Wieści Rolnicze
  • Strona główna
  • Ceny Rolnicze
      • Ceny żywca wieprzowego
      • Ceny żywca wołowego
      • Ceny zbóż
      • Ceny pasz
      • Ceny owoców
      • Ceny warzyw
      • Ceny mleka i przetworów
      • Ceny drobiu i jaj
      • Analizy rynkowe
      Ceny tego warzywa są horrendalnie wysokie. Dlaczego?
      Nowe ceny bydła [lipiec 2025]
      Ruszyły zbiory jęczmienia. Jakie plonowanie, parametry i cena?
      Rynek świń. Potężne zmiany w cenach
  • Newsy
  • Hodowla
      • BYDŁO I MLEKO
      • TRZODA CHLEWNA
      • DRÓB
      • INNE HODOWLE
      • ŻYWIENIE
      • WYPOSAŻENIE BUDYNKÓW INWENTARSKICH
      • ZDROWIE I DOBROSTAN
      Wyznaczą miejsca zakopywania padłych zwierząt w Polsce
      Nie tylko polscy hodowcy rezygnują ze świń. W tym kraju także jest coraz gorzej
      Stadom bydła zagraża kolejna choroba, która dziesiątkuje zwierzęta? Są ogniska
      Rolnicy, którzy mają zwierzęta, nie będą już musieli prosić w ARiMR o te papiery
  • Uprawy
      • ZBOŻA
      • INNE UPRAWY
      • NAWOŻENIE
      • CHOROBY I SZKODNIKI
      • UPRAWA GLEBY
      • PRZECHOWALNICTWO
      • Owoce i warzywa
      Biozn zapalił się na naszych oczach w trakcie żniw 2025 [VIDEO]
      Po 31 lipca rolnicy mogą już to robić. Stawka to kilkaset zł za hektar
      Jakich plonów jęczmienia spodziewają się rolnicy? Ruszyły żniwa 2025
      Gospodarstwa ucierpiały przez przymrozki i grad. Będzie wsparcie?
  • Technika
      • CIĄGNIKI
      • MASZYNY
      • URZĄDZENIA
      Za brak OC auta zapłacimy 9 tys. zł. Jaka kara w przypadku ciągników rolniczych?
      Nowa maszyna na polskim rynku.  Rozlewanie gnojowicy proste i bez strat
      Targi AGRO-TECH Minikowo 2025 już od soboty
      Maszyny rolnicze tańsze o 25%? Nowa pula środków w programie
  • Prawo i finanse
      • VAT
      • EKONOMIKA
      • POMOC UNIJNA
      • PRZEPISY
      • WNIOSKI DO POBRANIA
      • KRUS
      • GIEŁDOWY RYNEK ROLNY
      Do wypłacenia 1,6 mld zł. ARiMR informuje rolników, co trzeba zrobić
      Ukraina będzie mogła eksportować do Polski więcej niż zakładano. Oto nowe limity
      Zdecydowano o dodatkowych środkach na pomoc. Skorzystają z nich rolnicy
      Duże zmiany dla rolników. Nie będzie potrzebne pozwolenie na budowę
  • Sylwetki
  • Video
  • Dla domu
      • Kulinaria
      • Hotblog
      • Koła gospodyń wiejskich
      • Zdrowie
      Urocze kwiaty, które możesz wysiać jeszcze teraz. Będą zdobiły ogród do jesieni
      Upał i susza nie są im straszne. Te rośliny sprawdzą się w gorące lato
      Masz dość much wlatujących do domu? W ten sposób szybko się ich pozbędziesz
      Zadbaj w lipcu o dynię i cukinię. Podlewanie i domowe odżywki na bujny plon
  • iEKO iLOGICZNIE
      • Ekologia z certyfikatem
      • Dobre praktyki w uprawie roślin
      • Zrównoważony chów zwierząt
      • Odnawialne źródła energii
      • Zdrowa żywność
      • Środki pomocowe
      Czy agrowoltaika może zagwarantować plony i przychody rolnika?
      Duże zmiany dla właścicieli fotowoltaiki. Będzie bez koncesji i bez pozwolenia?
      To innowacyjne rozwiązanie chroni uprawy polowe przed nawałnicami i upałami
      Uprawy i panele na jednym polu. Jak to działa i czy się sprawdza?
  • Wieści Rolnicze
  • Najlepszy buhaj, jak go znaleźć?

Najlepszy buhaj, jak go znaleźć?

