Czy można być ubezpieczonym w KRUS nie posiadając ziemi? Przepisy mówią jasno

Do ubezpieczenia w KRUS mogą przystąpić nie tylko rolnicy posiadający ziemię. Lista uprawnionych osób jest szersza. Co więcej, nie wystarczy posiadać ziemię, by móc ubezpieczyć się w KRUS. Jakie warunki trzeba spełnić?
Kto może ubezpieczyć się w KRUS?
Część osób podlega obowiązkowemu ubezpieczeniu w KRUS. Są to przede wszystkim rolnicy, którzy posiadają gospodarstwo o powierzchni użytków rolnych powyżej 1 ha i prowadzą w nim działalność rolniczą. Obowiązek ubezpieczenia społecznego rolników związany jest więc nie tylko z posiadaniem gruntu, ale także z prowadzeniem działalności rolniczej.
Oprócz rolników ubezpieczeniu w KRUS podlegają również osoby, które nie muszą spełniać wymogu posiadania ziemi. Należą do nich:
- małżonek rolnika lub domownik - jeśli nie podlegają oni innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie posiadają ustalonego prawa do emerytury lub renty, a także nie mają ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych,
- osoby, które nie są właścicielami ziemi, ale dzierżawią grunty rolne, których powierzchnia przekracza 1 ha,
- osoby, które prowadzą dział specjalny w produkcji rolnej, taki jak uprawa roślin w szklarniach powyżej 100 m2 i tunelach powyżej 200 m2, hodowla drobiu rzeźnego (powyżej 1000 kurcząt) i nieśnego (powyżej 2000 kur), chów świń poza gospodarstwem powyżej 100 szt. czy posiadanie pasiek powyżej 80 rodzin; także w ramach grupy producentów rolnych.
Zgodnie z obowiązującymi przepisami rolnik ma również obowiązek zgłoszenia pomocników, z którymi zawarł umowę o pomocy przy zbiorach do ubezpieczenia wypadkowego, chorobowego i macierzyńskiego oraz ubezpieczenia zdrowotnego w KRUS.
Kto ma prawo ubezpieczyć się w KRUS dobrowolnie?
Poza grupą osób, które podlegają obowiązkowemu ubezpieczeniu w KRUS, są również osoby, które mogą ubezpieczyć się dobrowolnie. Dotyczy to rolników prowadzących działalność w gospodarstwie, którego powierzchnia użytków rolnych nie przekracza 1 ha.
Dobrowolnemu ubezpieczeniu w KRUS podlegają w tym przypadku również małżonek i domownicy rolnika, jeśli nie podlegają innemu ubezpieczeniu społecznemu lub nie posiadają ustalonego prawa do emerytury lub renty i nie mają ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych.
Czytaj też: Nawożenie azotem pod koniec lutego. IMGW zaktualizował mapę dopuszczalnych miejsc
Jakie składki na ubezpieczenie społeczne płacą rolnicy?
Składki na ubezpieczenie społeczne rolników obejmują składkę wypadkową, chorobową i macierzyńską oraz składkę emerytalno-rentową.
W I kwartale 2025 roku wynoszą one:
- składka na ubezpieczenie wypadkowe, chorobowe oraz macierzyńskie za rolnika, małżonka, domownika i pomocnika rolnika - 78 zł miesięcznie
- podstawowa składka na ubezpieczenie emerytalno-rentowe za rolników, małżonków i domowników wynosi 160 zł miesięcznie
- dodatkowa składka miesięczna na ubezpieczenie emerytalno rentowe obejmuje rolników, którzy prowadzą gospodarstwo rolne powyżej 50 hektarów i jest zależna od powierzchni gruntów - wynosi od 192 zł (12 proc. emerytury podstawowej) w przypadku użytków rolnych do 100 ha do 769 zł (48 proc. emerytury podstawowej) w przypadku gospodarstw o obszarze powyżej 300 ha
Czytaj też: Co dalej z importem produktów rolnych z Ukrainy? Bruksela ma problem
Jak zgłosić się do ubezpieczenia w KRUS?
Aby przystąpić do społecznego ubezpieczenia rolników, należy zgłosić się do placówki KRUS lub przesłać do niej dokumenty pocztą. Sprawę można załatwić także drogą elektroniczną przez platformę ePUAP. Druk zgłoszenia KRUS UD-2 znajdziemy na stronie internetowej. W celu zgłoszenia niezbędne będą również:
- dokument tożsamości
- dokumenty, które potwierdzą okoliczności wskazane w zgłoszeniu, np. tytuł własności posiadanego gospodarstwa rolnego, wielkość użytków rolnych w hektarach przeliczeniowych i fizycznych, które wchodzą w skład gospodarstwa rolnego, okresy podlegania innemu ubezpieczeniu społecznemu, posiadanie ustalonego prawa do emerytury lub renty, posiadanie ustalonego prawa do świadczeń z ubezpieczeń społecznych
- dokumenty wskazane w pouczeniu druku zgłoszenia: zgodne oświadczenie rolnika i domownika o wykonywaniu stałej pracy w gospodarstwie rolnym – KRUS UD-24A - w przypadku, gdy zgłoszenie dotyczy domownika; zaświadczenie urzędu skarbowego o rodzaju i rozmiarze prowadzonego działu specjalnego – w przypadku prowadzenia działu specjalnego określonego w załączniku do ustawy o ubezpieczeniu społecznym rolników
- jeśli sprawa dotyczy cudzoziemca - dokumenty, które potwierdzają uprawnienie do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, m.in. dokument potwierdzający status uchodźcy albo ochronę uzupełniającą, zezwolenia na pobyt, zezwolenie na pracę, np. na podstawie wizy
Czytaj też: Podwyżka wielu świadczeń z KRUS od marca. Jakie kwoty dostaną rolnicy?