Rolnik z Wielkopolski buraka ćwikłowego sieje w poplonie
Wartość odżywcza buraczków
Burak ćwikłowy ma dużą wartość odżywczą i smakową. Zawiera sporo cennych witamin i minerałów.
Prowadzone badania naukowe potwierdzają zdrowotne korzyści dla organizmu. Częste spożywanie buraków przeciwdziała między innymi miażdżycy, obniża poziom cholesterolu, wpływa na podwyższenie odporności immunologicznej organizmu. Ponadto wykazuje działanie antystresowe oraz spowalnia procesy starzenia komórek.
Produkcja buraka ćwikłowego u Bartosza Szczepańskiego
Producentem buraków ćwikłowych jest Bartosz Szczepański, który wspólnie z rodzicami Elżbietą i Remigiuszem prowadzi rodzinne gospodarstwo w miejscowości Popówek w gminie Gołuchów w powiecie pleszewskim.
- Na powierzchni około 70 ha gruntów własnych i dzierżawionych uprawiamy ziemniaki i warzywa korzeniowe. Sadzimy ziemniaki wczesne i późne. Uprawiamy marchew i pietruszkę, a w poplonie siejemy buraki ćwikłowe. W naszym gospodarstwie warzywo to uprawiamy od wielu, wielu lat. W tym sezonie pod buraki ćwikłowe przeznaczyliśmy powierzchnię 7 ha. Wysialiśmy je na początku lipca po zebranych ziemniakach wczesnych. Nasiona buraków powinny być wysiewane w spulchnioną glebę o strukturze gruzełkowatej, która sprzyja szybkiemu kiełkowaniu nasion. Norma wysiewu uzależniona jest od przeznaczenia plonu korzeni. U nas wysialiśmy 450 tys. nasion/ha – informuje producent.
Zasadniczo przyjmuje się, że dla buraków przeznaczonych do przetwórstwa zaleca się wysiewać około 400 tys. nasion/ha a w przypadku świeżego rynku gęstość siewu wynosi od 600 do 800 tys. nasion/ha.
Najbardziej pożądane są buraki o kalibrażu 6-9 cm. Nasiona niezależnie od przeznaczenia powinny odznaczać się wysoką zdolnością wschodów w celu otrzymania optymalnej obsady roślin w polu. Należy zaznaczyć, że kształtne korzenie i dobra jakość plonu nie zależy wyłącznie od odmiany rośliny, ale również od przygotowania warunków do jej wzrostu.
Burak ćwikłowy. Wymagania glebowe
Burak ćwikłowy nie ma zasadniczo dużych wymagań, jeśli chodzi o rodzaj gleb. Preferuje gleby piaszczysto-gliniaste, bogate w próchnicę i zasobne w wapń. Najlepsze są gleby o pH w granicach 6,0 – 7,5 Zbyt niskie pH gleby może być przyczyną słabych wschodów i zamierania siewek.
Producent podkreśla - burak ćwikłowy wysiany po ziemniakach miał dobre stanowisko.
- Została wykonana tylko lekka uprawa, a sama gleba była wilgotna i dobrze spulchniona. Wykonaliśmy orkę i wałowanie. W związku z tym, że gleby mamy słabsze, to siew buraków wykonujemy zawsze w delikatną gruzełkę. Zastosowany w tym sezonie płytki siew bardzo pomógł roślinom, ponieważ opady deszczu, które nastąpiły po zasiewach, trochę nam zasklepiły ziemię. Mieliśmy obawy, jak będą wyglądały wschody, ale właśnie ten płytki siew pozwolił nasionom szybko skiełkować i wschody były bardzo dobre – podkreśla Bartosz.
Burak ma wysokie wymagania wodne. Wilgotność gleby powinna być utrzymywana na poziomie 60–70% pełnej pojemności wodnej. Największa ilość wody potrzebna jest roślinie w fazie kiełkowania i formowania korzeni. Większość gruntów w gospodarstwie jest nawadniana. Przekłada się to na uzyskiwanie wysokiej jakości plonu handlowego.