Hodowla - Bydło i mleko 15 grudnia 2015 14:02 Ksenia Pięta Aktualizacja: 15 grudnia 2015 14:33
Najlepszy buhaj, jak go znaleźć?
Źródło: wgatkinson - fotolia.com
Jak wybrać optymalne nasienie buhaja, aby otrzymać jak największą produkcję mleka o dobrych parametrach i utrzymać zdrowe stado o odpowiednim pokroju, przy jednoczesnym ciągłym postępie hodowlanym?
Spis treści:

    Jak wybrać optymalne nasienie buhaja, aby otrzymać jak największą produkcję mleka o dobrych parametrach i utrzymać zdrowe stado o odpowiednim pokroju, przy jednoczesnym ciągłym postępie hodowlanym? Szeroka oferta nasienia buhajów krajowych i zagranicznych może wprowadzić zamęt w głowie, warto więc być na bieżąco z nowymi formami kojarzeń bydła oraz korzystać z porad specjalistów.

    Dalsza część artykułu pod materiałem wideo

    Za najpopularniejszą rasę bydła mlecznego w Polsce od kilkunastu lat uznaje się odmianę holsztyńsko-fryzyjską. Wywodzi się z bydła czarno-białego niemieckiego i holenderskiego, które zostało importowane do Ameryki Północnej i tam skrzyżowane. W Polsce prace hodowlane nad ulepszeniem krajowej populacji bydła czarno-białego rozpoczęły się po przywiezieniu pierwszych jałówek HF w 1973 roku oraz imporcie w następnych latach nasienia buhajów tej odmiany.

    Hodowla bydła mlecznego ma na celu jak największą produkcyjność mleka o jak najlepszych parametrach. Dlatego każdy hodowca musi postawić sobie pytanie: Jak poprowadzić hodowlę, aby poprawić cechy kształtujące opłacalność produkcji? A należą do nich: wydajność mleka, zawartość białka i tłuszczu, cechy budowy krów (zwłaszcza wymienia i nóg) oraz cechy funkcjonalne: łatwość wycieleń, żywotność cieląt, zawartość komórek somatycznych i szybkość oddawania mleka.

    Tym celom podporządkowany jest program doskonalenia rasy czarno-białej w Polsce. Tak, jak w wielu innych krajach zakłada on, że ocena wartości hodowlanej zwierząt prowadzona jest metodą BLUP  (z jęz. ang.: best linear unbiased prediction), która pozwala obliczyć wartość hodowlaną buhaja - na podstawie danych o jego potomstwie oraz innych spokrewnionych zwierzętach, biorąc pod uwagę wpływ środowiska na każdego  z nich.

    Ocenę buhajów prowadzi się na podstawie wartości hodowlanej ich córek. Tradycyjny model opiniowania na podstawie potomstwa jest dokładny, lecz niestety, kosztowny. Od momentu wyboru rodziców, poprzez czas testowania, do komercyjnego wykorzystania buhaja minie około 6 lat.

    Tańszą metodą jest ustanowienie genomowej wartości hodowlanej. Wykorzystuje się w tym celu informacje zawarte w rodowodach przodków i ich wartość hodowlaną, poprzez ustanowienie pewnych obszarów w DNA, które dziedziczą się w określony, przewidywalny sposób. W Polsce podjęto prace nad tą metodą, aby móc wprowadzić ją do codziennej praktyki hodowlanej.

    W 2004 roku przy Uniwersytecie Warmińsko-Mazurskim w Olsztynie powstał Polski Bank DNA Buhajów. Dotąd określono genotypy ponad 1.200 sztuk. Na tę chwilę łączy się wartość genomową (materiału genetycznego) i tradycyjnego szacowania, dzięki czemu dokładność oceny wzrosła o 5-10%.  

    Ocena bydła jest  przeprowadzana  trzy razy w roku, na podstawie parametrów użytkowych: wielkości produkcji mleka, typu i budowy zwierzęcia oraz cech funkcjonalnych. Jej wyniki są wykorzystywane do wyboru: krów na matki buhajów, buhajów na ojców buhajów, krów na matki krów, buhajów na ojców krów.

    Największe znaczenie ma wybór ojca, ponieważ ma on istotniejszy wpływ na postęp hodowlany. Wpływ matki określa się na ok. 30%.  Na podstawie tej klasyfikacji, trzy razy do roku jest wyłanianych 500 najlepszych buhajów w Polsce.

