieczony w KRUS w ramach jednego z trzech scenariuszy:
Obowiązkowe ubezpieczenie małżonka rolnika w KRUS
Obowiązkowemu ubezpieczeniu w KRUS podlega małżonek rolnika prowadzącego gospodarstwo rolne o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha przeliczeniowego, w którym prowadzona jest działalność rolnicza lub dział specjalny produkcji rolnej (w tym również w ramach grupy producentów rolnych). Obowiązek zgłoszenia dotyczy małżonka pracującego w gospodarstwie rolnym lub gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem.
Dodatkowe warunki:
- osoba, której dotyczy zgłoszenie, nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub
- nie posiada ustalonego prawa do emerytury lub renty;
- nie ma ustalonego prawa do innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Czytaj też: Prawie 350 zł do emerytury z KRUS. To jeden z mniej znanych dodatków
Dobrowolne ubezpieczenie małżonka rolnika w KRUS
Małżonek rolnika, podobnie jak sam rolnik może zostać ubezpieczony w KRUS w trybie dobrowolnym. Ubezpieczeniem w takim trybie jest objęty od dnia złożenia wniosku, o ile osoba, której dotyczy wniosek:
- nie podlega innemu ubezpieczeniu społecznemu lub
- nie posiada ustalonego prawa do emerytury lub renty,
- nie ma ustalonego prawa do innych świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Małżonek rolnika powinien być osobą pracującą w gospodarstwie rolnika lub w gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem rolnym. Możliwość dobrowolnego ubezpieczenia w KRUS małżonka rolnika dotyczy sytuacji, której rolnik prowadzi działalność rolniczą w gospodarstwie o powierzchni równej 1 ha przeliczeniowemu lub poniżej 1 ha przeliczeniowego. Z dobrowolnego ubezpieczenia w KRUS może również skorzystać rolnik (oraz jego małżonek czy domownik), który przeznaczył grunty prowadzonego przez siebie gospodarstwa do zalesienia na zasadach określonych w odrębnych przepisach.
Małżonek rolnika jako współwłaściciel gospodarstwa – warunki ubezpieczenia w KRUS
Jeśli małżonkowie są współwłaścicielami gospodarstwa rolnego, wówczas oboje mogą być uznani za rolników i oboje objęci obowiązkowym ubezpieczeniem w KRUS pod warunkiem, że:
- prowadzą działalność rolniczą wspólnie (czyli faktycznie pracują w gospodarstwie),
- nie są objęci ubezpieczeniem w ZUS z innego tytułu (np. praca, działalność gospodarcza),
- gospodarstwo ma co najmniej 1 ha przeliczeniowy.
W takiej sytuacji każde z nich jest ubezpieczone oddzielnie jako rolnik, a nie jako „małżonek rolnika” czy „domownik”. Oboje małżonkowie muszą być zgłoszeni do ubezpieczenia w KRUS. Każdy z nich opłaca składkę na ubezpieczenie społeczne (emerytalno-rentowe, wypadkowe, chorobowe i macierzyńskie). W praktyce często składka jest opłacana łącznie, ale KRUS prowadzi osobne konta ubezpieczeniowe dla każdego z małżonków.
Czytaj też: Ostatnie dni na złożenie wniosku. ARiMR podzieli między rolników 120 mln zł
Zgłoszenie lub wniosek o ubezpieczenie w KRUS – jakie dokumenty należy przedstawić?
Zgłoszenie do ubezpieczenia w KRUS dotyczy sytuacji, w której ubezpieczenie jest obowiązkowe. Do KRUS-u przekazuje się wtedy wypełniony druk „Zgłoszenia do ubezpieczenia społecznego rolników KRUS UD-2”. Osoby, które chcą się ubezpieczyć w KRUS dobrowolnie, składają „Wniosek o objęcie ubezpieczeniem społecznym rolników” (druk KRUS-UD-5). W obu przypadkach należy też złożyć dokumenty poświadczające okoliczności wskazane w zgłoszeniu lub wniosku. W zależności od indywidualnej sytuacji może być to:
- zaświadczenie z urzędu gminy określające powierzchnię posiadanych użytków rolnych, wyrażoną zarówno w hektarach fizycznych, jak i hektarach przeliczeniowych ze wskazaniem płatnika podatku rolnego lub nakaz podatku rolnego,
- akt notarialny lub umowa dzierżawy potwierdzająca datę wejścia w posiadanie/dzierżawienie gruntów rolnych (może być odpis potwierdzony za zgodność z oryginałem przez notariusza albo przez pełnomocnika będącego adwokatem strony),
- odpis aktu małżeństwa (w przypadku objęcia ubezpieczeniem małżonka rolnika pracującego w gospodarstwie rolnym lub gospodarstwie domowym bezpośrednio związanym z tym gospodarstwem),
- zaświadczenie od pracodawcy o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu w ZUS/ umowa o pracę/ świadectwo pracy (dotyczy osób podejmujących zatrudnienie w okresie prowadzenia działalności rolniczej),
- zaświadczenie z ZUS o okresach podlegania ubezpieczeniu społecznemu z tytułu prowadzenia pozarolniczej działalności gospodarczej (dotyczy osób prowadzących pozarolniczą działalność gospodarczą),
- zaświadczenie o pobieraniu zasiłku dla bezrobotnych (dotyczy osób pobierających zasiłek dla bezrobotnych).
Konieczne może być również przedstawienie dokumentów, które potwierdzają uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej (w tym m.in. dokument potwierdzający status uchodźcy albo ochronę uzupełniającą, zezwolenia na pobyt, zezwolenie na pracę, np. na podstawie wizy) – jeśli sprawa dotyczy ubezpieczenia cudzoziemca.
Czytaj też: Zapomniane świadczenie z KRUS? Kto faktycznie może dostać dodatkowe pieniądze?
Na oficjalnej stronie internetowej KRUS-u można znaleźć informację, że zgłoszenie do ubezpieczenia/wniosek może być przekazane do KRUS-u osobiście, pocztą lub za pośrednictwem systemu ePUAP. W przypadku zgłoszenia przez ePUAP przesyła się skany dokumentów. KRUS zastrzega jednak, że osoba zgłaszająca może zostać wezwana do okazania oryginałów.
W innym miejscu czytamy, że w oryginale powinny być przedłożone zaświadczenia wydawane na potrzeby KRUS. Natomiast w przypadku pozostałych dokumentów, rolnik może przedłożyć odpis (kopię, kserokopię) okazanego do wglądu oryginału dokumentu, którą upoważniony pracownik Kasy poświadcza za zgodność z oryginałem. Kasa może również sporządzić wypis z oryginału dokumentu, który obejmuje tylko informacje niezbędne Kasie do prowadzenia postępowania w sprawie.
Jak długo trzeba czekać na decyzję KRUS-u?
KRUS wyda decyzję w sprawie podlegania ubezpieczeniu społecznemu rolników po sprawdzeniu, że zostały spełnione wszystkie warunki ustawowe. Czasem istnieje konieczność przeprowadzenia postępowania z udziałem innych instytucji w celu potwierdzenia przedstawionych w zgłoszeniu okoliczności. W takiej sytuacji KRUS ma na wydanie decyzji:
- miesiąc od wszczęcia postępowania,
- dwa miesiące od wszczęcia postępowania, jeśli sprawa jest szczególnie skomplikowana.