CZYTAJ TAKŻE: Rolnik z Kościelnej Wsi rządzi gminą i produkuje ziemniaki [VIDEO]
Oferta 50 odmian buraka ćwikłowego z różnym przeznaczeniem
Wybór odmiany uzależniony jest od jej przeznaczenia. Producenci mają do wyboru prawie 50 odmian buraków ćwikłowych przeznaczonych na zbiór pęczkowy, do bezpośredniego spożycia, dla przetwórstwa lub do przechowywania.
Ciekawie przedstawia się również kolorystyka burka ćwikłowego. Korzenie tych warzyw występują w bardzo szerokiej gamie kolorystycznej. Wszystko uzależnione jest od barwy miąższu i koloru skórki. Rynek oferuje buraki w kolorze żółtym, pomarańczowym, różowym a nawet białym. Takie mało buraczane kolory zapewne przykują uwagę niejednej osoby, a przy tym nie spowodują przebarwień na dłoniach, ponieważ nie zawierają cennej betainy. Ale…amatorzy nowości na pewno będą zadowoleni!
A na jaką odmianę zdecydowali się państwo Szczepańscy?
– Wysialiśmy odmianę Monty. Jest to mieszańcowa odmiana buraka ćwikłowego o okrągłym kształcie polecana na świeży rynek oraz do przetwórstwa. Jej okres wegetacji wynosi około 100 dni. Cechuje ją intensywnie głęboka czerwona barwa, co zawdzięcza bardzo wysokiemu ekstraktowi betainy oraz cukrów. Odmiana Monty ma zdrowe ulistnienie z wysoką tolerancją na choroby grzybowe. Korzeń o dużej sile wzrostu zachowuje wysokie parametry jakościowe nawet przy większej średnicy. Jest to odmiana polecana do długiego przechowywania, nie traci przy tym parametrów jakościowych – dodaje Bartosz.
Buraki ćwikłowe są produkowane w uprawie zagonowe. Pozwala to na lepsze wykorzystanie przestrzeni i ułatwia późniejsze zabiegi agrotechniczne.
Warzywa korzeniowe uprawiane na redlinach
W gospodarstwie państwa Szczepańskich od wielu lat warzywa korzeniowe uprawiane są na redlinach.
Przy wyborze odmian rolnicy stawiają na ich plenność, zdrowotność oraz podatność na choroby.
- Uprawa na redlinach gwarantuje, że produkt handlowy cechuje się wyrównaniem i lepszą zdrowotnością warzyw korzeniowych. Dodatkowo ta technologia zapewnia dobre podsiąkanie gleby, a tym samym równomierne wschody i wzrost roślin oraz wyższe plony niż przy uprawie na płasko. Redlina wyniesiona do góry wpływa na szybsze ogrzanie gleby ale niestety także na szybsze jej osuszanie. Dzięki tej technologii uzyskujemy wysokiej jakości produkt handlowy – dodaje mieszkaniec Popówka.
Pod uprawę warzyw rolnicy wykorzystują nawigację GPS.
- Dzięki temu przy formowaniu redlin mamy utrzymane równe odległości między nimi oraz proste rzędy przy wysiewie nasion. Nawigację GPS możemy wykorzystać także przy zmiennym dawkowaniu nawozów, przy orce, zabiegach agregatem uprawowym oraz opryskach. Bardzo jesteśmy zadowoleni z nawigacji, a przy tych warzywach, gdzie mamy dużo redlin, jest to bardzo wskazane. Należy również zaznaczyć, że wpływa to również korzystnie na wizualny wygląd naszych pól – podkreśla.
CZYTAJ TAKŻE: Młody gospodarz zarabia na świniach. Teraz żniwuje na całego [VIDEO]
Chwościk buraka problemem w uprawie
Czy presja agrofagów w uprawie buraka ćwikłowego była duża w tym sezonie wegetacyjnym?
Jednym z największych zagrożeń jest chwościk buraka. Choroba ta od kilku lat jest coraz bardziej widoczna na plantacjach.
- Szarobrunatne plamy z czerwonobrunatną obwódką przy dużym nasileniu powodują, że liście wysychają i ta martwa tkanka wykrusza się. W tym sezonie wykonaliśmy 5 zabiegów na chwościka. Największe szkody chwościk wyrządza w początkowych fazach wzrostu czyli od 1 do 5 liści. Zabiegi zwalczające staramy się wykonywać jak najwcześniej. Pomimo stosowanej rotacji środków chemicznych preparaty w tym sezonie były mało skuteczne – mówi producent.