    - W naszej ofercie można znaleźć 28-30 buhajów podlegających ocenie. Oferta zmienia się po każdej ocenie. Raz do roku wydajemy katalog, w nim zawarte są informacje na temat każdego buhaja, którego nasienie proponujemy hodowcom  - mówi Tomasz Goliński, dyrektor Wielkopolskiego Centrum Hodowli i Rozrodu Zwierząt w Poznaniu, z siedzibą w Tulcach. - W razie zmian oceny wydajemy wkładkę do katalogu z najświeższymi danymi  - dodaje.

    W publikacji znaleźć można dokładne informacje na temat każdego osobnika. Każdy buhaj posiada imię, przy którym są zamieszczone wszystkie parametry zwierzęcia, nie tylko Indeks PF (produkcja, funkcjonalność), ale także wyszczególnione wszystkie podindeksy - imię ojca, liczba córek, liczba obór, powtarzalność przekazywania cech oraz cena nasienia. Ta ostatnia ma duże znaczenie dla hodowców. Wynika ze składowych indeksu i wartości hodowlanej, jest ustalana według pewnego szablonu. Goliński wyjaśnia, że oprócz danych buhajów, w katalogu jest wytłumaczone, jak skonstruowany jest Indeks PF, ponieważ wielu hodowcom przysparza to problemów.

    Czy to znaczy, że jeśli posiadamy katalog z potencjalnymi kandydatami na ojców, to wybór jest szeroki i nie powinno być z nim problemu?

    - Niestety, nie jest to takie proste - odpowiada dyrektor WCHiRZ. - Buhaja wybiera się dla konkretnej krowy. Musimy znać jej parametry i wiedzieć, jaki cel chcemy osiągnąć u potomstwa. np. krowa ma bardzo wysoką wartość hodowlaną, ale budowa jej nóg i racic pozostawia wiele do życzenia, wtedy wybieramy buhaja o wysokim podindeksie nóg i racic. Oczywiście musimy wziąć pod uwagę powtarzalność przekazywania cech, nie każdy buhaj mający odpowiednie parametry będzie je przekazywał potomstwu z takim samym prawdopodobieństwem - podkreśla specjalista.

    Odpowiedni wybór nasienia pochłania dużo czasu. Organizatorzy do spraw hodowli i rozrodu korzystają z programu do kojarzeń „Matesel”, wyprodukowanego przez Uniwersytet Przyrodniczy w Poznaniu. Grzegorz Pietrzak, organizator hodowli i rozrodu WCHiRZ tłumaczy, jak skorzystać z takiej porady: Program, na podstawie cech pokrojowych matki i celu, jaki hodowca chce osiągnąć u potomstwa, biorąc pod uwagę ryzyko inbredu (łączenia do rozrodu spokrewnionych zwierząt  - przyp. red.), proponuje trzy najodpowiedniejsze buhaje. W praktyce 2-3 razy do roku organizator przyjeżdża do danego gospodarstwa. Ocenia krowy i wprowadza dane do systemu, przy stałej współpracy uzupełnia dane o pierwiastkach (dotyczące budowy wymienia) i wprowadza nowe jałówki.

    Ustalana jest data następnej wizyty, przy której zostaną przedstawieni optymalni kandydaci na ojców. Z usługi organizatora mogą korzystać rolnicy, którzy prowadzą stałą współpracę z WCHiRZ. Jest ona bezpłatna. Hodowca może także skorzystać z pomocy inseminatora. Każdy inseminator jest wyszkolony w ocenie pokroju krów i doborze odpowiedniego nasienia. Rolnik może sam zaproponować, jakim nasieniem ma być inseminowana krowa.

    Kiedyś problemem było, gdy hodowca chciał wybrać nasienie buhaja pochodzącego spoza granic naszego kraju. Dziś można skorzystać z informacji o międzynarodowej ocenie wartości hodowlanej buhajów, prowadzonej przez organizację Interbull, która jest odpowiedzialna za promocję rozwoju i standaryzację międzynarodowej oceny genetycznej bydła. Tworzą ją 42 kraje.

    Polska uczestniczy w ocenie międzynarodowej tylko dla rasy czarno-białej, ze względu na kryteria struktury dopuszczonych danych, które przesyła się do siedziby w Szwecji - według ustalonego przez organizację formatu. Ponadto warunkiem przyjęcia buhaja do oceny, jest prawidłowo wpisany numer rejestracyjny w kraju pochodzenia. Oceniany buhaj musi posiadać co najmniej 20 córek w co najmniej 10 oborach. Interbull dokonuje oceny metodą MACE - porównuje córki buhajów w różnych krajach. Tym samym umożliwia interakcję środowiska na genotyp. Dlatego obliczenia wartości genetycznych buhajów są określane oddzielnie dla każdego państwa.

