Kary za obornik i nawozy azotowe mocno w górę. Ile zapłacą rolnicy?
Zmiany zostały ogłoszone w Obwieszczeniu Ministra Infrastruktury z dnia 23 października 2024 r. w sprawie wysokości maksymalnych stawek opłaty za naruszenie „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu”, obowiązującej od dnia 1 stycznia 2025 r.
Nowe maksymalne stawki wchodzące w życie 1 stycznia 2025 r. wynoszą:
- 2936,53 zł za stosowanie nawozów niezgodnie z „Programem działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” lub z planem nawożenia azotem (wzrost z kwoty 2636,02 zł obowiązującej w 2024 r.);
- 4404,80 zł za przechowywanie nawozów naturalnych niezgodnie z przepisami „Programu” (wzrost z 3954,04 zł);
- 734,13 zł za prowadzenie dokumentacji realizacji „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” niezgodnie z przepisami lub za brak takiej dokumentacji (wzrost z 659 zł);
- 734,13 zł za brak planu nawożenia azotem (wzrost z 659 zł).
Każdą z wymienionych kar może na rolnika nałożyć Inspekcja Ochrony Środowiska.
Wprowadzenie opłat, podobnie jak wprowadzenie obowiązującego od sierpnia 2023 r. „Programu działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” wynika z przepisów ustawy Prawo wodne. Zgodnie z art. 109 ust. 11 ustawy Prawo wodne stawki opłat podlegają każdego roku kalendarzowego zmianie w stopniu odpowiadającym średniorocznemu wskaźnikowi cen towarów i usług konsumpcyjnych ogółem za rok poprzedni (tzn. są uzależnione od poziomu inflacji). Im wyższa inflacja, tym większe podwyżki maksymalnych kwot.
Czytaj również: Dopłaty do wymiany pieca. "Czyste Powietrze" zawieszone, ale są inne programy
Kiedy można stosować nawozy azotowe oraz nawozy naturalne płynne i stałe?
„Program działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” określa m.in. terminy, w których dopuszczalne jest stosowanie nawozów. W zależności od:
- rodzaju nawozu (podział na nawozy azotowe mineralne i nawozy naturalne płynne oraz nawozy naturalne stałe),
- rodzaju uprawy (grunty orne, uprawy trwałe, uprawy wieloletnie, trwałe użytki zielone),
- lokalizacji (rozróżnienia dotyczą gruntów ornych, wykaz gmin jest załącznikiem do „Programu”)
Najwcześniejszym terminem, w którym można rozpocząć nawożenie, jest 1 marca. Ostatni dopuszczalny termin to 30 listopada (dotyczy upraw trwałych, zielonych, trwałych użytków zielonych). Dla gruntów ornych ustalono trzy daty: 15 października, 20 października, 25 października. W programie opisane są także sytuacje, w których możliwe jest wcześniejsze lub późniejsze stosowanie nawozów.
Czytaj także: Obowiązek właścicieli budynków: Jak często trzeba wykonać przegląd kominiarski?
Warunki przechowywania nawozów naturalnych
Jeśli chodzi o nawozy naturalne, głównym celem wymagań zawartych w „Programie działań mających na celu zmniejszenie zanieczyszczenia wód azotanami pochodzącymi ze źródeł rolniczych oraz zapobieganie dalszemu zanieczyszczeniu” jest przechowywanie ich tak, by zapobiec przedostawaniu się odcieków do wód i gruntu. W programie czytamy m.in.:
- „W przypadku utrzymywania zwierząt gospodarskich na głębokiej ściółce obornik może być przechowywany w budynku inwentarskim o nieprzepuszczalnym podłożu”.
- „Pojemność zbiorników na nawozy naturalne płynne powinna umożliwiać ich przechowanie przez okres minimum 6 miesięcy.”
- „Powierzchnia miejsc do przechowywania nawozów naturalnych stałych powinna umożliwiać ich przechowanie przez okres minimum 5 miesięcy".
- „Możliwe jest czasowe, jednak nie dłużej niż przez okres 6 miesięcy od dnia utworzenia każdej z pryzm, przechowywanie obornika bezpośrednio na gruntach rolnych (…).”