Ograniczenie powierzchni asymilacyjnej przez chwościka powoduje znaczne zmniejszenie plonu, a wytwarzanie nowych liści powoduje wydłużanie górnej części korzenia, co go deformuje i obniża jakość.
Znacznie też spada zdolność przechowalnicza korzeni buraka ćwikłowego oraz rosną starty w trakcie długiego przechowywania. - Profilaktycznie wykonaliśmy również ochronę zapobiegawczą na szkodniki – dodaje Bartosz Szczepański.
Dobrze przygotowana baza przechowalnicza buraczków
Uprawiane w gospodarstwie warzywa sprzedawane są w części bezpośrednio z gospodarstwa, a reszta przechowywana jest w zaadoptowanych budynkach gospodarczych i nowo wybudowanych obiektach przechowalniczych. Producenci posiadają chłodnię z trzema komorami chłodniczymi oraz halę i magazyny.
- Gospodarstwo wyposażone jest w komory do przechowywania warzyw, a ich pojemność to około 1200 ton – informuje pan Bartosz.
Rosnące zapotrzebowanie na wysokiej jakości produkty oraz coraz większe wymagania klientów sprawiają, że gospodarstwa takie jak państwa Szczepańskich decydują się na nowoczesne linie technologiczne z bardzo dużymi możliwościami.
Buraki ćwikłowe po wykopaniu są przechowywane najpierw w kopcach, a następnie w chłodni. Wiosną, przechowując buraczki w kopcu, możemy być pewni, że taki produkt w momencie ocieplenia i wzrostu temperatury rozpocznie procesy życiowe i warzywa zaczną więdnąć, kurczyć się, stając się produktem niehandlowym.
Państwo Szczepańscy „wygrywają” na tym, że mają chłodnie do dyspozycji i w odpowiednim momencie przenoszą tam swój towar.
– Sieci, z którymi współpracujemy, wymagają od nas towaru najwyższej jakości, który jest odpowiednio wyselekcjonowany, posortowany i zapakowany. Robimy w swoim gospodarstwie wszystko na „gotowo”. Mamy sprzęt specjalistyczny, dzięki któremu możemy w zależności od ilości przyjętego zamówienia przygotować odpowiednią partię towaru. Wiadomo, że przed świętami jest duże zapotrzebowanie na buraki ćwikłowe i przygotowanie towaru w granicach 200 ton nie stanowi dla nas problemu. Przygotowujemy towar w różnych opakowaniach jednostkowych najczęściej od 3 do 10 kg – opowiada.
Podczas naszego spotkania pod koniec października plantacja buraków w polu prezentuje się bardzo ładnie. Można przypuszczać, że zostaną uzyskane dobre plony.
A jakiego zdania jest producent?
– Mamy samojezdny kombajn GRIMME SF 150-60, który bardzo dobrze sobie radzi. Liczymy, że na „gotowo” zbierzemy około 60 ton z 1 ha. Pomimo presji różnych zagrożeń zapowiada się dobry plon – twierdzi Bartosz Szczepański.
Duże walory zdrowotne buraka ćwikłowego
Buraki ćwikłowe są źródłem witamin, przeciwutleniaczy oraz błonnika. Mogą obniżać ciśnienie tętnicze krwi, zapobiegając tym samym rozwojowi niektórych chorób sercowo-naczyniowych.
W ostatnich kilku latach spożycie buraczka bardzo dynamicznie wzrasta. Wynika to przede wszystkim z jego wysokiej wartości żywieniowej. Warzywo wykorzystywane jest w suszarnictwie, zamrażalnictwie, do produkcji gotowych sałatek oraz marynat.
W krajach Europy Zachodniej ogromną popularnością cieszą się soki buraczane – zarówno pasteryzowane, jak i świeże, z dodatkiem soku jabłkowego czy też soku z kiszonych ogórków. Z roku na rok rośnie także popularność buraków gotowanych w vacuum. Produkty tak pakowane mimo upływu czasu zachowują swoje walory odżywcze, smakowe, kolor i wagę.
CZYTAJ TAKŻE: Ataki wilków, powódź. To był trudny rok dla rolników z Kotliny Kłodzkiej [VIDEO]