    Wartości przeliczane są na parametry odpowiednie dla każdego kraju członkowskiego, tak, że istnieje możliwość porównania buhajów krajowych z zagranicznymi. Organizatorzy hodowli z każdego państwa mają dostęp do nasienia buhajów z innych regionów, co pozwala na znalezienie idealnego materiału ojcowskiego dla danego pogłowia.

    Każda firma oferująca sprzedaż nasienia buhajów ma w swojej ofercie zarówno osobniki krajowe, jak i zagraniczne. Aby hodowca mógł uzyskać zadowalającą produkcję mleka, musi prowadzić ciągły postęp hodowlany swojej populacji. To dlatego, że na produkcję wpływ mają nie tylko parametry ilości mleka, zawartości tłuszczu i białka, ale przede wszystkim odpowiednie parametry budowy, żywotność i zdrowie krów, które mają rodzić silne potomstwo. Buhaje są narzędziem do poprawy tych cech, a szeroki wybór nasienia daje możliwości rozwoju każdej hodowli.

    • Tagi:
    • jak wybrać buhaja
    • nasienie buhaja
    • dobieranie par do rozrodu
    • BLUP
    • inseminacja
    • WCHiRZ
    Ksenia Pięta
    Podobne artykuły
    Trzoda chlewna

    Laktacja u maciory - to powinieneś wiedzieć!

    12 lutego 2020
    Materiał Promocyjny Inne

    Citi Handlowy: Konto oszczędnościowe do 200 tys. zł. Oferta ważna do 08.07.2025

    26 czerwca 2025
    Trzoda chlewna

    Maciora w ciąży - część II

    11 września 2019
    Trzoda chlewna

    Co warto wiedzieć o inseminacji?

    13 czerwca 2019
    Bydło i mleko

    Polskie krowy w niebezpieczeństwie?

    2 lutego 2019
    Newsy

    Jaka powinna być krowa przyszłości? [ZDJĘCIA]

    22 listopada 2018
    Bydło i mleko

    Nie wszystkie krowy można zapładniać

    30 listopada 2016
    Bydło i mleko

    Ciężka i spokojna - idealna mamka krowa

    25 czerwca 2014
    Warto wiedzieć
    Pomoc unijna
    Do wypłacenia 1,6 mld zł. ARiMR informuje rolników, co trzeba zrobić
    5 lipca 2025
    Ekonomika
    Ukraina będzie mogła eksportować do Polski więcej niż zakładano. Oto nowe limity
    5 lipca 2025
    Technika
    Agrotech Minikowo z maszynami. Rolnicy mówią nam o swoich niepokojach [VIDEO]
    5 lipca 2025
    Najnowsze
    Hodowla
    Wyznaczą miejsca zakopywania padłych zwierząt w Polsce
    4 lipca 2025
    Trzoda chlewna
    Nie tylko polscy hodowcy rezygnują ze świń. W tym kraju także jest coraz gorzej
    2 lipca 2025
    Bydło i mleko
    Stadom bydła zagraża kolejna choroba, która dziesiątkuje zwierzęta? Są ogniska
    2 lipca 2025
    Hodowla
    Rolnicy, którzy mają zwierzęta, nie będą już musieli prosić w ARiMR o te papiery
    29 czerwca 2025
    Hodowla
    Szepietowo 2025. W tym roku wystawa zwierząt jest inna niż zawsze [VIDEO]
    28 czerwca 2025
    Wieści Rolnicze
    Wieści Rolnicze
    Dane kontaktowe
    Wieści Rolnicze
    RP Digital Sp. z o.o.
    NIP: 5273128894
    REGON: 529596954
    tel. +48 627 47 15 31
    ul. Prosta 51
    00-838 Warszawa
    [email protected]
    Numer dyżurny -- 501 267 226
    Kategorie
    • Ceny Rolnicze
    • Newsy
    • Hodowla
    • Uprawy
    • Owoce i warzywa
    • Technika
    • Prawo i finanse
    • Sylwetki
    • Video
    • Dla Domu
    © 2025 WieściRolnicze
    • Redakcja
    • Reklama
    • Kontakt
    • Regulamin
    • Polityka prywatności
    • Prenumerata
    • Konkursy
    • Deklaracja dostępności