Kiedy KRUS może umorzyć rolnikowi składki lub rozłożyć je na raty? Oto zasady

Źródło: Canva

Opłata składek na ubezpieczenie społeczne - to obowiązek każdego rolnika.

Przypomnijmy: ustawowym terminem uregulowania składek za rolników, małżonków i domowników w przypadku I kwartału 2025 roku jest 31 stycznia 2025 roku, natomiast za pomocników rolnika termin płatności składki upływa z 15. dniem następnego miesiąca. 

Umorzenie składek KRUS. Kiedy można składać wniosek?

Niestety, zdarzają się sytuacje, gdy dany gospodarz znalazł się - z różnych losowych względów - w pewnych przejściowych kłopotach finansowych.

Właśnie dla takich sytuacji KRUS przewidział specjalny tryb, który zakłada możliwość uzyskania pewnych ulg w sprawie należności, lub nawet - w uzasadnionych przypadkach - całkowite umorzenie powstałych długów - z tytułu nieopłacania składek.

Jak wygląda to w praktyce?

Umorzenie? Odroczenie? Raty? Z jakiej pomocy KRUS w sprawie składek można skorzystać?

W przypadku przejściowych trudności płatniczych rolnik (płatnik składek), może skorzystać z następujących form pomocy:

• rozłożenie zadłużenia na raty (minimalna kwota raty wynosi wówczas 150 zł),
• odroczenie terminu spłaty składek bieżących lub rat (maksymalnie na dwa kwartały),
• umorzenie odsetek w części lub całości, 
• umorzenie składek w części lub całości (umorzone składki nie są wliczane do wysokości świadczenia emerytalnego).

Szczegółowy tryb postępowania w sprawie rozpatrywania wniosków rolników zawarty jest w obowiązującym zarządzeniu prezesa KRUS opublikowanym na początku 2024 roku. Jakie zasady tam zapisano?

CZYTAJ TAKŻE: PIT-y od KRUS już w drodze, ale nie każdemu Kasa rozliczyła podatek. Dlaczego?

Co sprawdza KRUS analizując, czy możliwe jest umorzenie składek?

Przede wszystkim trzeba pamiętać, że - w celu potwierdzenia trudnej sytuacji danego płatnika - pracownik KRUS przeprowadza wizytację w jego gospodarstwie rolnym, o której wcześniej poinformuje pismem lub telefonicznie.

Sprawdzając sytuację danego rolnika, który wnioskuje np. o umorzenie składek, KRUS sprawdza przede wszystkim aktualną sytuację. W tym dokumenty dotyczące:

• dochodów w gospodarstwie rolnym i gospodarstwie domowym (np. dochód ze sprzedaży upraw, inwentarza, dochody pozarolnicze, pobierane świadczenia itp.),
• niezbędnych wydatków w gospodarstwie rolnym i gospodarstwie domowym (np. zakup materiału siewnego, paliw, nawozów, środków ochrony roślin, opału, energii elektrycznej, wyżywienia, środków higieny osobistej i leków, koszty związane z nauką dzieci, podatki, inne zobowiązania osoby zainteresowanej itp.);
• dokumenty potwierdzające wystąpienie szczególnych zdarzeń losowych (np. długotrwała choroba, pożar, wypadek, zgon, klęski żywiołowe itp.);
• dane z ewidencji Agencji Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa o przyznanych płatnościach;
• informacje z innych instytucji, które mogłyby wpłynąć na rozstrzygnięcie sprawy (np. korzystaniu z pomocy społecznej, poniesionych stratach w gospodarstwie rolnym, stopniu efektywności egzekucji);

Warto pamiętać, że po wizytacji w gospodarstwie, sporządzany jest stosowny protokół (w niektórych przypadkach wizytacja nie jest obligatoryjna - np. gdy przedstawione dokumenty są wyczerpujące lub istnieje np. inny protokół - choćby z oszacowania strat w przypadku jakiejś klęski żywiołowej itd.).

Po zebraniu materiału dowodowego dokonuje się analizy łącznych dochodów i niezbędnych wydatków osoby zainteresowanej. Każdy przypadek jest oczywiście analizowany indywidualnie.

CZYTAJ TAKŻE: Dokumentacja do emerytury KRUS. Jak udowodnić stare lata składkowe?

Jakie ulgi może przyznać KRUS w związku ze składkami?

Poza umorzeniem - które ma miejsce w wyjątkowych przypadkach - przewidziano także inne formy pomocy dla osób, które są w przejściowej trudnej sytuacji finansowej. Chodzi o:

• odroczenia terminu płatności składek bieżących lub rat;
• rozłożenia spłaty należności z tytułu składek na raty;
• zmiany warunków spłaty należności z tytułu składek w ratach poprzez zmianę wysokości rat, bądź terminów ich zapłaty.

Tu oczywiście również każdy przypadek jest tu analizowany indywidualnie - poprzez analizę udokumentowanych trudności płatniczych, ale także sprawdzenie, czy szerzej rozumiany "interes publiczny Kasy lub NFZ nie stoi temu na przeszkodzie".

Uwaga! Termin odroczenia płatności składek bieżących, rat albo zmiany terminów zapłaty rat nie powinien być dłuższy niż dwa kwartały.

- W przypadku, gdy we wniosku osoba zainteresowana nie określi wysokości raty lub liczby rat, wówczas wysokość minimalnej raty nie powinna być niższa niż kwota 150 zł. Dopuszcza się możliwość ustalenia ostatniej raty w niższej wysokości - czytamy w obowiązującym załączniku do zarządzenia KRUS.

Termin płatności rat wyznacza się co miesiąc. Ponadto trzeba pamiętać, że rozłożenie na raty należności z tytułu składek nie powoduje wstrzymania wysłania wniosku do sądu o dokonanie zabezpieczenia wierzytelności Kasy, poprzez wpis hipoteki przymusowej w księdze wieczystej nieruchomości.

Kolejna rzecz, o której trzeba pamiętać, to fakt, że umorzenie należności z tytułu składek na ubezpieczenie emerytalno-rentowe począwszy za okres od trzeciego kwartału 2004 r. oraz należności z tytułu składek na ubezpieczenie zdrowotne bądź składek bieżących na te ubezpieczenia, udzielane jest z uwzględnieniem przepisów o pomocy publicznej oraz przepisów rozporządzeń Komisji Unii Europejskiej o pomocy de minimis w rolnictwie lub rybołówstwie oraz pomocy publicznej w ramach programów pomocowych.

CZYTAJ TAKŻE: Każdy emeryt KRUS, który ukończył ten wiek, może liczyć na dodatek do emerytury