Nierealne "zarobki" polskich rolników. Powstaje specjalny raport

Źródło: Canva

Kontrowersyjny wskaźnik, który obrazuje średni dochód rolnika z jednego hektara przeliczeniowego, od dawna wzbudza ogromne kontrowersje.

Dochód z gospodarstwa rolnego w przeliczeniu na 1 ha. Ile obecnie wynosi?

Wspomniane dane są publikowane cyklicznie - w każdym roku akademickim - przez Główny Urząd Statystyczny. 

Jak wyjaśnia sam GUS, publikacja przeciętnego dochodu z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie na 1 ha przeliczeniowy - wynika z ustawy o podatku rolnym. Odniesienie do wspomnianego wskaźnika znajduje się w sumie w 6 ustawach i 5 rozporządzeniach.

Warto zaznaczyć, że średnie kwoty dochodu z hektara są potrzebne m.in. to tego, by można było uwzględnić je np. przy ustalaniu miesięcznej wysokości dochodu na osobę w rodzinie studenta, który ubiega się o stypendium socjalne czy kredyt studencki.

Zgodnie z aktualnymi danymi GUS (obwieszczenie z 20 września 2024) – ustalony dochód z gospodarstwa rolnego - obowiązujący w roku akademickim 2024/2025 – wynosi 5.451 zł z 1 ha.

Czytaj też:
Jaki jest dochód polskiego rolnika z hektara? Ta kwota budzi kontrowersje

Kontrowersje wokół wskaźnika obrazującego dochód polskiego rolnika z hektara

Warto zaznaczyć, że wspomniana liczba - a konkretniej cała metodologia wyliczania średniego dochodu - wzbudza kontrowersje od dawna. Tak było także w roku 2023, kiedy wspomniana średnia wzrosła dość gwałtownie.

Tymczasem jak podkreślają rolnicy i środowiska rolnicze - te liczby nijak mają się do rzeczywistości. 

Stąd zdecydowany sprzeciw. Izby rolnicze już w minionym roku apelowały o zmianę metodologii wyliczania wspomnianego wskaźnika.

Dochód polskiego rolnika z jednego hektara. Były apele KRiR

- Zdaniem rolników metodyka ustalania wskaźnika nie nadąża za realiami prowadzenia gospodarstw rolnych - zaznaczali wówczas wprost przedstawiciele KRiR, prosząc resort rolnictwa o zmiany w tym zakresie.

KRiR proponował ponadto wówczas, by dochód z gospodarstwa rolnego podawała i potwierdzała rolnikom Agencja Restrukturyzacji i Modernizacji Rolnictwa - na podstawie wyliczeń przeprowadzonych przez Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej, Izby Rolnicze i Ośrodki Doradztwa Rolniczego.

Międzyresortowe konsultacje po kontrowersjach wokół średniego dochodu rolnika z 1 ha

Trzeba jednak także przypomnieć, że sam GUS wyjaśniał, że przeciętny dochód z pracy w gospodarstwach indywidualnych w rolnictwie, z 1 ha przeliczeniowego, jest uśrednioną wielkością w skali całego kraju z wyników gospodarstw indywidualnych objętych badaniami statystycznymi.

- W rzeczywistości poszczególne gospodarstwa rolne mogą mieć jednak bardzo zróżnicowane dochody, co może wynikać z różnych czynników, m.in. z zamożności tych gospodarstw (gospodarstwa wysokotowarowe vs gospodarstwa o małej wielkości produkcji), rodzaju prowadzonej produkcji, ale także z warunków glebowych i klimatycznych w różnych województwach i regionach kraju - opisywali przedstawiciele GUS, po ubiegłorocznych kontrowersjach, jakie powstały po publikacji stawki.

I już wówczas - w październiku 2024 roku - zaznaczano, że źródła danych, metodologia oraz zastosowanie przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego stały się przedmiotem międzyresortowych konsultacji z udziałem przedstawicieli Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej. 

Od tego czasu minęło już kilka miesięcy. Czy coś się w tej sprawie zmieniło? O sprawę dopytywali niedawno także sami posłowie.

Co odpowiada ministerstwo?

Specjalny zespół badał temat zmiany metodologii wyliczania dochodu rolnika z hektara. Będzie raport

Do sprawy odniósł się wiceminister Stefan Krajewski, który - w odpowiedzi na tegoroczną interpelację posłanki Agnieszki Marii Kłopotek przyznaje, że nad zmianą metodologii wskaźnika debatował już specjalny zespół.

- Zmiana metodologii wyliczenia wskaźnika przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego była przedmiotem prac Zespołu ds. pogłębionego przeglądu metodologii oraz zastosowania przeciętnego dochodu z pracy w indywidualnych gospodarstwach rolnych z 1 ha przeliczeniowego. W pracach ww. Zespołu uczestniczyli przedstawiciele Głównego Urzędu Statystycznego, Ministerstwa Rolnictwa i Rozwoju Wsi, Ministerstwa Rodziny, Pracy i Polityki Społecznej, Krajowej Rady Izb Rolniczych oraz Instytutu Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej – Państwowego Instytutu Badawczego w Warszawie - informuje Stefan Krajewski, wiceminister rolnictwa.

Czy znane są już efekty prac? Jak odpowiada minister - trwa oczekiwanie na raport końcowy.

- Obecnie w Głównym Urzędzie Statystycznym przygotowywany jest raport z prac Zespołu - odpowiada na razie wiceminister, zaznaczając, że po jego publikacji, przedstawi w tej sprawie dodatkowe informacje.

Czy po publikacji raportu możliwa będzie zmiana - i urealnienie wspomnianego wskaźnika?

Do tematu będziemy wracać.

Czytaj też: Czy można dziś wyżyć z prowadzenia gospodarstwa? Z czego utrzymują się rolnicy?